Πέμπτη 20 Νοεμβρίου 2008

Οι έλληνες στην τουρκική ιστοριογραφία (μέρος 3ο)



3. Οι ανατολιστές.

Ο ανατολισμός [1] εκφράζει μια αναζήτηση τουρκικής ταυτότητας που βασίζεται σε μια γεωγραφική επικράτεια, την Ανατολία, δηλαδή τη Μικρά Ασία. Το «έθνος» αποτελείται από τους απογόνους όλων των λαών της Ανατολής: Χεταίους, Ίωνες, Οθωμανούς κ.α. αλλά όχι απαραιτήτως από τα τουρκικά φύλα που ήρθαν από την κεντρική Ασία. Ενώ δηλαδή η Τουρκική Ιστορική Θέση [2] πρέσβευε ότι οι αρχαίοι λαοί ήταν Τούρκοι, οι ανατολιστές υποστήριξαν ότι οι σύγχρονοι Τούρκοι είναι απόγονοι των αρχαίων αυτόχθονων λαών.
Οι ανατολιστές παρουσίασαν τους αρχαίους έλληνες σαν πηγή εθνικής κληρονομιάς, αποσιώπησαν την ύπαρξη των Βυζαντινών και παρουσίασαν τους Νεοέλληνες και ειδικά τους «Ρωμιούς» της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας σαν συμμάχους τους, στο βαθμό που οι Ρωμιοί αναγνώριζαν την «ευεργετική» τουρκική ηγεμονία.
Αυτού του είδους οι απόψεις είναι διαδεδομένες και εκφρασμένες με έντονα συγκεχυμένο αλλά και αντιφατικό τρόπο, από διάφορους «διανοούμενους» οι οποίοι αυτοπροσδιορίζονται ως «σύγχρονοι», «εξευρωπαϊστές», «αριστεροί», κ.α., και που υποτίθεται ότι δεν υποστηρίζουν «εθνικιστικές απόψεις».
Τονίζουν ότι δεν οικειοποιούνται θεωρίες που βασίζονται στην καθαρότητα κάποιας φυλής και αναγνωρίζουν την πολυδιάστατη καταγωγή των λαών. Συνήθως αποστασιοποιούνται από τα θρησκευτικά πιστεύω. Μια προσεχτική ανάγνωση όμως των κειμένων των ανατολιστών, φέρνει στο φως μια διαφορετική έκφραση εθνικιστικών απόψεων.
Δεν αναγνωρίζεται ότι το «έθνος» είναι ένα σύγχρονο ιστορικά φαινόμενο και ότι βασικά ο αυτοπροσδιορισμός καθορίζει την εθνική ταυτότητα.
Οι φυλετικές προσμείξεις παρουσιάζονται ως το κυρίαρχο συστατικό της πολυπολιτισμικότητας και της συγγένειας των εθνών.
Τελικά, οι «Τούρκοι» παρουσιάζονται ως η τελική έκβαση της ιστορίας.
Η αναγνώριση της κυριαρχίας και της αξίας του τουρκικού έθνους είναι το ζητούμενο και δεν παρατηρείται κάποια ενσυναίσθηση απέναντι στα άλλα έθνη ή στους άλλους λαούς.
Οι επαγγελματίες ιστορικοί δεν ανέπτυξαν αυτές τις θέσεις με συστηματικό τρόπο. Βλέπουμε όμως τον πρώην πρωθυπουργό της Τουρκίας, Τουργούτ Οζάλ, να εκδίδει το 1988 στα γαλλικά και το 1991 στα αγγλικά, ένα βιβλίο «ιστορίας» με καθαρά πολιτικά κίνητρα, δηλαδή με σκοπό να συμβάλλει στην ένταξη της Τουρκίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση, υποστηρίζοντας βασικά τις θέσεις των ανατολιστών. Ο συγγραφέας αναφέρει ότι η Τουρκία αποτελεί μέρος της ευρωπαϊκής κοινότητας επειδή είναι κληρονόμος των αρχαίων πολιτισμών και ειδικά της Ιωνίας.
Ένας δεύτερος συγγραφέας, είναι ο Bilge Umar ο οποίος το 1974 εξέδωσε μια μελέτη σχετικά με την κατοχή της Σμύρνης από τους Έλληνες στα χρόνια 1919-1922 και το οποίο ξεχωρίζει για την παραδειγματική αντικειμενικότητά του αλλά και για την εμφανή ενσυναίσθηση απέναντι σε ένα ανθρώπινο δράμα [3].



