Τρίτη 4 Νοεμβρίου 2008

Οι έλληνες στην τουρκική ιστοριογραφία (μέρος 2ο)



2. Η παραδοσιακή ακαδημαϊκή προσέγγιση.

Η ύπαρξη ενός ακαδημαϊκού χώρου δεν σημαίνει και την εξασφάλιση ενός κοινού λόγου. Ακόμα και μέσα στην παραδοσιακή ακαδημαϊκή κοινότητα παρατηρούνται σημαντικές διαφοροποιήσεις. Εδώ γίνεται μια προσπάθεια ομαδοποίησης δεκάδων ιστορικών που αναφέρονται στους Έλληνες σε τρεις βασικές κατηγορίες με σκοπό να παρουσιαστούν με ένα συνοπτικό και κατανοητό τρόπο.

α) Η «ανταγωνιστική» προσέγγιση.

Η διαχωριστική γραμμή μεταξύ της εκλαϊκευτικής προσέγγισης και ορισμένων κειμένων που εκλαμβάνονται ως «ακαδημαϊκά» από ένα μέρος τουλάχιστον του ακαδημαϊκού κόσμου δεν είναι ευδιάκριτη. Το κοινό τους σημείο είναι ο απολογητικός και εθνικός τόνος και η απεγνωσμένη προσπάθεια να τεκμηριωθεί το τουρκικό εθνικό δίκαιο. Οι συγγραφείς αυτοί ταυτίζονται απόλυτα με ένα ιδεατό παρελθόν του έθνους και του κράτους τους. Αυτό που τους διαφοροποιεί είναι το ύφος. Η γραφή των πρώτων (εκλαϊκευτικών) είναι πλησιέστερα στην αφηγηματική και οι εκφράσεις τους εκλαϊκευμένες, ενώ οι δεύτεροι (ανταγωνιστές) ακολουθούν ορισμένα πρότυπα που συνηθίζονται και τυπικά τηρούνται στον επιστημονικό λόγο: μεθοδική ταξινόμηση της ύλης, συχνές υποσημειώσεις που υποτίθεται ότι εξασφαλίζουν την εγκυρότητα των λεχθέντων, πιο αποστασιοποιημένες εκφράσεις, απόκρυψη προσωπικών αισθημάτων, αποφυγή της χρήσης του πρώτου προσώπου του πληθυντικού στην αφήγηση κ.α. Στην ουσία όμως υποστηρίζουν τις ίδιες απόψεις.
Ο Niyazi Berkes, διακεκριμένος ιστορικός και πολιτικός επιστήμονας, διώχθηκε το 1948 από την Τουρκία για τις προοδευτικές του ιδέες και τελικά δίδαξε πολλά χρόνια στον Καναδά, στο Πανεπιστήμιο Mc Gill. O Berkes προσπαθεί να τεκμηριώσει ότι η σύγχρονη Ελλάδα είναι μια θεοκρατική χώρα όπου η συντηρητική, εθνικιστική και οπισθοδρομική Εκκλησία είναι κυρίαρχη στο πολιτικό πεδίο. Η δε εικόνα του Έλληνα σκιαγραφείται με τους εξής χαρακτηρισμούς: το Πατριαρχείο, η πηγή όλων των συνωμοσιών κατά των Τούρκων, αποκαλείται «μεγαλο-μανιακό», ο ελληνικός λαός θεωρείται ότι διακατέχεται από «εθνική νεύρωση» , «το πείσμα και η ψωρο-υπερηφάνεια της ορθοδοξίας μετατρέπει την ανθρώπινη ψυχή στο μαύρο χρώμα των παπάδων», «το ελληνικό έθνος είναι ένα πολύ μικρό έθνος που δημιούργησαν οι φοροφυγάδες πλοιοκτήτες» [1].
Υβριστικές εκφράσεις αυτού του μεγέθους είναι συνήθεις στον «εκλαϊκευμένο» ιστορικό λόγο αλλά όχι στα κείμενα των επαγγελματιών τούρκων ιστορικών. Ο Salahi Sonyel, υπεραμύνεται της οθωμανικής κληρονομιάς και υποστηρίζει ότι η ισότητα ήταν κυρίαρχη[2], δεν υπήρχε διάκριση μεταξύ θρησκευτικών ομάδων [3] αλλά οι Έλληνες ακολουθώντας το όραμα της Μεγάλης Ιδέας τελικά έβλαψαν το κράτος [4].
Ο Berkes, μεταφέρει σε ένα άλλο του βιβλίο τις απόψεις ενός πρωτοπόρου εθνικιστή ιστορικού, του Yusuf Akçura, εκφρασμένες το 1914: «Οι Εβραίοι, οι Έλληνες και οι Αρμένιοι της χώρας είναι οι μεσάζοντες και οι συνεργάτες του ευρωπαϊκού καπιταλισμού. Εάν οι Τούρκοι δεν επιτύχουν να δημιουργήσουν δική τους αστική τάξη, η δυνατότητα επιβίωσης της τουρκικής κοινωνίας, η οποία αποτελείται μόνο από αγρότες και δημοσίους υπαλλήλους, θα είναι πολύ μικρή» [5].
Ακόμη και ο κορυφαίος ιστορικός Ömer Barkan, έγραφε ότι με τις μεταρρυθμίσεις του Τανζιμάτ [6] που αναγνώριζαν το δικαίωμα ιδιοκτησίας γης στους Έλληνες και στους Αρμένιους «κάναμε (οι τούρκοι) ένα ασυγχώρητο λάθος» , επειδή με αυτόν τον τρόπο οι «ξένοι», που σε αυτή την περίπτωση δεν ήταν άλλοι από τους νόμιμους πολίτες της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, θα κέρδιζαν οικονομική ισχύ [7].
Ο «Άλλος» συχνά εκλαμβάνεται ως αποδιοπομπαίος τράγος και η διάθεση να παρουσιαστεί υπαίτιος όλων των εθνικών συμφορών είναι έκδηλη [8].
Στα κείμενα αυτής της προσέγγισης αναπτύσσονται οι τουρκικές πολιτικές ερμηνείες και θέσεις, η δε ιστορία χρησιμοποιείται επιλεκτικά ή αυθαίρετα για να τεκμηριωθεί η αναγκαιότητα επαγρύπνησης κατά της ελληνικής «επιθετικότητας» και της «Μεγάλης Ιδέας». Δύο εργασίες εθνικιστικής έμπνευσης σχετικά με τα νησιά του Αιγαίου, π.χ. υποστηρίζουν ότι τα νησιά θα έπρεπε, για την ασφάλεια της Τουρκίας, να ανήκουν σε αυτήν [9].




