Οι "ανύπαρκτοι" Αρβανίτες και Βλάχοι και η καταγωγή των Αρβανιτών

Την προχειρότητα με την οποία αντιμετωπίζει το ελληνικό κράτος τις "εθνικά ύποπτες" ομάδες την γνωρίζουμε όλοι. Αναφέρομαι στους έλληνες υπηκόους που ομιλούν την τουρκική γλώσσα και αυτοπροσδιορίζονται ως Τούρκοι εθνικά και στους έλληνες υπηκόους που ομιλούν την σλαβομακεδονική γλώσσα και αυτοπροσδιορίζονται ως Μακεδόνες εθνικά.

Το ελληνικό κράτος "κατάφερε' (διότι περί κατορθώματος πρόκειται) να μεταλλάξει τους σλαβόφωνους Πομάκους και τους μουσουλμάνους τσιγγάνους σε Τούρκους (μέσω της υποχρεωτικής τους συμμετοχής στα μειονοτικά σχολεία που η διδασκαλία γίνεται στην τουρκική γλώσσα).

Πάμε να δούμε όμως πως βλέπει το ελληνικό κράτος τους Έλληνες Αρβανίτες και Βλάχους και κυρίως πως συγχέει τις "μειονοτικές γλώσσες" με τις "γλωσσικές μειονότητες".

Ο Αρβανίτικος Σύνδεσμος.

(Παραθέτω αποσπάσματα από την "Διημερίδα για τα Αρβανίτικα", που διεξήχθη στις 24 & 25 Οκτωβρίου 1998 στο Πάντειο Πανεπιστήμιο):

Αρ.Κόλλιας[1]: Γύρω στο 1981 ιδρύεται ο «Αρβανίτικος Σύνδεσμος της Ελλάδας» και έχει στόχο τη συλλογή, καταγραφή και μελέτη της αρβανίτικης γλώσσας, του αρβανίτικου πολιτισμού κλπ. Έγιναν ηρωικές προσπάθειες να σταθεί αυτός ο σύνδεσμος. Το 1983 άρχισε να κυκλοφορεί το περιοδικό ΜΠΕΣΑ. […] Εξεδόθησαν 34 τεύχη, κάτω από συνθήκες δονκιχωτικές. Ήταν μια προσπάθεια που δεν βοηθήθηκε από πουθενά. Μερικοί άνθρωποι «τρελοί», παθιασμένοι με αυτό το πράγμα, προσπάθησαν να στηρίξουν αυτή την προσπάθεια. Πολεμήθηκαν. Εγώ είχα την τύχη να είμαι πρόεδρος του Συνδέσμου αυτού για μερικά χρόνια. Πολεμηθήκαμε από όλες τις πλευρές, και κυρίως πολεμηθήκαμε από τους ίδιους τους Αρβανίτες. Ο Σύνδεσμος μετά την κάθοδο των Αλβανών και την αντιαλβανική προπαγάνδα […] περιόρισε αρκετά τις δραστηριότητές του[2].
Ενώ στην αρχή ξεκινήσαμε και είχαμε μια ενθουσιώδη συμμετοχή των Αρβανιτών, μόλις άρχισε να φουντώνει αυτό το πράγμα, κατευθείαν άρχισαν εν χορώ όλες οι εφημερίδες, δεξιές και αριστερές, να διαβάλλουν αυτήν την κίνηση. Θυμάμαι ότι κάναμε μια ομιλία στα Λεύκτρα της Βοιωτίας, όπου είχε μιλήσει ο κύριος Μίχας. Ενθουσιασμός, χειροκροτήματα, τα πάντα. Είχαν στείλει πούλμαν ακροδεξιές οργανώσεις, παραστρατιωτικές και παραθρησκευτικές, και την επόμενη μέρα έγραφαν όλες οι εφημερίδες, από τον Ριζοσπάστη μέχρι την Ελεύθερη Ώρα, ότι ο Αρβανίτικος Σύνδεσμος αποτελείται από πράκτορες των Αλβανών στην Ελλάδα και μίλησε, λέει, ο κύριος Μίχας με δεξιά του το γραμματέα της αλβανικής πρεσβείας και αριστερά του τον πρεσβευτή. Ούτε πρεσβευτής ούτε γραμματέας υπήρχε. Και σας είπα, όλες οι εφημερίδες εν χορώ. Το μάτι της εξουσίας υπάρχει σε όλες τις εφημερίδες. [3]
Όταν ιδρύθηκε ο Αρβανίτικος Σύνδεσμος και όταν μπήκα εγώ μέσα το 1983, είχαμε αθρόα προσέλευση, συμμετοχή από επισήμους και ανεπίσημους. Μέχρι και η Μελίνα Μερκούρη μας πήρε τηλέφωνο και είπε: «Εμένα, ρε μπαγάσες, γιατί δεν με καλέσατε, δεν είμαι Αρβανίτισσα εγώ;».

Λοιπόν, στην συνέχεια δημιουργήθηκε αυτό το κλίμα που προανέφερα, με μια ενορχηστρωμένη και οργανωμένη εκστρατεία, και έκτοτε οι άνθρωποι πάγωσαν και είπαν τι κάνουμε εδώ μέσα; Απευθυνόμασταν σαν Σύνδεσμος στους Δήμους και στις Κοινότητες. Πολλοί κοινοτάρχες και δήμαρχοι έδειχναν ενθουσιασμένοι. Τους μιλάγαμε εμείς για κάποιες εκδηλώσεις πολιτιστικού περιεχομένου, μουσικές βραδιές κτλ. Έθεταν το θέμα λοιπόν στο δημοτικό συμβούλιο, το οποίο αποτελούνταν από 9-11 άτομα, και αν έστω και ένας εξέφραζε την αντίθεσή του δημιουργούσε κλίμα φοβίας και άρνησης. Έλεγε: «να, οι εφημερίδες λένε ότι είναι πράκτορες». Λοιπόν, υπήρξε αυτή η φοβία από την εποχή αυτή, από την ημέρα αυτή που μίλησε ο κύριος Μίχας στα Λεύκτρα[4].

Γ.Μίχας[5]: […] Όσο όμως υπάρχει ο φόβος, και μάλιστα ο φόβος που δημιουργήθηκε με αφορμή την εκδήλωση εκείνη που ανέφερε ο κύριος Κόλλιας, είναι δύσκολα τα πράγματα. Συγκεκριμένα εγώ, την εποχή εκείνη –είμαι εκπαιδευτικός- ήμουν αποσπασμένος στο Υπουργείο Παιδείας. Με είχε καλέσει σε γραπτή απολογία ο τότε υπουργός κύριος Κακλαμάνης. Είχα τρομοκρατηθεί και εγώ, γιατί οι μόνοι οικονομικοί πόροι για την επιβίωσή μου ήταν αυτοί που προέρχονταν από το μισθό μου. Μετά είχε δημιουργηθεί ένα θέμα στους κατοίκους της ευρύτερης περιοχής εκεί. Ήξεραν όλοι ότι εγώ είχα γράψει ένα βιβλίο για την περιοχή, αλλά μετά άκουγαν ότι ήμουνα και πράκτορας και άντε τώρα να πιάσεις τον καθένα και να του πεις ότι αυτό είναι ψέμα. Βεβαίως εμείς εκδώσαμε ανακοίνωση, η οποία όμως όπου δημοσιεύτηκε, δημοσιεύτηκε μετά από αρκετές μέρες και με ψιλά γράμματα, ενώ η επίθεση, μας είχε γίνει με πρωτοσέλιδα και με φωτογραφίες. Υπήρξε οργανωμένη επιχείρηση, είχαν έρθει από την Ασφάλεια και την ΕΥΠ, με ρετουσαρίσματα φωτογραφιών, με κολάζ και τέτοια, για να σπαρεί ο φόβος[6].

Λ.Τσιτσιπής[7]: Όταν το 1985 με είχε καλέσει ένας αρβανίτικος σύλλογος, ο «Μάρκος Μπότσαρης», σε μια εκδήλωσή του, με κάλεσε και το παράρτημα εξωτερικών του Υπουργείου Μακεδονίας-Θράκης, Βορείου Ελλάδος τότε, να μου πει να μην πάω. Λέω: «Η Μελίνα (σ.σ. Μερκούρη) από τη μια μεριά το χρηματοδοτεί από την μπρος πόρτα. Εσείς από την πίσω πόρτα το ξηλώνετε;». Λέει: «Καταλάβαμε εκ των υστέρων ότι μπορεί οι Αλβανοί να θέσουν θέμα με αυτό το συνέδριο». Φυσικά εγώ πήγα στο συνέδριο, δεν υπήρχε κανένας λόγος να μην πάω, αλλά κατάφεραν δυστυχώς να τρομοκρατήσουν κάποιους άλλους συναδέλφους, οι οποίοι δεν πήγανε[…][8].