4. H κριτική σχολή.

Οι προαναφερθείσες προσεγγίσεις έχουν ένα κοινό χαρακτηριστικό: αν και σε διαφορετικό βαθμό, όλες αναπτύσσουν έναν απολογητικό λόγο που τελικά εξωραΐζει το «τουρκικό» παρελθόν. Η ταύτιση μπορεί να ερμηνευτεί σαν εκδήλωση εθνικής ταυτότητας ή «συνείδησης». Αυτό γίνεται ειδικά εμφανές όταν τα γεγονότα συμπεριλαμβάνουν τον «άλλον». Σε αυτές τις περιπτώσεις κάποια υποθετική σχέση ανάμεσα στο «Εμείς» και το «Άλλοι» λειτουργεί με τρόπο που επιβάλλει ένα είδος υποχρέωσης στον ιστορικό να επιλέξει τη θέση του σε σχέση με τους συμβαλλόμενους. Υπάρχει βέβαια και μια αρκετά σημαντική μερίδα Τούρκων ιστορικών οι οποίοι δεν ταυτίζονται απόλυτα με αυτό το παρελθόν. Αυτοί οι ιστορικοί αναπτύσσουν κριτική κατά πολλών πρακτικών του «έθνους» ή ορισμένων «προγόνων», χωρίς αυτό να σημαίνει ότι δεν διατηρούν μια «ταυτότητα» που επιτρέπει τη χρήση του εθνικού προσδιορισμού «Τούρκος ιστορικός».
Η κριτική σχολή είναι σχετικά νέα. Εμφανίζεται τη δεκαετία του ’60 και έκτοτε κάνει αισθητό το λόγο της με εντεινόμενη συχνότητα. Εκτός από τους ιστορικούς, κοινωνιολόγοι, διεθνολόγοι και πολιτικοί επιστήμονες, ακόμη και δημοσιογράφοι, δηλαδή «διανοούμενοι», μπορούν να ενταχθούν στην κριτική σχολή στο βαθμό που ερμηνεύουν ιστορικά γεγονότα.
Η μαρξιστική ερμηνεία γίνεται συχνά αισθητή σε αυτές τις κριτικές τοποθετήσεις. Ένα κύριο χαρακτηριστικό σχεδόν όλων αυτών που αποτελούν την κριτική σχολή είναι η διάθεση αποστασιοποίησης από τον εθνικισμό. Αριθμητικά οι «κριτικοί» ιστορικοί αποτελούν μια μειονότητα μέσα στη γενική τουρκική ιστοριογραφία, αλλά το κύρος τους είναι δυσανάλογα μεγάλο.
Ο Zafer Toprak, o Şevket Pamuk και ο Çağlar Keyder, παρουσιάζουν μια διαφορετική εικόνα των Ελλήνων της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας και προτείνουν μια ισορροπημένη εκτίμηση των ρόλων τους.
Ενώ οι «παραδοσιακοί ακαδημαϊκοί» βλέπουν τους έλληνες να υποκινούν το ρεύμα του εθνικισμού στο χώρο των Οθωμανών, ο Toprak υποστηρίζει ότι η πολιτική του οθωμανικού κράτους κατά των μη μουσουλμάνων, ειδικά τα τελευταία χρόνια και κατά τις περιόδους πολέμων, αποκλείοντάς τους από την οικονομική ζωή της χώρας, κλιμάκωσε τις εθνικιστικές αντιδράσεις [4].
Ο Pamuk αντικρούει το επιχείρημα ότι το ελληνικό στοιχείο συνεργάστηκε με το «ξένο κεφάλαιο» εις βάρος του τουρκικού και υποστηρίζει ότι οι Έλληνες συνέβαλαν αποφασιστικά και θετικά στην οικονομία της χώρας, της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, αναπτύσσοντας το εμπόριο. Ο ιστορικός αυτός προτείνει την επανεξέταση του ρόλου των μη μουσουλμάνων στον οικονομικό τομέα και την εγκατάλειψη των προκαταλήψεων της παραδοσιακής ιστοριογραφίας [5].
Ο Keyder, εκλαμβάνει την αναδυόμενη ελληνική αστική τάξη ως μια θετική ιστορική εξέλιξη που προώθησε τον εκσυγχρονισμό της οθωμανικής κοινωνίας. Η δε εξαφάνιση αυτής της τάξης από την πολιτική και κοινωνική σκηνή της Αυτοκρατορίας εμπόδισε μια ομαλότερη εξέλιξη που τελικά θα ισορροπούσε την αυταρχικότητα της παραδοσιακής γραφειοκρατικής μηχανής [6].
Ο πολιτικός επιστήμονας Taner Timur επικρίνει την τουρκική ιστοριογραφία η οποία δεν μπόρεσε να αντιληφθεί τη συμβολή των μη μουσουλμάνων στην οικονομική αλλά και στην πολιτισμική ζωή της Αυτοκρατορίας [7].
Ο Osman Ergin, εκτίμησε σωστά τη θέση των μη μουσουλμάνων μέσα στην κοινωνία, και ο Ekrem Akurgal αναγνώρισε την ελληνική πραγματικότητα και κατέκρινε την εμπάθεια που εκφράστηκε από Τούρκους ιστορικούς [8].
Δύο δημοσιογράφοι, o Ridvan Akar [9] και η Hülya Demir [10], δύο συγγραφείς, οι Hulusi Dosdoğru [11] και Yeldağ Özcan [12]), και ένας κοινωνιολόγος ο Ayhan Aktar[13], εξέδωσαν εργασίες σχετικά με τον Φόρο Περιουσίας του 1942, τα Σεπτεμβριανά του 1955 και τις Απελάσεις του 1964. Αυτές οι έρευνες, οι οποίες έριξαν άπλετο φως σε αυτά τα γεγονότα, χαρακτηρίζονται όχι μόνο από υποδειγματική αντικειμενικότητα αλλά και από μια διάθεση να υπερτονίσουν τους ανθελληνικούς χειρισμούς των τουρκικών αρχών. Η υπέρβαση των εθνικών σκοπιμοτήτων είναι εμφανέστερη στις εργασίες αυτής της ομάδας.
Η κριτική σχολή δεν αποτελεί μια συμπαγή ή οργανικά συνδεδεμένη ομάδα. «Το Ίδρυμα Ιστορίας» («The Economic and Social History Foundation of Turkey») που ιδρύθηκε το 1991 με την πρωτοβουλία 264 διανοουμένων λειτουργεί σαν ένα άτυπο κέντρο που ανταποκρίνεται στις ανάγκες της «κριτικής ιστοριογραφίας». Το ίδρυμα εκδίδει βιβλία, οργανώνει εκθέσεις και διατηρεί κέντρο πληροφοριών [14].