β) Η «μετριοπαθής» προσέγγιση.

Η ανταγωνιστική/συγκρουσιακή διάθεση δεν χαρακτηρίζει όλους τους Τούρκους «παραδοσιακούς» ιστορικούς που αναφέρονται στους Έλληνες. Συχνά η απολογητική διάθεση συνυπάρχει με μια ειλικρινή προσπάθεια για μια αξιοπρεπή έρευνα.
Η Gülnihal Bozkurt, το έργο της οποίας βασίζεται σε τουρκικές, γερμανικές και αγγλικές πηγές, πραγματεύεται τη νομική θέση και τα προνόμια των μη μουσουλμάνων (Zimmi)[10]. Αναγνωρίζεται ότι οι χριστιανοί της αυτοκρατορίας δεν είχαν ίσα δικαιώματα με τους μουσουλμάνους.
Απαριθμούνται πολλές περιπτώσεις ανισότητας εις βάρος χριστιανών και Εβραίων: δεν υπήρχε ισότητα στις εμπορικές και χρηματικές συναλλαγές, οι «άλλοι» έπρεπε να κατοικούν στα περίχωρα των πόλεων, να ντύνονται διαφορετικά από τους μουσουλμάνους, να μην έχουν δούλους, να μη χτίζουν νέους ναούς κ.α. [11].
Αλλά τα τελικά πορίσματα της Bozkurt τονίζουν άλλες καταστάσεις. Διαβάζουμε για «την άνετη ζωή των Zimmi στις περιόδους που το κράτος ήταν ισχυρό», «για την απόλυτη ανεκτικότητα του κράτους και για το δικαίωμα ζωής που τους παραχωρήθηκε», για πρακτικές που τελικά «μετατράπηκαν σε προνόμια υπέρ των Ζimmi» κ.α. [12].