Το Ευρωπαϊκό Γραφείο Λιγότερο Διαδεδομένων Γλωσσών (ELBUL).

Το Ευρωπαϊκό Γραφείο Λιγότερο Διαδεδομένων Γλωσσών (ELBUL)[9] ιδρύθηκε το 1982, μετά από συμπόσιο που διοργανώθηκε στις Βρυξέλλες με πρωτοβουλία ομάδας ευρωβουλευτών. Σκοπός του είναι η διατήρηση και προαγωγή των περιφερειακών γλωσσών και της αυτόχθονης έκφρασης στο έδαφος των κρατών μελών της Ένωσης. Είναι ανεξάρτητος οργανισμός που συνεργάζεται με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και το Ευρωκοινοβούλιο. Έχει έδρα το Δουβλίνο και χρηματοδοτείται από την Επιτροπή, τις κυβερνήσεις της Ιρλανδίας και του Λουξεμβούργου, την επαρχιακή κυβέρνηση της Φρίσλαντ και την γερμανόφωνη κοινότητα του Βελγίου.
Τον Ιούλιο του 1995, ο Σωτήρης Μπλέτσας, μέλος της «Εταιρείας Αρωμάνικου (βλάχικου) Πολιτισμού», κατά την διάρκεια του ετησίου ανταμώματος των Βλάχων, παρέδωσε στον πρόεδρο της Πανελλήνιας Ένωσης Πολιτιστικών Συλλόγων Βλάχων το επίσημο δελτίο του ELBUL (contact Bulletin) με τον χάρτη των 44 μειονοτικών γλωσσών της Ε.Ε. Ο πρόεδρος μόλις είδε το φυλλάδιο, το άρπαξε και φώναξε τους αστυνομικούς να συλλάβουν τον Μπλέτσα. Ο ίδιος περιγράφει: «Αμέσως με περικύκλωσαν καμιά τριανταριά αστυνομικοί και με οδήγησαν στο τμήμα. Εκεί υποχρεώθηκα να υπογράψω δήλωση και να αποκηρύξω όσα «αντεθνικά» περιλαμβάνονταν στο δελτίο»[10]. Ο κ.Μπλέτσας, έπειτα από όλα αυτά παραπέμπεται στην δικαιοσύνη και καταδικάζεται πρωτόδικα (Πρωτ.Αθ.11263/2001). Η απόφαση του Πρωτοδικείου αναφέρει τα εξής:
«[…] ΚΗΡΥΣΣΕΙ αυτόν ένοχο κατά πλειοψηφία του ότι:
Στην Αθήνα την 1-7-95 διέσπειρε με τον πιο κάτω τρόπο ψευδείς φήμες ικανές να επιφέρουν ανησυχίες στους πολίτες και ειδικότερα σε πολιτιστική εκδήλωση των Βλάχων στη Νάουσα, διένειμε στους παρευρισκόμενους στο φυλλάδιο -χάρτη στην Αγγλική γλώσσα, το οποίο γνώριζε ότι ανέφερε ψευδώς ότι στην Ελλάδα πέραν της Ελληνικής γλώσσας ομιλούνται σε μικρότερη έκταση και άλλες πέντε (5) γλώσσες και συγκεκριμένα α) στην περιοχή Έβρου η Τουρκική γλώσσα και μάλιστα σε ολόκληρη τη Δυτική Θράκη, β) στην Δυτική Θράκη επίσης και στις περιοχές των Πομάκων η Βουλγαρική γλώσσα, γ) σε ολόκληρη περιοχή της Βορείου Ελλάδος η Σλαβομακεδονική γλώσσα, στην οποία επεξηγηματικά χαρακτήριζε με την γνωστή ορολογία του Κράτους των Σκοπίων (MAKEDONSKI) δ) στις ορεινές περιοχές της Θεσσαλίας Ηπείρου και Πίνδου η Ρουμάνικη γλώσσα (AROUMANIA - ARMANESTI) και ε) στις περιοχές της Δυτικής Ελλάδος, Στερεάς Ελλάδος, Πελοποννήσου και Ευβοίας η Αρβανίτικη γλώσσα οι φήμες δε αυτές ήταν ικανές να επιφέρουν ανησυχία στους πολίτες αφού μπορούσαν να δημιουργήσουν σ΄ αυτούς την εντύπωση ότι υπάρχουν στην Ελλάδα μειονοτικά προβλήματα, γεγονός που γνώριζε»[11].

Ο κ.Μπλέτσας καταδικάζεται λοιπόν πρωτόδικα με 15μηνη φυλάκιση. Η υπόθεση πάει στο Εφετείο. Μετά από δύο αναβολές, το Τριμελές Εφετείο Αθήνας αθωώνει [12] πανηγυρικά τον Σωτήρη Μπλέτσα από την κατηγορία της «διασποράς ψευδών ειδήσεων».

Σχετικά με την σχέση των Αρβανιτών με το εν λόγω Γραφείο, γράφει ο τέως πρόεδρος του Αρβανίτκου συλλόγου, Αρ. Κόλλιας:

«Ο Αρβανίτικος Σύνδεσμος αρνήθηκε κάθε οικονομική βοήθεια από το Γραφείο, γιατί θεώρησε ότι το θέμα είναι ευαίσθητο από κάθε άποψη, ενδεχομένως δε να δημιουργούσε προβλήματα στην Ελληνική πολιτεία και πνεύμα καχυποψίας μεταξύ των μελών μας», έγραφε το 1989 στο περιοδικό Μπέσα (τεύχος 12)».[13]

Αν αυτά είναι τα προβλήματα των γλωσσικών μειονοτήτων που θεωρείται ότι έχουν απολύτως ενσωματωθεί στον εθνικό κορμό (Βλάχοι και Αρβανίτες), μπορεί κανείς να φανταστεί τις δυσκολίες που συνάντησε το Γραφείο κατά την επικοινωνία του με τις «εθνικώς ύποπτες» μειονότητες της Θράκης και της Μακεδονίας.
Στην Ελλάδα, πέραν της επίσημης και κυρίαρχης ελληνικής, μιλιούνται κι άλλες γλώσσες. Οι γλώσσες αυτές υπάρχουν: εάν σε κάποιους συνιστούν τμήμα μιας μειονοτικής ταυτότητας, όπως στους μουσουλμάνους της Θράκης ή σε τμήμα των σλαβόφωνων Μακεδόνων, σε άλλους αποτελούν την ιδιαίτερη πρόσβαση που αυτοί διαθέτουν προς την ελληνική τους ταυτότητα, όπως οι έλληνες Βλάχοι ή Αρβανίτες και το μεγαλύτερο μέρος των σλαβόφωνων στη Μακεδονία. Άλλο η γλωσσική μειονότητα, άλλο η μειονοτική γλώσσα[14].

doctor

Y.Γ. Αν το ελληνικό κράτος βρει κάποιο μέλος αρβανίτικης ή βλάχικης οργάνωσης το οποίο αποδεδειγμένα είναι πράκτορας ή προπαγανδιστής του αλβανικού ή ρουμανικού εθνικισμού αντίστοιχα, να καταλογίσει σε αυτό τις νόμιμες συνέπειες. Όχι όμως να θεωρεί ανύπαρκτους τους αρβανίτες και τους βλάχους για να στήνει αστεία κατηγορητήρια που θυμίζουν περισσότερο Τουρκία παρά σοβαρή χώρα της Ε.Ε.