***
Έτσι, με την κριτική σχολή, η οποία αποτελεί ό,τι πιο ελπιδοφόρο υπάρχει για τον εκσυγχρονισμό της γείτονος χώρας αλλά και για την υπέρβαση των στερεοτύπων και των προκαταλήψεων, τελειώνει το αφιέρωμα στην τουρκική ιστοριογραφία αναφορικά με το πως αυτή «βλέπει» τους έλληνες.
Η αντικειμενική και αμερόληπτη καταγραφή της ιστορίας, μέσα από ένα αυστηρά επιστημονικό πρίσμα και μεθοδολογία, η ανανοηματοδότηση των εννοιών και η αναθεώρηση των στρεβλώσεων και των στερεοτύπων, είναι τα εχέγγυα μιας αρμονικής και ειρηνικής συμβίωσης των δύο λαών. Η κριτική σχολή στην Τουρκία και στην Ελλάδα κινούνται προς αυτή την κατεύθυνση, κινούνται στην οδό της ειρήνης. Η οδός αυτή όμως έχει νόημα όταν δεν αποκρύπτει εγκλήματα, δεν δικαιολογεί σφαγές, δεν ωραιοποιεί καταστάσεις, δεν υποβαθμίζει γεγονότα. Το άλλο άκρο είναι να στηθεί μια ανειλικρινής και επίπλαστη πολιτική φιλία μέσω των αποσιωπήσεων, των παραχαράξεων και της απόκρυψης των ελαττωμάτων του «Άλλου».
Αφού συγχαρώ τον κ.Μήλλα για το υπέροχο βιβλίο του, «Εικόνες Ελλήνων και Τούρκων» το οποίο αποτέλεσε την πηγή των τριών αυτών θεμάτων και το οποίο συστήνω ανεπιφύλακτα, κλείνω, παραθέτοντας από τον επίλογο του βιβλίου:
«Αντί ενός ιστορικού ή ενός ιδεατού «Άλλου», να παρουσιαστεί ο συγκεκριμένος, ο υπαρκτός γείτονας. Με όλα του τα ελαττώματα θα είναι καλύτερος. Η απεξάρτηση από τα εθνικά στερεότυπα είναι τελικά ένα προσωπικό στοίχημα. Όχι χωρίς τίμημα. Κερδίζεις την ελευθερία κρίσης και χάνεις τη βολή της κοινωνικής συγκατάβασης».