H ίδια αντιφατική αξιολόγηση παρατηρείται και στο έργο του Bilal Eryilmaz ο οποίος αναγνωρίζει και υπογραμμίζει την ανισότητα μεταξύ των μουσουλμάνων και των χριστιανών, εις βάρος των δεύτερων, και δίνει παραδείγματα.
Η κοινωνία αποτελείται από δύο βασικές ομάδες πολιτών: τους κυρίαρχους και τους υποτελείς (hakim/mahkum millet). Αλλά πάλι καταλήγει στο ότι «μέσα στο οθωμανικό κράτος τα δικαιώματα που παραχωρήθηκαν στους μη μουσουλμάνους εξαρχής ακολούθησαν μια βελτιωτική πορεία και νέα δικαιώματα προστέθηκαν σε αυτά» [13].
Σε αυτού του είδους τις μελέτες, οι ιστορικοί υπερασπίζονται τα «εθνικά συμφέροντα» και τις «εθνικές θέσεις» με σχετικά αξιοπρεπή τρόπο, χωρίς ακραίες εκφράσεις και τοποθετήσεις.


γ) Η «φιλελεύθερη» προσέγγιση.

Ορισμένοι γνωστοί ιστορικοί δεν παρουσιάζουν τις απολογητικές τάσεις υπέρ του κράτους και του έθνους «τους» όπως οι παραπάνω, ωστόσο δεν μοιάζουν να έχουν διάθεση να αποδώσουν ατυχείς, άδικους ή κατακριτέους χειρισμούς στην πλευρά με την οποία ταυτίζονται.
Στις εργασίες του Halil Inalcik σχετικά με την Οθωμανική Αυτοκρατορία π.χ. η «επιστημονική αποστασιοποίηση» κυριαρχεί.
Η θετική συμπεριφορά των Οθωμανών υπέρ των Ελλήνων εκφράζεται διακριτικά και έμμεσα. Κάποτε οι Έλληνες παρουσιάζονται «να έχουν ακριβώς τα ίδια δικαιώματα και τις ίδιες υποχρεώσεις όπως και οι μουσουλμάνοι, αφού έχουν εκπληρώσει τις οικονομικές τους υποχρεώσεις, δηλαδή τους φόρους που τους αναλογούν» [14].
Ο ιστορικός αναφέρει τη θετική μεταχείριση που επεφύλαξε ο σουλτάνος Μωάμεθ στους «Ρωμιούς» μετά την άλωση της Κωνσταντινούπολης εγκαθιστώντας τους στην πόλη [15]. Ορισμένες δε μεγάλες βυζαντινές οικογένειες κατείχαν ισχυρές οικονομικές θέσεις: "για να υποστηρίξουν τα κρατικά συμφέροντά τους, οι Οθωμανοί ακολούθησαν τις ισλαμικές συνταγές με ένα φιλελεύθερο τρόπο και υπέρ των Zimmi" [16].
Πάντως οι κακουχίες των «μιλλέτ» συνήθως δεν αποτελούν αντικείμενο της έρευνάς του[17].

Ο ιστορικός Kemal Karpat, σε αντίθεση με τον Inalcik, ο οποίος έχει δώσει μεγαλύτερη σημασία στις οικονομικές διαστάσεις, ασχολήθηκε με τον κοινωνικό ρόλο των «μιλλέτ». Αυτός ο οθωμανικός θεσμός, σύμφωνα με τον ιστορικό, συνέτεινε στο να εξελιχθούν οι κοινότητες σε «έθνη» [18]. Ο λόγος του είναι επαινετικός όταν αναφέρεται σε αυτό το σύστημα διοίκησης και οργάνωσης [19].