***Update-30.04.2009***

Έπειτα από μια πολύ όμορφη, πολιτισμένη και πολύ αποκαλυπτική συζήτηση που ξεπέρασε τα 150 σχόλια, παρουσιάζω δύο πολύ χαρακτηριστικά σχόλια που αλλάζουν την τροπή της αρχικής δημοσίευσης και παρουσιάζουν μία πολύ διαφορετική εικόνα. Κυρίως αναιρούν τα όσα έχει πει και γράψει ο κ.Κόλλιας καθώς όλη του η στάση συνέβαλε τα μέγιστα στην πλήρη απαξίωση του αρβανίτικου συνδέσμου και στην αποστασιοποίηση των αρβανιτών:

giorgos:

"αγαπητε doctor oταν υπηρχε ο αρβ συνδεσμος και δημιουργηθηκε το θεμα περι δοσιλογων αρβανιτων κλπ, όπως και στην παροιμια δεν υπαρχει καπνος αν δεν υπαρχει φωτια εχω να σου επισημανω τα εξης.ο Κολλιας πραγματι εσυναντατο με τον αλβανο πρεσβη ξενοφων νουσι της εποχης εκεινης. το τι ελεγαν ειναι σε ολους γνωστο. το ειχαν διαρευσει στα μελη του συνδεσμου τα ιδια τα μελη του δσ του συνδεσμου που ηθελαν την αρχηγια του συνδεσμου για λογους αρχηγικους και μονον. οταν το πραγμα χοντρυνε, και τα μμε κατηγορουσαν ανοιχτα τον συνδεσμο αυτο για αλβανικη προπαγανδα, δεν υπαρχει καπνος χωρις φωτια, οι περισσοτεροι αρβανιτες μελη ζητησαν απο το προεδρειο να προβει μεσω της μπεσας σε διαψευση των όσων ακουγονταν. οσο το διαβασες ποτε εσυ να γινεται αλλο τοσο και τα μελη του συνδεσμου που αποχωρησαν μετα ταυτα. δες λοιπον στο yt τα παλαι ποτε μελη του προεδρειου του αρβ συνδεσμου να ομιλουν σε σχετικο ντοκυμαντερ του λιριο νουσι ενος αλβανου που ζει και εργαζεται στην ελλαδα και κανει προπαγανδα υπερ των μειονοτικων αλβανων-αρβανιτων!!!!, να μιλουν στα αλβανικα! ειναι γνωστο πως τα εμαθαν, και οχι στα αρβανιτικα δηλ. την μητρικη τους γλωσσα. ξερεις doctor οταν ενας ολοκληρος λαος εξεγειρεται για κατι, οι ελληνες, και κυριως αυτοι που τους αφορα αυτο το κατι, εν προκειμενω οι αρβανιτες, δεν ειναι ουτε αμοιρο, ουτε τυχαιο. φωνη λαου, οργη θεου.αναφορικα γιατι ο αρβ συνδεσμος δεν δεχτηκε τους ξενους απο τας ευρωπας ηταν γιατι το γραφειο της εοκ ενδιαφεροταν και για γλωσσες οπως τα γυφτικα και τα πομακικα που δυστυχως οι ιδιοι οι αρβανιτες του συνδεσμου θεωρησαν οτι ειναι υποτιμητικο για τα αρβανιτικα να συμπεριληφθουν μαζι με τα γυφτικα κλπ και οχι για να μην δημιουργηθει θεμα περαιτερω οπως ανφερεται. ειναι πολυ απλο να βγαινουν συμπερασματα για πραγματα απο ανθρωπους που δεν εζησαν τα γεγονοτα σε ολο τους το μεγαλειο καθως και το παρασκηνιο της εποχης".
23 Απρίλιος 2009 2:15 μμ

----

Μάρκο Τ.:

"Το θέμα αυτό το γνωρίζω καλά, όπως γνωρίζω και τις τραγικές ευθύνες του μακαρίτη Αριστείδη Κόλλια, με τις ιδεοληψίες του και την άκρατη αλβανομανία του, ως προς την ουσιαστική διάλυση του αρβανίτικου συνδέσμου (είχαν φτάσει σε σημείο να τον απομυζούν οικονομικά κάτι επιτήδειοι δήθεν "αρβανιτόφιλοι" Αλβανοί. Γι' αυτό και εγώ, ενώ έχω φίλους Αλβανούς και ξέρω και αρβανίτικα και έχω μάθει και τα σύγχρονα αλβανικά, άμα ακούω έναν Αλβανό να "συγκινείται" υπέρ το δέον με τους Αρβανίτες, κουμπώνομαι". (22 Απρίλιος 2009 10:39 μμ).

"Για τον Αριστείδη Κόλλια έγραψα τη γνώμη μου (ιδεοληψία, αρχαιολατρεία, εμμονές που έφταναν σε αλβανολαγνεία, ο άνθρωπος είχε φτάσει στο σημείο να μιλάει με Αρβανίτες αλβανικά και όχι τα αρβανίτικα που γνώριζε από παιδάκι). Το αποκορύφωμα είναι η εκμετάλλευση της μνήμης του από φαιδρά υποκείμενα-wannabe καλλιτέχνες στυλ Λίριο Νούσι και διάφορους άλλους παμμέγιστους διανοούμενους κάποιας ηλικίας και εμβερχοτζικής κοπής της γείτονος. Αν η οικογένειά του δεν αντιδρά, κακό δικό τους. Ο Κόλλιας μετά το '99 δεν κοτούσε να πατήσει στο χωριό του, το Λεοντάρι Θηβών" (28 Απρίλιος 2009 12:56 μμ).

_______________________

[1] Αριστείδης Κόλλιας (1944-2000): Ερευνητής, εκδότης περιοδικού Άρβανον, συγγραφέας. Έργα: Οι Αρβανίτες και η καταγωγή των ελλήνων, Θάμυρις,Αθήνα 1985, Η προκήρυξη του Αρβανίτικου Συνδέσμου. Ένα ιστορικό ντοκουμέντο του 1899 (επίμ.), Θάμυρις, Αθήνα 1996.
[2] Κέντρο Μειονοτικών Ομάδων (ΚΕ.Μ.Ο.), Γλωσσική Ετερότητα στην Ελλάδα, Αθήνα 2001, σ.330-1
[3] ό.π, σ.370-1.
[4] ό.π. σ.371.
[5] Γιώργος Μίχας: Πρόεδρος του Αρβανίτικου Συνδέσμου, καθηγητής ΤΕΙ, συγγραφέας του Το Μαρτίνο (Μουζάκ) και τα προερχόμενα από αυτό Λάρυμνα (Καστρί), Λούτσι, Πύργος, β’έκδ., Λούτσι 1980.
[6] ΚΕΜΟ, ό.π. σ.372.
[7] Λουκάς Τσιτσιπής: Καθηγητής Ανθρωπολογίας, Τμήμα Γαλλικής Φιλολογίας, Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης (Α.Π.Θ.). Έργα: Language change and language death in Albanian speech communities in Greece: a sociolinguistic study, PhD, Department of Anthropology, University of Winsconsin, Madison 1981. Functional restriction and grammatical reduction in Albanian language in Greece, Zeitschrift für Balkanologie, 1984, 20:122-31. A linguistic anthropology of praxis and language Shift, Arvanitika (Albanian) and Greek in contact, Clarendon Press, Οξφόρδη 1998.
[8] ΚΕΜΟ, Γλωσσική ετερότητα στην Ελλάδα, ό.π. σ.374.
[9]Η ιστοσελίδα του Γραφείου: http://www.eblul.org/
[10] Ιός της Κυριακής, Ελευθεροτυπία, 9/2/1997.
[11] Πρωτ.Αθ.11263/2001. Το πλήρες κείμενο της απόφασης: http://www.greekhelsinki.gr/bhr/greek/articles/pr_02_02_01.rtf

[12] Ελευθεροτυπία, 19/12/2001: http://www.iospress.gr/paraskinia/paraskinio20011219.htm

[13] Ιός της Κυριακής, Ελευθεροτυπία, 9/2/1997.
[14] ΚΕΜΟ, Γλωσσική Ετερότητα στην Ελλάδα, ό.π. σ.12.