doctor
_________________________________________

[1] Ο ανατολισμός πρωτοεκφράστηκε την δεκαετία του ’50 από τον ιστορικό κα μυθιστοριογράφο Cevat Şakir Kabaağaçlı γνωστό με το ψευδώνυμο Halikarnas Balıkçısı, δηλαδή ο Ψαράς της Αλικαρνασσού, και βασικά μέσα από τα κείμενα των μυθιστορημάτων. Ο μυθιστοριογράφος Kemal Tahir, o δοκιμιογράφος Σεβαχαττήν Εyuboglu και η κλασσική φιλόλογος Αζρά Erhat είναι άλλα γνωστά ονόματα που καλλιέργησαν αυτή τη θέση.
[2] Για την Τουρκική Ιστορική Θέση βλ.υποσημείωση 8 του α’ μέρους.
[3] Bilge Umar, Izmir’ de Yunanlilarin Son Günleri, Ankara, Bilgi, 1974.
[4] Toprak, Zafer, Turkiye’de Milli Iktisat 1908-1918, Ankara:Yurt,1982, σ.19.
[5] Pamuk, Şevket , Osmanli-Turkiye Iktisat Tarihi 1500-1914, Κων/πολη: Gerçek ,1988,σσ. 179-181.
[6] Keyder, Çağlar, State and Class in Turkey, Αγγλία: Verso,1987, σ.47.
[7] Timur, Taner, Osmanli çalışmaları, Ankara: Verso, 1989,σσ.14,62.
[8] Akurgal, Ekrem, “Eski Anadolu’ da Yunanlilar” στο Genelkurmay Askeri Tarih ve Stratejik Etüt Başkanlığı, Türk-Yunan İlişkileri ve Megalo Idea. Ankara: Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayinlari, 1985, σ.61.
[9] Akar, Ridvan, Varlik Vergisi, Κωνσταντινούπολη: Belege, 1992.
[10] Demir, Hülya, και Akar, Ridvan, Istanbul’un Son Surgunleri, Κωνσταντινούπολη: İletişim, 1994.
[11] Dosdoğru , M. Hulusi , 6/7 Eylül Olayları, Κωνσταντινούπολη: Bağlam, 1993.
[12] Özcan, Yeldağ, Istanbul’da, Diyarbakir’da Azalirken, Kωνσταντινούπολη: Belge,1996.
[13] Aktar, Ayhan, Varlik Vergisi ve "Türkleştirme” Politikalari, Κωνσταντινούπολη: İletişim,2000.
[14] Ηρακλής Μήλλας, Εικόνες Ελλήνων και Τούρκων, σσ.144-150.