doctor
Υ.Γ. Οι φωτογραφίες που παραθέτω είναι από τουρκικά sites και έχουν δημοσιευθεί σε σχολικά και ιστορικά βιβλία. Ο σκοπός, και στις δύο πλευρές του Αιγαίου ο ίδιος: η καλλιέργεια του μίσους, η θυματοποίηση του "αγνού" μας έθνους και η δαιμονοποίηση του "άλλου".
_______________________________________

[1] Berkes, Niyazi, Teokrasi ve Laiklik, Κωνσταντινούπολη, Adam, 1984, σσ.125-138.
[2] Sonyel, Salahi, Minorities and the Destruction of the Ottoman Empire, Άγκυρα: Türk Tarih Kurumu,1993, σ.7.
[3] ο.π. σ.17.
[4] ο.π. σ. 81.
[5] Berkes, Niyazi, The Development of Secularism in Turkey, Μόντρεαλ, 1964, σ.426.
[6] Στις 3 Νοεμβρίου 1839 ο διάδοχος του Μαχμούτ Β' σουλτάνος Αμπντούλ Μετζίτ (1839-1861) εξέδωσε στην Κωνσταντινούπολη το αυτοκρατορικό διάταγμα που έμεινε γνωστό ως Χάτι Σερίφ του Γκιουλχανέ. Tο διάταγμα κοινοποιούσε την ανάληψη μεταρρυθμιστικού έργου, που συνοψιζόταν υπό τον όρο Τανζιμάτ (=μεταρρύθμιση, τακτοποίηση), με σκοπό τη βελτίωση των συνθηκών ζωής στην Aυτοκρατορία. Ως κατευθυντήριες γραμμές του Τανζιμάτ θεωρούνταν ο σεβασμός της ασφάλειας, της τιμής και της περιουσίας των υπηκόων ανεξάρτητα από το θρήσκευμά τους και η ισότητά τους απέναντι στο νόμο. Eπιπλέον, γινόταν λόγος για φορολογικές μεταρρυθμίσεις όπως η κατάργηση της ενοικίασης των φόρων, γνωστής ως ιλτιζάμ (iltizam), και ο καθορισμός του φορολογικού βάρους ανάλογα με την περιουσία και τα εισοδήματα του φορολογουμένου. Aναγγέλλονταν επίσης μεταρρυθμίσεις σχετικά με τον τρόπο άσκησης της στρατιωτικής υπηρεσίας και επιβεβαιωνόταν η κατάργηση των μονοπωλίων.
Πηγή:
http://www.ime.gr/projects/tanzimat/gr/main/141.html
[7] Barkan, Ömer Lütfi, “ Türk Toprak Hukuku Tarihinde Tanzimat ve 1274 (1858) Tarihli Arazi Kanunnamesi”, στο Türkiye’de Toprak Meselesi, Κωνσταντινούπολη, 1980 (1958), σ.349.
[8] Δύο ιστορικοί που επηρέασαν αισθητά την τουρκική ιστοριογραφία, ο Yusuf Akçura και ο Uzunçarşılı, τη δεκαετία του ’40 χρεώνουν τις αποτυχίες της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας στη Μολδοβλαχία αποκλειστικά στην απληστία και στην κακή διαχείριση των Ελλήνων ηγεμόνων και όχι στην κρατική μηχανή, η οποία, πέρα των άλλων της ελλείψεων, διόριζε και τους συγκεκριμένους ηγεμόνες. Akçura, Yusuf, Osmanli Devletinin Dağılma Devri, Άγκυρα: Türk Tarih Kurumu, 1988 (1940), σ.13 . Uzunçarşılı, Ismail Hakki, Osmanli Tarihi, Άγκυρα: Tarih Kurumu, τμ. 4 μέρος 2, 1988, σ.108.
[9] Saka, Mehmet, Ege Denizinde Türk Haklari, Κωνσταντινούπολη: Dergah, 1974 (1953). Erinc, Sirri και Yücel, Talip, Ege Denizi, Türkiye Ile komşu Ege Adalari. Άγκυρα: Türk Kulturu Araştırmalar Enstitüsü, 1988.
[10] Zimmi ή reaya (ραγιάς) αποκαλούνταν οι μη μουσουλμάνοι (χριστιανοί και εβραίοι) της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας.
[11] Bozkurt, Gülnihal, Gayrimuslim Osmanli vatandaşlarının Hukuki Durumu, Άγκυρα: Türk Tarih Kurumu,1989, σσ.14-29.
[12] ο.π., σ.2-23.
[13] Eryilmaz, Bilal, Osmanli Devletinde Gayrimuslim Teb’ anin Yönetimi, Κωνσταντινούπολη: Risale,1990, σελ.220.
[14] Inalcik, Halil, “The Policy of Mehmet II towards the Greek Population of Istanbul and the Byzantine Buildings of the City”, Dumbarton Oaks Papers, 1969-1970, σσ.231-249 και «The Ottoman Empire: Conquest, Organization and Economy», Λονδίνο: Variorum Reprints,1978, σ.234.
[15] Inalcik, 1969-70, σ.231-249.
[16] Inalcik, Halil, “Greeks in Ottoman Economy and Finances, 1453-1500”, στο Essays in Ottoman History, Κωνσταντινούπολη,1998, σ.380.
[17] Inalcik, Halil, “Greeks and Jews”, στο An Economic & Social History of the Ottoman Empire 1300-1914 (επιμ.) H.Inalcik, D.Quataert, Cambridge University Press, 1994, σ.13.
[18] Karpat, Kemal, “Millets and Nationality: The roots of the Incongruity of Nation and State in the Post-Ottoman Era” στο Christians and Jews in the Ottoman Empire, The Functioning of a Plural Society (επιμ.) Β. Braude & B.Lewis, New York, Holmes & Meier,1982, σσ.141-170.
[19] Karpat, Kemal, The Ottoman State and Its Place in World History, Leiden: E.J.Brill, 1974, σσ.2-11.