H απορία του ληστή

Η απορία του ληστή (του Νίκου Δήμου)

Από μικρό παιδί, όταν άκουγα τα Ευαγγέλια της Μεγάλης Πέμπτης ένιωθα συμπάθεια για τον αντιπαθέστερο ληστή. Όχι εκείνον που είπε το περίφημο “Μνήσθητί μου Κύριε…”, αλλά τον άλλο που “εβλασφήμει... λέγων: ει συ ει ο Χριστός, σώσον σεαυτόν και ημάς”.
Αυτόν δεν τον πήρε μαζί του ο Ιησούς στον Παράδεισο, όπως τον πιο θεοφοβούμενο ομότεχνό του (“...σήμερον μετ'εμού έση εν τώ παραδείσω”). Τότε έβρισκα άδικη αυτή την προτίμηση. Γιατί να μην αξιωθεί κι ο άλλος αμαρτωλός την σωτηρία; Έστω κι αν είχε “βλασφημήσει”. (Πού; Πώς; Κι αυτό μου φαινόταν ασαφές.)
Δεν ξέρω πόσο καλά θυμόσαστε τη σκηνή (Λουκ. κγ' 39-44): Στον “Κρανίου Τόπον” σταυρώνεται ο Ιησούς, μαζί του και οι δύο “κακούργοι”. “Ον μεν εκ δεξιών ον δε εξ αριστερών”. Ο πρώτος κάνει τη βλάσφημη ερώτηση. Ο δεύτερος τον επιπλήττει: “Ουδέ φοβεί συ τον Θεόν;...”. Εμείς, συνεχίζει, δίκαια τιμωρούμεθα “ούτος δε ουδέν άτοπον έπραξε.” Και, στρεφόμενος προς τον Ιησού: “Μνήσθητί μου Κύριε όταν έλθεις εν τη βασιλεία σου”.
Τώρα, μετά τόσα χρόνια, μπόρεσα να εντοπίσω την δυσφορία μου. Ο “βλάσφημος” ληστής, με την ωμή, πραγματιστική απορία του, εκφράζει κάτι πολύ ανθρώπινο: τον ορθό λόγο. Τιμωρείται επειδή σκέπτεται λογικά - με τον τρόπο δηλαδή που είμαστε προγραμματισμένοι να λογιζόμαστε.

Γιατί, όσο κι αν φαίνεται αφελής η ερώτησή του, δεν παύει να είναι ακλόνητα λογική. Δεν αρνήθηκε, ούτε καν αμφισβήτησε την θεότητα του Ιησού. Την έθεσε σε απορητική δοκιμασία. (Αν...) Η βλασφημία του ήταν ότι δεν μπόρεσε να δεχθεί σαν δεδομένο το απίθανο - το ότι σταυρώνεται δίπλα του ο Υιός του Θεού!
Αν μάλιστα προεκτείνει κανείς περισσότερο την απορία του ληστή, μπορεί να περιλάβει όλο το “παράδοξο” (που θα έλεγε ο Kierkergaard) ή το “παράλογο” (absurdum, Τερτουλλιανός) του Χριστιανισμού. Γιατί ο παντοδύναμος και πανάγαθος Θεός έπρεπε να διαλέξει ένα τόσο έμμεσο, περίπλοκο (και παράξενο!) δρόμο για την λύτρωση του ανθρώπου;
Ενανθρώπιση, Σταύρωση, Ανάσταση - τόσα θαύματα παρά την λογικήν - κι ακόμα ο πόνος κι η οδύνη περισσεύουν!
Μπορούσε, απλούστερα, ο Ποιητής των Πάντων, να καταργήσει το Κακό στον κόσμο. Μπορούσε (να η αφελής, βλάσφημη, ευθύγραμμη λογική) να ακυρώσει την αμαρτία. Γιατί να μην είναι αυτός ο κόσμος Παράδεισος; Τι νόημα έχει που αφήνει τον άνθρωπο να βασανίζεται; Τι εξυπηρετεί ο πόνος κι ο θάνατος αθώων; Κι αυτός ακόμα ο “κακός” ληστής, πόσο υπεύθυνος είναι για την κακία του - όταν τον έχει πλάσει μια πανάγαθη και πανίσχυρη βούληση;

Βέβαια ο ληστής, αν ήταν διανοούμενος, θα μπορούσε να πει με τον Τερτουλλιανό: “δύναμαι να το πιστέψω, επειδή είναι ανόητο (quia ineptum est)” ή “το θεωρώ σίγουρο διότι είναι αδύνατο (quod impossibile est)”. Μη ων σοφός, είπε αυτό που θα έλεγε κάθε άνθρωπος, ακολουθώντας τους νόμους της σκέψης. Είπε (κι αυτό μέσα στον πόνο, στο μαρτύριό του): “Αν είσαι ο εκλεκτός, τότε σώσε τον εαυτό σου και μας”. Και για αυτή του τη σκέψη, δεν αξιώθηκε τον Παράδεισο.
Ίσως ξενίζει που ονομάζω αυτόν τον άξεστο άνθρωπο ορθολογιστή. Όμως η πρόταση “αν... τότε” βρίσκεται στη βάση κάθε ανθρώπινης συλλογιστικής και επιστήμης. Η (όποια) θεωρία ξεκινάει με μία υπόθεση (αν) και ολοκληρώνεται με κάποια δοκιμή (τότε). Ο ληστής, όπως κι ο άλλος ορθολογιστής, ο Θωμάς, γύρευε κάποια απόδειξη. (Αν και, μέσα στο μαρτύριό του, μπορεί ακόμα περισσότερο να ζητούσε μια σωτηρία.)
Θαυμάζω αυτούς που, σαν τον καλό ληστή, πιστεύουν στο απίθανο χωρίς τεκμήρια. Πολλές φορές λυπάμαι που δεν μπορώ να τους ακολουθήσω. Θα ήταν σίγουρα πολύ πιο άνετη μία ζωή χωρίς τον καταναγκασμό της λογικής. Αλίμονο - όσο κι αν προσπάθησα, δεν κατόρθωσα να ξεφύγω από τον κλοιό της. (Παρά μόνο στους χώρους της Τέχνης. Το δικό της Θαύμα με πείθει.)
Φυσικό λοιπόν να συμπαθώ όσους μου μοιάζουν. Σαν τον "κακό" ληστή. Φοβάμαι πως, στην θέση του, τα ίδια θα έλεγα (αν τα κατάφερνα να μιλήσω. Δεν αντέχω τον πόνο.) Έστω, θα τα σκεφτόμουνα. Και θα έχανα τον Παράδεισο.
Κι ας μην σκεφθεί κανείς πως δεν εκτιμώ το κήρυγμα της Αγάπης. Ίσα-ίσα, που είμαι φανατικός οπαδός της. Ακριβώς επειδή υπάρχει ο πόνος στον κόσμο κι επειδή είναι παράλογος (κι ο πόνος κι ο κόσμος) η αγάπη είναι η μόνη καταφυγή. Την βλέπω όμως όχι σαν δοξολόγηση της κατάστασης των πραγμάτων - αλλά σαν διαμαρτυρία εναντίον της. Γιατί αν δεν ήταν ο κόσμος άδικος και παράλογος, τι θα χρειαζόταν η αγάπη;
Και γι αυτό (επειδή πιστεύω στην αγάπη) τρέφω ακόμα την παλιά παιδική μου πεποίθηση. Πως ο Χριστός, αφού τέλειωσαν όλα, θα ξαναθυμήθηκε και τον "κακό" ληστή. Και θα τον φώναξε κοντά του, στον Παράδεισο.

***

Καλό Πάσχα σε όλους.

doctor

Ο ξεδοντιάρης Κολοκοτρώνης: οι συνωστισμοί του ..1901.

Αυτές τις ημέρες διαβάζω ένα πολύ ενδιαφέρον βιβλίο της Χριστίνας Κουλούρη, Καθηγήτριας Ιστορίας του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου.
Σήμερα διάβασα την "Έκθεση της κριτικής επιτροπής για τα διδακτικά βιβλία ιστορίας και γεωγραφίας των δημοτικών σχολείων" του έτους 1901. Θυμήθηκα τότε τον μεγάλο χαμό που έγινε πριν λίγα χρόνια σχετικά με το περιβόητο βιβλίο ιστορίας της ΣΤ' Δημοτικού, μόνο που η έκθεση του 1901 είναι πολύ πιο χαριτωμένη και έχει χιούμορ, σε αντίθεση με τους σκυλοκαβγάδες που είχαμε στα τηλεπαράθυρα και όχι μόνο στην περίπτωση του γνωστού "συνωστισμού".
Ήθελα να παραθέσω μερικά χαρακτηριστικά αποσπάσματα της έκθεσης, όμως σκέφτηκα να την παρουσιάσω ολόκληρη. Προσωπικά θεωρώ ότι η σχολική έκδοση της ιστορίας δεν παράγει "σκεπτόμενους πολίτες" αλλά "πρόθυμους υπήκοους".
Το βιβλίο μπορείτε να το διαβάσετε εδώ (είναι το υπ'αριθμόν 18):
http://195.251.7.62/iaen/common/wBooks/index.htm

Stockholm

Έχω πάει σε πολλές πόλεις στην Ευρώπη. Μία όμως με έχει μαγέψει. Στην Στοκχόλμη ταξιδεύω κάθε χρόνο, από το 2001. Πλέον δεν νιώθω ότι πάω, αλλά ότι επιστρέφω...