23 σχόλια:

  1. Αφού δεν φάνηκε ακόμη ο πόντικας για σεφτέ, ε... τον δικαιούμαι...

    Doc
    Συγχαρητήρια για την τριλογία σου!
    Πολλή δουλειά να "μαζέψεις" όλο αυτό το υλικό και να το καταθέσεις, τεκμηριωμένα (όπως συνηθίζεις άλλωστε)!

    Ευχή ειναι να "επικρατήσουν" οι κριτικές σχολές κι απ τις δυο πλευρές.
    Θα πάρει χρόνο βέβαια για να αφομοιωθούν όλα αυτά κι απ τους δυο λαούς, γιατί μέχρι τώρα, οι περισσότεροι κινούνται στην αντίθετη κατεύθυνση...

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. διαβάζοντάς την ανάρτηση μου δημιουργήθηκε η απορία αν υπάρχουν αντίστοιχες ελληνικές κριτικές σχολές.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. Ο ιστορικός και μυθιστοριογράφος Cevat Şakir Kabaağaçlı ο γνωστός με το ψευδώνυμο ο Ψαράς της Αλικαρνασσού, έζησε εκεί κατά τον μεσοπόλεμο εξόριστος.
    Βέβαια σήμερα το άγαλμα του ευρίσκεται σε περίοπτη θέση στην Αλικαρνασσό.
    Μία ένσταση για δύο λέξεις που χρησιμοποιείς που δεν υπάρχουν στα λεξικά και είναι η
    ενσυναίσθηση και η ανανοηματοδότηση. Θα μου πεις βέβαια ότι και ο Καζαντζάκης έφτιαχνε δικές του λέξεις, αλλά τουλάχιστον δώσε μας την ακριβή έννοια που έχουν.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  4. Συνεχίζεις στο ίδιο υψηλό επίπεδο. Εύγε!
    Την καλησπέρα μου.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  5. @ αθεόφοβος

    από το Λεξικό της Κοινής Νεοελληνικής του Ιδρύματος Μανόλη Τριανταφυλλίδη (2002)

    "ενσυναίσθημα: (ψυχ.) η ικανότητα να συμμετέχουμε στις ψυχικές εμπειρίες ενός άλλου, να ξαναζούμε, κατά κάποιον τρόπο, τα βιώματά του."

    Σε ένα λεξικό που έχω στον υπολογιστή το GWORD,
    empathy = ενσυναίσθηση

    "Empathy is the capacity to recognize or understand another's state of mind or emotion. It is often characterized as the ability to "put oneself into another's shoes", or to in some way experience the outlook or emotions of another being within oneself." εδώ

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  6. kossak-
    Ευχαριστώ για την ενημέρωση σχετικά με την ενσυναίσθηση επειδή ούτε το Μέγα Λεξικόν της Ελληνικής Γλώσσης, ούτε το Λεξικό της Παπυρους Λαρούς Μπριτάννικα ,ούτε το Λεξικό Τεγόπουλος Φυτράκης την έχουν.
    Όσο για την λέξη Empathy άλλοι την μεταφράζουν όπως η Magenta =(συναισθηματική) ταύτιση: there's an empathy between.. υπάρχει ταύτιση μεταξύ.. # κατανόηση, συμπάθεια, συμμερισμός: show empathy for.. δείχνω κατανόηση προς

    Το Webster Online Dictionary τη μεταφράζει ως= εκφραστική κατανόηση

    Το δε Oxford Dictionary for Modern Greek = ως βαθεία κατανόησις.
    Το δίτομο Αγγλοελληνικό του Πελεκάνου ως =συναισθηματική κατανόηση, συμπόνοια ,συμπάθεια.

    Αλλά και τα ιατρικά λεξικά ,λόγω της ψυχιατρικής σημασίας της λέξης ,το Dorland’s και του Μιχαηλίδη την μεταφράζουν ως =συμπάθεια ,η αναγνώριση και η συμμετοχή στα συναισθήματα του άλλου.