16 σχόλια:

  1. Το πρόβλημα στην τουρκική ιστοριογραφία, είναι αυτό το οποίο μέχρι πέρυσι αντιμετωπίζαμε κι εμείς. Η δημοσιευμένη ιστορική έρευνα σπάνια συμπίπτει με την ουσιαστική έρευνα. Οι πολιτικες εξελίξεις κάθε φορά διαμόρφωναν το κλίμα υπό το οποίο προσεγγίζονταν τα γεγονότα. Εξάλλου, το κοινωνικό κάθε φορά κλίμα και η κοινωνική ηθική διαμορφώνουν το ιστοριογραφικό πλαίσιο σε κάθε κράτος και κάθε χρονική περίοδο (σχετικά βλ. το δοκίμιό μου για τη Φιλοσοφία της Ιστορίας ή  στο διάλογο που έγινε στο ιστολόγιό μου, φιλοσοφία της Ιστορίας Ι, ΙΙ, III, IV, ή τη σχετική βιβλιοκριτική στον Αντώνη Λιάκο).

    Από την άλλη, σημασία έχει να ξέρουμε τον τρόπο που κι εμείς προσεγγίζουμε την ιστορική "αλήθεια". Μόνο τελευταία και εφόσον έχουν χαθεί οι έντονες εθνικιστικές κορώνες, αρχίσαμε να συζητάμε για τις ελληνικές βαιότητες ή την ανυπαρξία ουσιαστικού λόγου για βαθύτερη προσέγγιση στη Μικρασία.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Καλησπέρα!
    Γίνονται αλήθεια βήματα αλλά είναι μικρά και συνήθως βασανιστικά αργά. Για κάθε βήμα μπροστά ,κάνουμε 2 πίσω. Από εκεί που πρέπει να ξεκινήσουμε είναι από τα σχολεία και εκεί δυστυχώς δεν επιτρέπουν οιύτε οι δεξιοί ούτε οι αρστεροί εθνικισμοί.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. Εγώ ένα πράγμα δεν μπορώ να καταλάβω. Πώς γίνεται να μιλούμε για ιστορία και την διδασκαλία της όταν στον ελληνόφωνο χώρο (και Κύπρος μέσα) η ιστορία δεν έχει ακόμα διαχωριστεί από την φιλολογία. Στα σχολεία η ιστορία διδάσκεται από φιλολόγους και στο πανεπιστημίο αρχαιολογία, ιστορία και φιλολογία πάνε μαζί. Πρέπει επιτέλους η ιστορία να διαχωριστεί. Είναι ξεχωριστό μάθημα και πρέπει να σταματήσει να είναι το δεκανίκι της φιλολογίας.