Οι νευροπαθείς ψευδοπατριώται (μέρος 2ο)

Πριν λίγο καιρό είχα αναρτήσει ένα θέμα [1] που είχε να κάνει με την εφημερίδα "Ακρόπολη" του Βλάση Γαβριηλίδη και τον στείρο (και επικίνδυνο εθνικά) τρόπο σκέψης της εκάστοτε άκρας δεξιάς. Τα τελευταία χρόνια, κατά έναν παράδοξο και σαφώς ανιστόρητο τρόπο, η άκρα Δεξιά διεκδικεί ένα παρελθόν που δεν της ανήκει. Ακροδεξιές εφημερίδες και περιοδικά αναρτούν συχνά πυκνά την Ελλάδα "των πέντε θαλλασών και των δύο ηπείρων" θεωρώντας την ως το ζενίθ των απελευθερωτικών πολέμων του ελληνικού έθνους.

Βέβαια αγνοούν [;] ότι η εθνική αυτή επίτευξη πραγματοποιήθηκε από τον φιλελεύθερο Βενιζέλο, την ίδια ώρα που οι ιδεολογικοί πρόγονοι της άκρας δεξιάς ήταν αντίθετοι με την επεκτατική πολιτική του Βενιζέλου ("μικρά πλην έντιμος Ελλάς" διατυμπάνιζαν), θεωρούσαν την Μικρά Ασία ως αποικία, τους έλληνες εκεί ως "αχρείους" [2] και μάλιστα κέρδισαν τις εκλογές [3] με κύρια προεκλογική τους δέσμευση τη λήξη της μικρασιατικής εκστρατείας. Κάποιοι βασιλικοί στρατιωτικοί χαρακτήριζαν τη Μικρά Ασία ως "σεσηπώς μέλος", ως "γάγγραινα" που έπρεπε να αποκοπεί από τον "εθνικά υγιή κορμό"[4].

Η ιδεολογική σύγχυση όμως της άκρας δεξιάς επιτείνεται μέσω της πρόσφατης προσπάθειας αναψηλάφησης της δίκης των έξι [5] και η ιστορία έρχεται και καταδεικνύει τον διαχρονικά επικίνδυνο εθνικά τρόπο σκέψης και δράσης αυτού του ιδεολογικού χώρου που τόσα δεινά έχει φέρει στην πατρίδα μας. Θα ταξιδέψουμε σήμερα πίσω, την περίοδο που αρχικά η Δυτική και έπειτα η Ανατολική Θράκη γίνονται τμήμα της Ελλάδος.

Ο κ. Στάθης Ν.Κεκριδής, Επίκ. Καθηγητής στο τμήμα Ιστορίας-Εθνολογίας του Δημοκριτείου Πανεπιστημίου Θράκης έκανε μια πολύ καλή μελέτη των δημοσιευμάτων του αντιβενιζελικού Τύπου όσον αφορά την στάση της αντιπολίτευσης και το πως υποδέχτηκε την απελευθέρωση της Θράκης:

Οι ανωμαλίες της ελληνικής πολιτικής ζωής και η επαπειλούμενη σύγκρουση, λόγω της διχοστασίας βενιζελικών και αντιβενιζελικών βασιλοφρόνων, στάθnκε η κύρια αιτία, ώστε μερίδα του ελληνικού Τύπου να μη δώσει στην ενσωμάτωση, αρχικά της Δυτ. Θράκης και στη συνέχεια της Ανατολικής, το χαρμόσυνο τόνο που άρμοζε σ' ένα τόσο σημαντικό εθνικό γεγονός. Με προσκτήσεις νέων εδαφών μεγάλωνε η Ελλάδα, σημαντικό μέρος του αλύτρωτου Ελληνισμού επανερχόταν στη μητρική αγκάλη, άλλα μεγάλη μερίδα του τύπου συνέχιζε να προσεγγίζει και να ερμηνεύει τα γεγονότα με τη διχαστική συλλογιστική.
Την προέλαση των ελληνικών στρατευμάτων παρακολουθούσαν εκ του σύνεγγυς αρκετοί πολεμικοί ανταποκριτές του ελληνικού και ξένου Τύπου. Ο Φέριμαν (Ferryman) της Mornίng Post, ο Ρέιμοντ (Raymond) της Havas, ο Περδικίδης της Exchange, ο Μοσχόπουλος του γραφείου τύπου του ελληνικου υπουργείου Εξωτερικών, ο Δ. Σβολόπουλος της "Νέας Ελλάδας", ο Π. Οικονόμου του "Εμπρός", ο Α. Κονιτόπυλος της "Πατρίδος", ο Πέτρος Λεβάντης της "Μακεδονίας" Θεσσαλοvίκης, ο Aρίστος Xάσηρτζόγλου της "Νέας Αλήθειας" Θεσσαλονίκης κ.ά. Ολοι αυτοί, και πολλοί άλλoι μαζί τους, υπηρέτησαν σε δυσχείμερες εποχές την έγκυρη πληροφόρηση και την αλήθεια με πνεύμα αυτοθυσίας.
Στην Αθήνα όμως ο συμπολιτευόμενος με τον Βενιζέλο τύπος έδινε διαστάσεις θριάμβου και περιέβάλλε τα γεγονότα με την αχλύ του θρύλου. Ο αντιπολιτευόμενος, χωρίς να αποσιωπά τις θετικές εξελίξεις, τις υποβάθμιζε και τις απέδιδε στο "δαιμόνιο της φυλής"! Ο μικρότερης εμβέλειας αθηναικός Τύπος έδινε έμφαση σε αλλότρια ζητήματα. Ο "Ριζοσπάστης" επέχαιρε για την προέλαση των μπολσεβίκων στην Ασία, η "Πολιτεία" υποστήριζε ότι ο Βενιζέλος επιβλήθηκε "δια των ξένων λογχών", η "Εφημερίς του Χρηματηστηρίου" σχολίαζε το σηροτροφικό ζήτημα!
Ο ρόλος των κυβερνώντων, και ιδιαίτερα του Βενιζέλου, υποβαθμίζονταν, αν δεν εκμηδενίζονταν. Γι' αυτο η φιλοβενιζελικη "Αρκόπολις" (δ/ντης Θ.Ν. Συναδινός), στο κύριο άρθρο της 19ης Μαίου με τίτλο "Θράκη", καταφερόταν εναντίον όλων εκείνων που αποσιωπούσαν τους θριάμβους και "αντί να αναγνωρίσουν τα επιτελεσθέντα μεγαλουργήματα, ευρίσκουν και πάλιν νέαν ακά θαρτov επιχειρηματολογίαν και σιελίζουν με αυτήν το φως και τηv αλήθειαν».

Διαπίστωνε με πικρία ότι «πράγματι ο αντιπολιτευόμενος τύπος δεν εύρε δυο λέξεις διά να χαιρετίσει τηv απελευθέρωσιν της Θράκης». Και προσέθετε ότι «μια Θράκη ελευθερωμένη, αποτελούσα έναν οργανισμόν και ένα σώμα, δεν είναι προδοσία κατά της Ελλάδος, δεν είναι πώλησις αυτής εις τους ξένους, δεν είναι παράδοσις αυτής εις τους στρατoύς άλλων Δυνάμεων . Είναι υπερηφάνεια, και ζωή, και εθνική κολυμβήθρα, και αναγέννησις και σταθμός προόδου, ευτυχίας και μεγαλείου δια το Κράτος μας. Η Θράκη είναι θρύλος και παράδοσις και θρησκεια και πίστις διά τους κληρονόμους της αρχαίας ελληνικής και Βυζαντινής παρουσίας, βεβαρυμένης με δουλείας και χρέη και υποθήκας, και αποδιδομένης ήδη ελευθέρας εις τους δικαιούχους αυτής και νομίμους κυρίους. Η Θράκη διά τηv Ελλάδα δεν είναι Βενιζέλος, κύριοι αντιπολιτευόμεναι, είναι και θα είναι παρά τηv θέλησίν σας έστω μόνov Ελλάς».
Η αθηναϊκή αυτή εφημερίδα, παρά τηv πρόσφατη απώλεια του ιδρυτή της Βλάση Γαβριηλίδη (κηδεύτηκε στις 13 Απριλίου 1920 από Άγιο Γεώργιο Καρύτση), παρακολουθούσε από κοντά τις εξελίξεις και με συνεχή ειδησεογραφία ενημέρωνε τους αναγνώστες της. Εκτός από τπν πλούσια ειδησεογραφία της, που κάλυπτε όλες τις πτυχές του ζητήματος, με σχόλια και άρθρα της εγκωμίαζε την ενσωμάτωση της Δυτ. Θράκης.
Στις 14 Μαίου δημοσίευσε το ανακοινωθέν του στρατιωτικού γραφείου Τύπου, που είχε ως εξής: «Η Μεραρχία Σερρών ηγουμένου του αντιστρατήγoυ κ. Ε. Ζυμβρακάκη εισήλθε μετά μεγάλης τάξεως και επιβλητικότητoς εις Γκιουμουλτζίvαv (τα Βυζαντινά Κουμουτζηνά) γενομένη ενθουσιωδέστατα δεκτή υπό του πληθυσμού. Παρίσταντο οι πρόεδροι όλων των κοινοτήτων μηδέ των Βουλγάρων εξαιρουμένων. Πλήρης ησυχία και τάξις επικρατεί. Οι σιδηρόδρομοι κυκλοφορούν ελευθέρως». Με πρωτοσέλιδες ανταποκρίσεις και πολύστηλα ρεπορτάζ έδινε τις πραγματικές διαστάσεις στα συμβάντα. Οι τίτλοι της καθόριζαν το στίγμα των εθνικών επιτυχιών:

«Η προέλασις του στρατου μας εις Θράκην. Γκιουμουλτζίvα και Δεδέαγατς κατελήφθησαν. Ακράτητος ενθουσιασμός και πλήρης τάξις».

Στο ίδιο φύλλο η «Aκρόπολις» δημοσίευε τηλεγράφημα του ανταποκριτή της στη Θεσσαλοvίκη, που περιλάμβανε και το ανακοινωθέν του Γενικού Σιρατηγείου Eθνικής Αμύνης, και έδειχνε ότι και στη συμπρωτεύουσα επικρατούσε μέγας ενθουσιασμός:

«Από πρωίας σήμερον ήρχισεν η προέλασις του στρατού μας εκ του τριγώνου της Ξάνθης προς κατάληψιν της Γκιουμouλτζίνας, ήτις ήδη θα έχη συντελεσθή».

Το αυτό επίσημο ανακοινωθέν του Στρατηγείου γνωστοποιούσε και την ταυτόχρovn κατάληψη του Δεδέαγατς, γύρω στις 6 το πρωί, με απόβαση των στρατευμάτων μας. Συνέχιζε δε το τηλεγράφημα ότι «εις τov στρατόν μας έγινε ενθουσιώδης υποδοχή εκ μέρους των Ελλήνων και Τούρκων κατοίκωv. Οι Γάλλοι παρέσχον μεγάλας ευκολίας εις τov στρατόν μας κατά τηv απόβασιν και κατά τηv κατάληψιν της πόλεως. Επί τη επισήμω αναγγελία του ευφροσύvoυ γεγονότος συνεκροτήθη oγκώδης διαδήλωσις υπό του ενθουσιώσους λαού ενταύθα (Θεσσαλοvίκn). Η πόλις πaνηγυρίζει. Οι κώδωνες όλων των ναών σημαίvoυν χαρμοσύνως».
Στην αντιβενιζελική «Καθημερινή» κυριαρχούσαν ειδήσεις για αθρόες συλλήψεις «επί εξυβρίσει του κ. Βενιζέλου», για αθρόες ιδρύσεις συλλόγων της αντιπολίτευσης, που προκάλεσε η έκκληση της ίδιας της εφημερίδας, ενώ δημοσίευε τα επίσημα ανακοινωθέντα στnv τέταρτη σελίδα της.

Οι πρωτoσέλιδες πληροφορίες της (12 Μαίου 1920) διαπίστωναν μεγάλους κινδύνους από τηv προετοιμαζόμενη αντίσταση των Βουλγάρων υπό το στρατηγό Πρωτογίνωφ και τov αρχικομητατζή Νάτσεφ.

Στις 15 Μαίου, σε δίστηλο τηλεγράφημα, ανήγγελλε ότι «ήρχισε χθες η προέλασις του ελληνικού στρατού εις Θράκην. Κατελήφθη n Γκιουμουλτζίvα και το Δεδέαγατς. Αρχηγός του αποβιβασθέντoς εις Δεδέαγατς στρατού είναι ο υποστράτηγος κ. Μαζαράκης και του εισελθόντος εις Γκιουμουλτζίναν ο υποστράτnγoς κ. Παμίκος Ζυμβρακάκης».

Στην ίδια στήλη φιλοξενούσε το κέιμενο της ημερήσιας διαταγής του συνταγματάρxn Εμμανουήλ Ζυμβρακάκη, που άρχιζε:

"Η Θράκη επανέρχεται εις τηv μητέρα Ελλάδα".

Σε άλλη στήλη φιλοξενούσε τηλεγράφημα από το Παρίσι, σύμφωνα με το oποίo ο Τζαφέρ Tαγιάρ προετοίμαζε αντίσταση κατά των Ελλήνων. και τηv επομένη (15/5) "η προέλασις εις τηv Θράκην. Ασήμαντος συμπλοκή με κομιτατζήδες και Βουλγάρους στρατιώτας. Δεν υπάρχουν φόβοι σοβαρωτέρων συρράξεων".

Η προέλαση δεν ήταν τόσο απρόσκοπτη και ήρεμη όσο ήθελε να τηv παρουσιάζει η ελληνική πλευρά. Ομάδες κομιτατζήδων (Τούρκων και Βουλγάρων), υπό τηv καθοδήγηση του Τούρκου συνταγματάρχη και συνεργάτη του Κεμάλ, Τζαφέρ Ταγιάρ, επιδίδονταν σε ένοπλες επιθέσεις και υπήρχαν συνεχή επεισόδια, που ενισχύονταν από τη Σόφια και τηv Κωνσταντινούπολη. Κατά τηv προέλαση των Ελλήνων είχαν κυκλοφορήσει (περιοχή Καραμπανιόλ) τουρκοβουλγαρικές προκηρύξεις με τις οποίες καλούνταν οι Τούρκοι και οι Βούλγαροι της περιοχής να επαναστατήσουν υπό την ηγεσία και καθοδήγησηση του κομιτάτου. "Η Θράκη ούτε υπήρξεν, ούτε θα γίνη ελληνική. Η Θράκη θα διοικηθή από τα ιδικά της τέκνα. Εμπρός ήρωες της Θράκης... Ζήτω η ανεξάρτητος Θράκη..." .

Οι εφημερίδες βέβαια δεν χαρακτηρίζονται μόνο απ' αυτά που γράφουν, αλλά ίσως περισσότερο απ' αυτά που αποσιωπούν.

Στα φύλλα της «Καθημερινής» εκεινης της περιόδου δεν υπήρξε κανένα άρθρο που να σχολιάζει ενθουσιαστικά τα τεκτενόμενα και να εκφράζει εθνική ικανοποίηση για την ενσωμάτωση της Δ. Θράκης.

Aντίθετα, στις 17 Mαίου, σε πρωτοσέλιδο άρθρο του με τίτλο «Nέoι αγώνες», ο Ιων Δραγούμης καταφερόταν εναντίον της βενιζελικής τυραννίας υποστηρίζοντας ότι «εσωτερικώς λυμαίνεται το κράτος μία ολιγαρχία τυράννων, σατραπίσκων και ντερεμπέηδων, χρησιμοποιούντων προς επιβολήν των χωροφύλακας, πραιτωριανούς, μπράβους και χαφιέδες, στρατιωτικούς και άλλους ιδιωνύμους ανόμους νόμους». Στο ίδιο φύλλο, στηv τέταρτη σελίδα, υπάρχουν τα σxετικά τηλεγραφήματα: «Συνεπληρώθη η Kατάληψις της Θράκης. Ακρα τάξις βασιλεύει απ' άκρου εις άκρον. Η υποδοχή του ελληνικού στρατου εις Γκιουμουλτζίναν», όπου καταγράφονται και ορισμένες λεπτομέρειες από τηv υποδοχή των στρατευμάτων.

«Αρμένιοι, Ισραηλίται και Τούρκοι κρατούσαν ελληvικάς σημαίας και εξεδήλωνον ποικιλοτρόπως την χαράν τους. Οι πολίται άδουσι και χορεύουσι μετά των ελευθερωτών των στρατιωτών».