    Μόνο ένα μικρό Ιατρικό Λεξικό Βοήθημα της Ascent εκτός από συμπάθεια εισάγει τους όρους ευαίσθηση και εμβίωση .
    Ο τελευταίος όρος μου φαίνεται αρκετά πιο κοντά στην ουσιαστική έννοια της αγγλικής λέξης που δημιουργήθηκε για να μεταφράσει στα αγγλικά τον γερμανικό όρο Einfühlung.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  7. Επιτέλους σε ξαναβρήκα. Αυτό σαν αρχή. Τα άλλα όταν διαβάσω. Πολύ το χάρηκα. Νόμιζα ότι είχες κλείσει. Τη καλησπέρα μου!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  8. Mtryfo, τα συγχαρητήρια όχι σε μένα, στον κ.Μήλλα (Καθηγητής τουρκικής λογοτεχνίας και πολιτικής ιστορίας στο Πανεπιστήμιο Αθηνών) που μελέτησε πάνω από 600! σχολικά εγχειρίδια, βιβλία ιστορίας και ιδίως μυθιστορήματα, και στο υπέροχο βιβλίο του: http://www.perizitito.gr/product.php?productid=74882

    Η κριτική (αναθεωρητική) σχολή της Ελλάδας (απαντώ και στον Γιάννη-σακίδιο) έχει ήδη επικρατήσει κατά 100% στα ελληνικά πανεπιστήμια και είναι ζήτημα το λιγότερο μιας δεκαετίας για να περάσει και στην κοινωνία (κυρίως μέσω των σημερινών φοιτητών που αύριο θα γίνουν καθηγητές).
    Στην Τουρκία επίσης γίνεται καλή δουλειά και όσο η Τουρκία θα πλησιάζει προς την Ευρώπη (προς το συμφέρον ΟΛΩΝ μας) τόσο μεγαλύτερη απήχηση θα έχει η κριτική σχολή.

    ***

    Αθεόφοβε (αν και απάντησε ήδη ο Κώστας kossak):
    "Ο κ.Μήλλας δίνει υπέροχα τον ορισμό της "Ενσυναίσθησης" («εικόνες ελλήνων και τούρκων» σελ.13-14):
    "Ενσυναίσθηση σημαίνει να μπορείς (και να θέλεις) να βλέπεις τον "Άλλο" όπως τον "Εαυτό σου", να τον βιώνεις. Η λέξη είναι νέα στα ελληνικά και κάποτε χρησιμοποιείται ο όρος "εμβίωση".Στα αγγλικά είναι "empathy"- που σημαίνει κάθε άλλο παρά εμπάθεια".

    Σχετικά με την "ενσυναίσθηση" είχα ανοίξει και σχετικό ποστ:

    http://dimitrisdoctor2.blogspot.com/2007/11/blog-post_5651.html

    Όσο για την ανανοηματοδότηση, δεν υπάρχει ούτε αυτή στα περισσότερα λεξικά και είναι και αυτή πρόσφατη.
    Την έχω συναντήσει τα τελευταία χρόνια και σημαίνει το να αλλάζεις τον ορισμό στο σημαινόμενο, να αλλάζεις το νόημα που του είχες δώσει ως τώρα. Να επαναδιατάσσεις το υπάρχον υλικό, το νόημά του, να του κάνεις ένα update, ένα refresh.
    Αν δεν υπάρχει όμως αυτή η λέξη, τότε την ...γενώ εγώ (όπως ο Σημίτης έλεγε "η φοβικότητα") και παρακαλώ τον κ.Μπαμπινιώτη να την συμπεριλάβει στο λεξικό του!

    doctor

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  9. kitsosmitsos, σε ευχαριστώ, να'σαι καλά.

    ***

    kossak, ευχαριστώ για την βοήθεια!