    Επίσης πιστεύω ότι η φιλοσοφία της ιστορίας (ιστοριογραφία) πρέπει να διδάσκεται στα σχολεία. Ή τουλάχιστον μια εισαγωγή στη φιλοσοφία της ιστορίας. Έχω κουραστεί να ακούω ατέρμονες συζητήσεις για το μάθημα της ιστορίας και να ακούω από διάφορους τα συνηθισμένα κλισέ "η ιστορία είναι κατεγραμμένη", "η ιστορία είναι γεγονότα", "την ιστορία δεν μπορεί να την αλλάξει κανείς". Φυσικά το κορυφαίο είναι όταν κάποιος διαφωνεί μαζί σου να σου λέει πήγαινε να μάθεις ιστορία.

    Έλεος πια. Η πιο βασανισμένη επιστήμη στον ελληνικό χώρο πρέπει να είναι η ιστορία, όλοι την επικαλούνται και συνάμα λίγοι την μελετούν σωστά.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  4. Δείμε, πολύ καλή τοποθέτηση και σε ευχαριστώ πολύ για τα links. Τα περισσότερα βέβαια τα είχα διαβάσει από τότε αλλά έκανες πολύ καλά που τα παρέθεσες.

    ***

    Σταύρο, νομίζω ότι σιγά, σιγά αλλάζει η κατάσταση, έστω και με βήματα χελώνας.
    Το παρήγορο είναι ότι στα ελληνικά πανεπιστήμια οι καθηγητές διδάσκουν στους φοιτητές και αυριανούς καθηγητές την ιστορία μέσα από το πνεύμα του αναθεωρητισμού και της απο-ιδεολογικοποίησης της ιστορίας.

    doctor

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  5. sceptic anonymous, συμφωνώ και επαυξάνω.
    Η ιστορία και η γλωσσολογία είναι επιστήμες και όχι δευτερεύουσες ενότητες.
    Ο καθένας δικαιούται να ομιλεί, να γράφει και να μελετά. Αρκεί βέβαια να αποδεικνύει του λόγου το αληθές.

    doctor

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  6. Πως μπορείς και ασχολείσαι με τόσα πράγματα και κάνεις τόσο εμπεριστατωμένες αναλύσεις; 50 διδακτορικά θα είχες κάνεις αν ήσουν σε κάποια άλλη χώρα και όχι στην του Αδώνιδος-Μπουμπούκου, όπου αρκεί η διαπίστωσις ότι "η Ελλάς ποτέ δεν διεξήγαγε επιθετικόν πόλεμον" για να κάνεις πανεπιστημιακή καριέρα...
    Τώρα επί της ουσίας: Γνωρίζοντας τούρκους και Τ/Κ στο εξωτερικό, είδα (και οίδα) ότι έχουν ακριβώς τα ίδια στερεότυπα με εμάς, απλώς αντεστραμένα. Φαντάσου την έκπληξή μου όταν άκουσα Τ/Κ να λέει σε μία παμπ του Λονδίνου ότι "οι έλληνες είναι σφαγείς". Αναφερόταν στα επεισόδια του 1964, τα οποία ομολογώ ότι μου ήταν τότε τελείως άγνωστα. Σε κάθε περίπτωση νομίζω ότι ο ελληνικός στρατός δεν θα φέρθηκε πολύ διαφορετικά στη Μικρά Ασία από ότι έκαναν αμφότεροι οι εμπλεκόμενοι στον εμφύλιο 25 χρόνια μετά. Μόνο μικρή δόση αλήθειας να υπάρχει στα κονσερβοκούτια ή στη βιομηχανία εκτελέσεων και τη πηγάδα, καταλαβαίνεις...Κι αν στη πλατεία των Τρικάλων ήταν το κεφάλι του Άρη, φαντάζεσαι τι θα έγινε, ένθεν και ένθεν, στη Μικρασία...
    Μια που έκανες τον κόπο να βρεις τουρκικά αρχεία, θα ήθελα να ρωτήσω αν βρήκες πως σκέφτονται αυτοί που έφυγαν με τις ανταλλαγές πληθυσμών. Είχα δει ένα ντοκυμαντέρ με κάποιους Τουρκοκρητικούς που κατέληξαν στη Συρία της τότε Οθωμανικής Αυτοκρατορίας και μιλούσαν με νοσταλγία για μία γη που δεν γνώρισαν.
    Άραγε τι θα γίνει όταν έρθει η άγια εκείνη μέρα που θα ξαναγυρίσουν οι πόντιοι της Μακεδονίας μας στον Πόντο, όπως τουλάχιστον πολλοί από αυτούς ποθούν; Θα αφήσουν τη Μακεδονία μας έρμαιη των γυφτοσκοπιανών; Τι θα κάνει ο Άνθιμος τότε; Οι ανταλλαγέντες τούρκοι θα επιστρέψουν και θα θεωρούνται τότε απόγονοι του Μεγαλέξαντρου; Ο Ψωμιάδης θα μείνει με τον Μεγαλέξαντρο ή θα πάει στον Πόντο; Αυτά είναι κρίσιμα εθνικά ερωτήματα, γιατί ο καιρός γαρ εγγύς!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  7. Με πρόλαβε ο... argosholos:)