Ιδιαίτερα μετά τις διαβεβαιώσεις του κυβερνητικού εκπpοσώπου X. Βαμβακά προς τον Τούρκο διοικητή της Γκιουμουλτζίνας Αρίφ μπέη,ότι η ελληνική διοίκηση έρχεται να εφαρμόσει πρόγραμμα ισοπολιτείας "τo οποίον είναι το ιδεώδες της κυβερνήσεως Βενιζέλου", οι μειονοτικοί αναθάρρηοαν και μετείxαν αυθόρμητα στο χαρμόσυνο γεγονός της υποδοχής. Δημοσιευόταν παράλληλα η είδηση για τηv άφιξη στηv Αθήνα του διπλωματικού μας πράκτορα στο Κάιρο A. Σαχτούρn, τον οποίο η κυβέρνηση προόριζε για ύπατο αρμοστή της Ελλάδας στη Θράκη ( Δυτική και Ανατολική) με έδρα την Αδριανούπολη. Εγινε δεκτός από τον πρωθυπουργό με τον oπoίo είχε μακρά συνομιλία προκειμένου να λάβει οδnγίες για τηv αποστολή του.
Στηv εθνική χαρά μετείχε και η "Πατρίς" (του Δημ. Λαμπράκη) με πρωτοσέλιδο κύριο άρθρο (15/5), που έφερε τον τίτλο "ΕΛΛΑΣ ασπάσου τα μέτωπα των πιστώv σου τέκνων". Στην τέταρτη σελίδα καταxώριζε ασχολίαστα τα τηλεγραφήματα: "Κατελήφθησαν η Γκιουμουλτζίνα και το Δεδέαγατς".

Η εφημερίδα "Αθήναι" ( του Γεωργίου Πωπ) στις 15 Μαϊου, παρατηρούσε ότι "τα xωρία εξ ων διέρχονται τα στρατεύματά μας, πανηγυρίζουν εν εξάλλω ενθουσιασμώ τηv απελευθέρωσίν τους. Οι κάτοικοι εξέρχονται εις προϋπάντησίν των κρατούντες ελληνικάς σημαίας», ενώ το «Εθνος» (του Σπ. Nικολόπουλου) στις 14 Μαϊου, "επί του πιεστηρίου", πληροφορούσε: "Χαράς ευαγγέλια. Η Γκιουμουλτζίνα και το Δεδέαγατς κατελήφθησαν" και το «Eμπρός» (του Δημ. Καλαποθάκη) σημείωνε: «Τε ώρα.. Η κατάληψις της Δυτ. Θράκης. Απερίγραπτος ενθουσιασμός Ελλήνων και Τούρκων». Προσέθετε δε την είδηση ότι ο Τούρκος δήμαρχος του Δεδέαγατς παρουσιάστηκε στον Χαρ. ΒαμΒακά και τον συνεχάρη για την κατάληψη της πόλης από τον ελλnvικό στρατό.
Η εφημερίδα «Νέα Αστραπή» (lδρυτής Κ. Γιολδάσης, διευθυντής Α. Σπαντής) αφιέρωνε τα άρθρα και τα σxόλια στη «Βενιζελοτυραvvία», οπότε η ενσωμάτωση της Θράκης στην Ελλάδα αντιμετωπιζόταν ως τυπικό γεγονός επικαιρότητας και καταλάμβανε χώρο μονόστηλου, όπου δημοσιευόταν μόνο το επίσημο ανακοινωθέν.
Η εφnμερίδα όμως στις στήλες της oπoίας μπορεί κανείς να συναντήσει εντονότερο το βιωματικό στοιχείο και να αφουγκραστεί τους παλμoύς της εποχής εκείvnς είναι n «Μακεδονία» Θεσσαλovίκης (lδρυ τής-διευθυντής Κωνσταντίνος Bελλίδnς). Με απεσταλμένο στο πεδίo της πρoελάσεως τοv αρχισυντάκτη της Πέτρο Λεβαντή, ήταν πλήρως ενήμερη για τις εξελίξεις, τις οποίες με άρθρα και σχόλια ανέλυε αναδεικνύοντας όχι μόνο την αμερόληπτη και αντικειμενική θεώρηση των γεγονότων, αλλά και την εθνική έξαρση που επικρατούσε στις λαϊκές συνειδήσεις. Απομακρυσμένη από το επίκεντρο των πολι τικών συγκρούσεων έδινε πληθώρα ειδήσεων, ασκούσε εποικοδομητική κριτική και ζητούσε, παρά την ασκουμένη λογoκρισία, φρόνιμη και συνετή διαχείριση των κατακτωμένων εδαφών. «Η Δ. Θράκη είναι σήμερον Ελλάδα και πρέπει να εξαλειφθή απ' εκεί κάθε ίχνος Βουλγαροκρατίας» επεσήμαινε η εφnμερίδα, απαιτώντας την κατάργηση των διατάξεων του Βουλγαρικoύ δασμολογίoυ, ενώ επαινoύσε το ζήλο των σταλέντων εκεί ταχυδρομικών και τηλεγραφικών υπαλλήλων, που υπερβαίνοντας τους εαυτούς τoυς ανταποκρίνονταν στις απαιτήσεις του λαού.
Την Παρασκευή 15 Μαίου 1920 αφιέρωσε σχεδόν ολόκληρη τηv πρώτη σελίδα της στην κατάληψη της Θράκης, με λεπτομερή πανηγυρική ανταπόκριση και πάλλουσα από εθνική συγκίvnσn περιγραφή την είσοδο των ελληνικών στρατευμάτων στην Γκιουμουλτζίνa, και τηv αποθεωτική υποδοχή. «Η δύναμις της Ελλάδος. Η επηβλητική είσοδος του στρατού εις την Γκιουμουλτζίναν... Aμέσως σημαιοστολίσθησαν τα δημόσια καταστήματα, ως και πλείστα ιδιωτικά, οι κώδωνες των εκκλησιών ήχουν επί ημίωρον χαρμοσύνως. Η ανακούφισις υπήρξε μεγάλη, τόσον εκ της ενάρξεως της προελάσεως, όσον και διότι ουδέν εμπόδιον παρενεβλήθη εις τον στρατόν μας, κατά την απόδοσιν της ελληνικής ελευθερίας εις σπουδαία κέντρα της μέχρι xθες σκλάβας Θράκης». Επί ημέρες η "Mακεδονία" διατήρησε πρωτοσέλιδο θέμα την εν σωμάτωση της Θράκης στην Ελλάδα.
Όμοίως και δυο άλλες εφημερίδες της Θεσσαλονίκης ενημέρωναν με εγκυρότητα και αξιοπστία,μεταδίδοντας στους ανα γνώστες τους τον ενθoυσιασμό των επιτυ ιών: το "Φως" και η "Νέα Αλήθεια". Το "Φως", στις 13/5, δημοσίευε ανταπόκριση του απεσταλμένου του, σύμφωνα με την oπoια «παράτας πρoσπαθείας των Βουλγάρων η Γκιουμουλτζίνα εί ναι ελληνική όσον και αι Αθήναι. Παντού η ελληνική γλώσσα, παντού Ελληνες, παντού αι ελληνικαί σημαίαι».

Η «Νέα Αλήθεια», σε δεύτερη έκδοση της 17ης Μαϊου, υπό τον τίτλο «Η απελευθέρωσις της Θράκης υπό του στρατού μας», σημείωνε ότι «η χθεσινή ημέρα, η ιστορική 14η Μαίου, υπήρξε διά την ελληνικήν μας Θράκην, την ωραίαν δυστυχή, την σκλάβαν την πεντάρομφη πέντε ετών δουλείας, πένθους, δακρύων, συρφορών και διωγμών, ημέρα Αναστάσεως, απολυτρώσεως αρχή...». Παρά τηv ισχύουσα προληπτική λογοκρισία του Τύπου (η εφημερίδα της Θεσσαλοvίκης «Φως» διώχθηκε ποινικά για ορισμένα σχόλια «επί της στάσεως της μεγάλης Συμμάχου ημών Γαλλίας») οι εφημερίδες της εποχής εκείνης πληροφορούσαν με επάρκεια την ελληνική κοινή γvώμη. Ισως ορισμένες, όπως παραπάνω σημειώθηκε, δεν απέδωσαν τον επίβαλλόμενο πανηγυρικό χαρακτήρα στις ανακοινώσεις τόσο σημαντικών για την υπόσταση της Ελλάδας γεγονότων.