    ***

    Αθεόφοβε, το πρόβλημα είναι ότι το αγγλικό "empathy" δημιουργεί άλλους συνειρμούς στην ελληνική γλώσσα και παραπέμπει στην "εμπάθεια" χωρίς φυσικά να ισχύει κάτι τέτοιο.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  10. n.ago, όχι δεν έκλεισα, απλώς μετακόμισα γιατί στο παλιό μπλογκ μπήκε ένας ιός και τα έκανε όλα λίμπα!

    doctor

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  11. Γηράσκω αεί διδασκόμενος.
    Εξαιρετική η επισκόπηση, doctor.
    Από τις καλύτερες "εργασίες" σου, κατά την γνώμη μου,

    Υ.Γ.
    Μας αφορά για πολλούς λόγους.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  12. Σου έχω εκφράσει και στο α' μέρος την εκτίμησή μου για το γεγονός ότι έδωσες μια τόσο "έξυπνη"* παρουσίαση του βιβλίου αυτού.
    Ελπίζω ότι πράγματι η κριτική σκέψη των καθηγητών - φοιτητών του Πανεπιστημίου Αθηνών θα καταφέρει να περάσει και στην κοινωνία και να ξεχορταριάσει την κοινωνική συμβατικότητα περί αιμοβόρων και "κακών".
    Θέλω να αναφέρω απλά ότι πρίν το βιβλίο του Μηλλα, που μου έδωσε τη δυνατότητα να σκέφτομαι... και ανάποδα, μοναδικό σπίρτο στην Τουρκική πολιτιστική κληρονομιά της Ελλάδας αποτέλεσαν τα κείμενα του Ηλία Πετρόπουλου. Ήταν πάντοτέ του μια αποκάλυψη τα σημειώματά του σχετικά με το πόσο συνδεδεμένος ήταν ο λαϊκός μας Πολιτισμός, ο αυθέντικός όχι ο δυτικοευρωπαϊκοαρχαιοελληνικός (αμην), με την τουρκική πολιτιστική παράδοση. Εξάλλου η λαϊκή μας γλώσσα είναι πλουσιότατη σε τούρκικες λέξεις. Πως άραγε μπορείς να πείσεις κάποιον ότι συνδέεται με κάποιους 2500 χρόνια πριν και όχι με κάποιους που 400 χρόνια "ζουσαμε" μαζί?

    *συνοπτική και συνάμα αναλυτική

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  13. Πολλή χρήσιμη παρουσίαση Doctor και στα τρία μέρη της. Συμβάλλει στην "ενσυναίσθηση". Η λέξη μου αρέσει διότι είναι σύνθετη, εν - συναίσθηση και οι λέξεις που την αποτελούν έχουν το επιθυμητό νόημα, να μετέχεις στη "συναίσθηση" κάποιου άλλου. Η ελληνική όπως και η γερμανική γλώσσα επιτρέπουν τη σύνθεση λέξεων για την απόδοση νοημάτων και δεν πρέπει να αρνούμαστε αυτή τη δυνατότητα. Είναι ένα από τα πλεονεκτήματα της γλώσσας μας και πιστεύω ότι ακόμη και περιστασιακή δημιουργία σύνθετων λέξεων είναι αποδεκτή αρκεί να σέβεται το αρχικό νόημα των λέξεων που την απαρτίζουν και να μην υπάρχει ήδη άλλος πιο δόκιμος όρος. Το νόημα που αποδίδουν οι Άγγλοι στον όρο empathy πράγματι δεν έχει καμία σχέση με το νόημα της ελληνικής λέξης "εμπάθεια".

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  14. Σωστός ο περαστικός
    Ο Κ. Παπαγιώργης έχει αναφερθεί σε βιβλίο του,αναλυτικά, περί αυτών των συνιασθημάτων.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  15. Σπίθα, ευχαριστώ. Μας αφορά, και περισσότερο αφορά κάθε σκεπτόμενο πολίτη που θέλει να υπερβεί τις στερεοτυπικές αποτυπώσεις, τις ιδεολογικά φιλτραρισμένες αποφάνσεις και κυρίως θέλει να βγει εκτός του αξιακού κύκλου του εθνοκεντρισμού που οδηγεί στο μίσος. Χωρίς να σημαίνει φυσικά ότι ο απέναντι (ή το είδωλό μας στον καθρέφτη) είναι άγιος και αμόλυντος. Το αντίθετο.
    Αφού αφαιρεθεί το κάλυμα, τότε θα φανεί η γυμνή αλήθεια, όποια κι αν είναι αυτή.
    Τότε, δεν κρύβεις την σφαγή της Τριπολιτσάς για λόγους εθνικού συμφέροντος, ούτε όμως ξεχνάς το δράμα των Ιμβρίων, των Τενέδιων, των ρωμιών της Πόλης, ή των ελλήνων της Βορείου Ηπείρου, στο όνομα ενός στείρου διεθνισμού που στην ουσία κάνει πλάτες στους γειτονικούς εθνικισμούς.