    "Πως μπορείς και ασχολείσαι με τόσα πράγματα και κάνεις τόσο εμπεριστατωμένες αναλύσεις; 50 διδακτορικά θα είχες κάνεις αν ήσουν σε κάποια άλλη χώρα και όχι στην του Αδώνιδος-Μπουμπούκου, όπου αρκεί η διαπίστωσις ότι "η Ελλάς ποτέ δεν διεξήγαγε επιθετικόν πόλεμον" για να κάνεις πανεπιστημιακή καριέρα..."
    ......................................

    Tο μπλογκ σου δημόσιο πανεπιστήμιο
    κάθε ποστ και ένα δοκίμιο.
    Ιστορική μάθηση και παιδεία
    δίχως φόρους και θρανία

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  8. Αυτό το σχόλιο αφαιρέθηκε από τον συντάκτη.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  9. Αργόσχολε,

    1) ε όχι και διδακτορικά. Ένας φτωχός και μόνος κάου μπόϊ είμαι. Που να φτάσω εγώ την αξία των τηλεπωλητών "ιστορικών" βιβλίων;

    2) Αν παρατηρήσετε προσεκτικά τις φωτογραφίες που επισυνάπτω, ειδικά την πρώτη σε κάθε ποστ και την μεγεθύνετε, θα δείτε πως αυτή λειτουργεί στην ψυχοσύνθεση ενός μαθητή που την βλέπει σε πόστερ στο σχολείο, όπως εγώ έβλεπα επί χρόνια ένα ψυχανώμαλο πόστερ χουντικής προέλευσης με τον Αθανάσιο Διάκο να σουβλίζεται και τους τούρκους με κόκκινα μάτια σαν διάβολοι να χαίρονται δίπλα του...

    3) Για τον εμφύλιο έχεις δίκιο. Αφού έγιναν τέτοια έκτροπα (σφαγές με κονσερβοκούτια, αποκόλληση γεννητικών οργάνων,τοποθέτησή τους στο στόμα του αποκομμένου κεφαλιού και έπειτα τοποθέτηση του "έργου τέχνης" σε παλούκι ώστε να είναι περίοπτο στους κατοίκους κ.α.) μεταξύ ελλήνων, φαντάσου τι έγινε 25 χρόνια πριν στην Μικρασιατική εκστρατεία ή πιο πριν στην επανάσταση του 1821...

    4) Τα ρητορικά ερωτήματα περί κρίσης σε περίπτωση παλινόστησης των ποντίων προσφύγων στις κοιτίδες τους και τι μέλλει γενέσθαι με την Μακεδονία που θα ξαναδειάσει είναι εύλογα και καλείται ο κύριος τηλενομάρχης να τοποθετηθεί!