Aτυχώς οι διχαστικές νooτρoπίες, που είχαν καλλιεργηθεί στις συνειδήσεις των πολιτών δεν επέτρεπαν και στο σύνολο του Τύπου να υπερβεί τις διαχωριστικές γραμμές και να καταγράψει με μεγαλοψυχία τα γεγονότα, αποδίδοντας τον απαιτούμενο θριαμβευτικό τόνο. Για μια ακόμη φορά η πληροφόρηση ήταν επαρκής, αλλά n αλήθεια ελλιπής.

doctor

Y.Γ. Η παραπάνω εμβριθής μελέτη του κ. Κεκριδή έχει ληφθεί από τα "Ιστορικά" της Ελευθεροτυπίας και υπάρχει στις βάσεις δεδομένων του Δημοκριτείου Πανεπιστημίου. Επειδή αυτή τη στιγμή το site του ΔΠΘ δεν ανοίγει θα παραθέσω το σχετικό link αργότερα.

___________________________

[1] Βλ. προηγούμενο θέμα: Οι νευροπαθείς ψευδοπατριώται: http://dimitrisdoctor2.blogspot.com/2009/01/blog-post_22.html

[2] Γράφει ο πρίγκηπας Ανδρέας προς τον Ι.Μεταξά (Σμύρνη, 19.12.21):«Απαίσιοι πραγματικώς είναι οι εδώ Έλληνες, εκτός ελαχίστων.Θα άξιζε πράγματι να παραδώσωμεν την Σμύρνην εις τον Κεμάλ διά να τους πετσοκόψει όλους αυτούς τους αχρείους, οι οποίοι φέρονται ούτω κατόπιν του φοβερού αίματος όπερ εχύσαμεν εδώ.Αίματος της Παλαιάς Ελλάδος δε, διότι όλα τα παιδιά των οπωσδήποτε καλυτέρων οικογενειών των ενταύθα υπηρετούν εις την Σμύρνην και τα μετώπισθεν, αλλοίμονον δε αν εν οιονδήποτε τμήμα ευρεθή σχηματισμένον μόνον από Μικρασιάτας και ενώπιον του εχθρού! [10].Στην ίδια επιστολή, γράφει ο πρίγκηπας Ανδρέας:«Πρέπει να γίνη κάτι το ταχύτερον δια ν’απαλλαχθώμεν του εφιάλτου της Μικράς Ασίας.Δεν γνωρίζω τι πρέπει να γίνη, πρέπει όμως να παύσωμεν μπλοφάροντες και ν’αντιμετωπίσωμεν την κατάστασιν οία πραγματικώς είναι.Διότι επιτέλους τι είναι καλύτερον;Να πέσωμεν εις την θάλασσαν ή να φύγωμεν προ του λουτρού;» [«Η κατάσταση του ελληνικού στρατού τον χειμώνα του 1921-1922. Επιστολή του πρίγκιπα Ανδρέα στον Ιωάννη Μεταξά (Σμύρνη, 19/12/1921)», όπως παρατίθεται από τον Γ.Μαργαρίτη, καθηγητή νεότερης και σύγχρονης ιστορίας στο ΑΠΘ, «Η ιστορία των ελλήνων», ΔΟΜΗ, τ.12, σ.185].
Βλ.περισσότερα σε προηγούμενο θέμα:
http://dimitrisdoctor2.blogspot.com/2008/04/blog-post_2483.html

[3] update, 11.11.2009: H wikipedia αναφέρει εσφαλμένως ότι το ΣΕΚΕ συνοδοιπόρησε με την Ηνωμένη Αντιπολίτευση: http://sarantakos.wordpress.com/2009/10/29/ekloges1920/#more-1311

[4] Ο Συνταγματάρχης Σκυρός, στρατιωτικός διοικητής Φιλαδελφείας (Αλά Σεχίρ) τις ώρες της κατάρρευσης του μετώπου, λέει για την Μικρά Ασία ότι είναι «γάγγραινα» και «σεσηπώς μέλος» που πρέπει –διά της εκκένωσής της- να «αποκοπεί» από τον υγιή εθνικό κορμό (Στέφανος Σαράφης, Ιστορικές Αναμνήσεις, Επικαιρότητα, Αθήνα 1980 (α’έκ.1952), σ.207 και Βλάχος ο.π., σ.189).

[5] Βλ. σχετικό θέμα: http://pontosandaristera.wordpress.com/2008/10/06/6-10-2008/

Time out λόγω...έρευνας.

Ο ελεύθερος χρόνος αυτό τον καιρό είναι είδος προς εξαφάνιση. Συν τοις άλλοις, πηγαίνω στην βιβλιοθήκη της Βουλής όπου ψάχνω κάποια πολύ παλιά βιβλία σχετικά με την Ανατολική Θράκη και ειδικά για τα αρβανιτοχώρια της. Σκέφτομαι να τα συγκεντρώσω όλα σε μορφή ηλεκτρονικού βιβλίου (e-book).

Για τη βιβλιοθήκη της Βουλής πληροφορίες εδώ:
http://www.parliament.gr/ktirio/xwroi.asp
κι εδώ: http://voulibeu.parliament.gr/

Το καλό είναι ότι υπάρχει on line κατάλογος όλων των βιβλίων:
http://catalog.parliament.gr/cgi-bin/zap/zap/bsearch.zap?type=basic&lang=GR&restart=yes

Το ακόμη καλύτερο όμως συμβαίνει στην Εθνική Βιβλιοθήκη. Εκεί τρέχει ένα μεγάλο πρόγραμμα ψηφιοποίησης, το e-φημερίς το οποίο αποτελεί ένα μεγαλόπνοο project ψηφιοποίησης των συλλογών των εφημερίδων της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Ελλάδος: http://www.nlg.gr/dlefimerides.htm#

Εδώ μπορείτε να κάνετε μια εικονική περιήγηση:
http://www.nlg.gr/digitalnewspapers/ns/main.html

Ειδικά για τα γεγονότα της Μικρασιατικής Καταστροφής που ψάχνω αυτή την εποχή, υπάρχει άφθονο υλικό.

Η δύναμη του διαδικτύου, η ταχύτατη διάχυση της πληροφορίας και αυτό που ονομάζουμε γενικά e-government , έρχεται σιγά σιγά και στην χώρα μας. Είναι κάτι πολύ καλό και το επόμενο βήμα είναι να ψηφιοποιηθούν πολύ παλιά συγγράματα ή έργα (όπως π.χ. το Σύνταγμα της Επιδαύρου ή οι πρωτότυπες συνθήκες π.χ. Σεβρών, Μουδανιών κ.λπ.).

Όσο για την Θράκη, το Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο έχει κάνει εξαιρετική δουλειά και παρέχει ολόκληρα βιβλία σε μορφή pdf για όσους θέλουν να ερευνήσουν παλαιότερες εποχές:
http://alex.eled.duth.gr/

Είμαι σίγουρος ότι η κοινωνία του διαδικτύου αργά αλλά σταθερά θα καταφέρει να συντελέσει στον εξορθολογισμό της ιστορίας αυτού του τόπου μιας και η γνώση δεν θα έχει πια ως μόνη πηγή το σχολείο, τον στρατό, την οικογένεια ή το πανεπιστήμιο.
Την καθαρή γνώση, την αντικειμενική πραγματικότητα και την γυμνή αλήθεια την φοβούνται μόνο οι δογματίζοντες, οι φανατικοί, οι πωρωμένοι.
Σύντομα όμως όλοι αυτοί θα ξεπεραστούν από τις εξελίξεις.

doctor

Υ.Γ. Ζητώ ταπεινά συγνώμη που δεν έχω χρόνο να επισκέπτομαι τα blogs σας και να απαντώ σε όλα τα σχόλιά σας.

Διάλλειμμα για ταξίδι

Τη Δευτέρα πάμε οικογενειακώς για μια εβδομάδα στο χωριό μου, το Τυχερό Έβρου.
Αυτή την εποχή δουλεύω πολλά ποστ ταυτόχρονα και έχω χαθεί.
Ελπίζω να τελειώσω κάποιο από αυτά στην ησυχία του χωριού μου.
Πάρτε μια ...γεύση από τα μέρη μου:


Ποταμός Έβρος. Απέναντι η Τουρκία.

Ποταμός Έβρος. Απέναντι και αριστερά η Τουρκία.

Σιδηροδρομική γραμμή (Πέπλος-Τυχερό).

Λίμνη Τυχερού.

Τυχερό.

Θα τα ξαναπούμε σύντομα!

doctor