    σε ευχαριστώ πολύ.

    doctor

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  16. salvatore 1789, νομίζω ότι το βιβλίο του κ.Μήλλα έχει να πει πολλά, διότι ο κ.Μήλλας ως άψογος γνώστης της τουρκικής γλώσσας και πραγματικότητας (είναι έλληνας εκ Τουρκίας) κάνει μια αυτοψία μέσα στα βάθη της τουρκικής ιστοριογραφίας, λογοτεχνίας και σχολικής εκπαίδευσης.
    Το βιβλίο του είναι ένα κόσμημα.

    Το ερώτημα που θέτεις είναι καταπληκτικό και Λογικό:

    "Πως άραγε μπορείς να πείσεις κάποιον ότι συνδέεται με κάποιους 2500 χρόνια πριν και όχι με κάποιους που 400 χρόνια "ζουσαμε" μαζί?".

    Εκπληκτικό. Μόνο που δεν πρέπει να το απαντήσουμε εμείς αλλά άλλοι!

    doctor

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  17. Περαστικέ, η ενσυναίσθηση προαπαιτεί και προϋποθέτει ανοικτό μυαλό και απο-ιδεολογικοποιημένη σκέψη, ώστε να ταυτιστείς με τον δίπλα.
    Το δράμα των οθωμανών που εγκατέλειψαν τις βαλκανικές κτήσεις, ή των ελληνόφωνων κρητικών μουσουλμάνων (που δεν γνώριζαν ούτε μια τουρκική λέξη) δεν είναι λιγότερο από αυτό των δικών μας ανθρώπων.

    Αυτή η συνάντηση των προσφύγων, αυτό το νοερό αντάμωμα στον δρόμο του πόνου όπου από αντίθετες κατευθύνσεις άλλαξαν θέσεις είναι τραγικό και ακόμη πιο τραγικό ότι όλο αυτό το δράμα έγινε στο όνομα της θρησκείας, των ιδανικών, της καθαρότητας των εθνών.
    Μία βίαιη και γεμάτη πόνο διάλυση μιας αυτοκρατορίας και ο κατακερματισμός της σε πολλά κράτη.
    Ίσαμε σήμερα στα Βαλκάνια, δεν έχει λυθεί ακόμη το κουβάρι.
    Και δυστυχώς οι λαοί των βαλκανίων ποντάρουν στο χειρότερο άλογο: στον εθνικισμό.

    doctor

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  18. Εξαιρετικό και σπανιο αφιερωμα ..
    ( τα εχω αναδημοσιευσει ολο .. Θα σου προτεινα ομως να τα ενοποιήσεις σενα Ποστ..)
    Και παλι Μπραβο

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  19. Nosferatos, ευχαριστώ για τα καλά σου λόγια.
    Τα έχω ενοποιήσει εδώ σε ειδική ενότητα (δες στις ετικέτες):

    οι έλληνες στην τουρκική ιστοριογραφία

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  20. Αγαπητέ δόκτορα,

    σας εύχομαι καλή και δημιουργική χρονιά, γεμάτη έρευνα, διαφωνίες, δημιουργικές συγκρούσεις αλλά και συγκλίσεις!

    Β.Α.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  21. Κύριε Αγτζίδη, συγνώμη για την καθυστερημένη απάντηση!

    Καλή χρονιά και όντως, η αλήθεια δεν είναι ποτέ μία, αλλά μια σύνθεση πολλών πλευρών.

    Αλίμονο αν πούμε ότι κατέχουμε την μόνη αλήθεια.

    doctor

    ΑπάντησηΔιαγραφή