    5) Για το πως βίωσαν οι 350.000μουσουλμάνοι τον ξεριζωμό τους αλλά και γενικά για την ανταλλαγή των πληθυσμών προτείνω ένα πολύ ωραίο βιβλίο, όπου εκθέτουν τις απόψεις τους έλληνες και τούρκοι επιστήμονες: http://www.kemo.gr/index.php?sec=pubs&item=15

    Επίσης για τους τουρκοκρήτες μία πολύ ωραία μελέτη:

    http://www.kemo.gr/doc.php?fld=doc&doc=117.pdf

    doctor

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  10. σπίθας, λέω στα πλαίσια της επιχειρηματικής μου δραστηριότητας και μιμούμενος την ελεεινότητα και αλητεία των ελληνικών τραπεζών να μετακυλίσω το δυσβάσταχτο κόστος των βιβλίων που αγοράζω και καταβροχθίζω συνέχεια στους καταναλωτές, δηλαδή στους αναγνώστες και στους σχολιαστές του blog!

    Θα γίνω ...Κέντρο Ελευθέρων Σπουδών!

    Σήμερα έμαθα για την άνοδο των επιτοκίων στην Ελλάδα, την ώρα που τα επιτόκια πέφτουν παγκοσμίως.
    Είμαστε τελικά στον κόσμο μας, σε όλα τα επίπεδα. Οι ελληνικές τράπεζες θα είναι οι τελευταίες που θα καταρρεύσουν στον κόσμο διότι τις συντηρούνε 10.000.000 μαλάκες, υπό την πλήρη ανοχή του κράτους...

    doctor

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  11. Doctor
    Το είχα γράψει στο σχόλιο μου και το έσβησα:))
    Σκεφτηκα μην το παρεξηγήσει κανείς και το δει σαν ειρωνικό:)

    Αρχισε μαθήματα,ευθύς:
    Βάλε με στο πρώτο το θρανίο
    με χάρακα όμως μην χτυπάς
    το ευαίσθητο μου το κρανίο!

    Καλημέρες

    Υ.Γ
    Με την εφορία κανόνισε τι θα γίνει!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  12. Φίλε σπίθα άκου ποιηματάκι από την σημερινή εκπομπή του Τζιμάκου Πανούση. Είναι στο 06:40 και μετά!

    http://downloads.city995.gr/Tzimis%20Panousis/2008.11.07%20DOYREIOS%20HXOS,%20TZIMHS%20PANOYSHS.mp3

    doctor

    Y.Γ. Πρώτο θρανίο θέλεις; Θα είσαι και απουσιολόγος!!!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  13. Στον πίνακα ανέβηκα
    και παίρνω κιμωλία
    έγραψα τα ονόματα
    που διάβασαν ιστορία.

    Όσοι απουσιάζουνε
    και όσους δεν τους είδα
    αμέσως να καθαρίσουνε
    την λίμνη Βιστωνίδα.

    Υ.Γ
    Αντέγραψα τον τύπο
    τον δούρειο ΤΖΙΜΆΚΟ
    γιατί ακουστική
    ΓΙΟΚ :)
    Ευχαριστώ και θα το
    φτιάξω για να το ακούσω:)

    Καλό Σ/Κ, Doctor!
    με κόπυ του

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  14. Μια και ο λόγος για εκπομπές....

    Απόψε στις 1 πμ. ΝΕΤ , “Στα άκρα”
    Η πεμπτουσία της τηλεόρασης....
    (ειδικά για σένα γιατρέ , που έχεις μωρό, αλλά και όχι μόνο!)

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  15. Συγνώμη λάθος!!!
    Θεώρησα ότι θα ξαναπαίξει την εκπομπή με τον Ματθαίο Γιασωφατ, λάθος μου, αν την βρείς στο ιντερνετ , δες την.( είμαι ανίκανος ακόμη και ένα λινκ !)

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  16. σπίθα, είσαι αρχηγός! Να' σαι καλά.

    ***

    glam, στείλε το λινκ, μπορείς!

    doc

    ΑπάντησηΔιαγραφή