Τετάρτη 11 Ιουνίου 2008

H "Αγία Ζώνη" που έγινε "Ναβουχοδονόσορ"


Η πρώτη έκδοση, Μυτιλήνη 1931.

Πριν λίγο καιρό είχαμε ασχοληθεί σχετικά με το Πως το εθνικό συμφέρον αλλάζει την λογοτεχνία:Το 1922 και οι λογοτεχνικές αναθεωρήσεις . Εδώ και καιρό έψαχνα να βρω την πρώτη έκδοση (Μυτιλήνη, 1931) του βιβλίου του Ηλία Βενέζη [1] " Το Νούμερο 31328" [2] , πριν αυτή υποστεί από τον συγγραφέα διορθώσεις επί το ...ελληνοχριστιανικότερον (!). Τελικά το βρήκα χάρη στην κ. Αγγέλα Καστρινάκη, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια του Τομέα Βυζαντινών και Νεοελληνικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Κρήτης την οποία και ευχαριστώ θερμά για την δυνατότητα που μου έδωσε να διαβάσω την πρώτη αυτή σπάνια έκδοση, η οποία φυσικά δεν κυκλοφορεί πια.

Στην συζήτηση που ακολούθησε το ποστ που προανέφερα είχα αναφέρει: Σίγουρα ο κάθε συγγραφέας έχει κάθε δικαίωμα να τροποποιεί το κείμενό του, όπως έχει όμως κάθε δικαίωμα και ο αναγνώστης να κρίνει τις αλλαγές του κειμένου, και να βλέπει για ποιον λόγο έγιναν αυτές οι αλλαγές. Δεν απαιτούνται φυσικά μαντικές ικανότητες για να καταλάβει κανείς τι εξυπηρετούν οι αφαιρέσεις από το κείμενο που αφορούν τις βιαιοπραγίες του ελληνικού στρατού κατά την διάρκεια της Μικρασιατικής εκστρατείας. [...]Φυσικά το μεταπολεμικό και σίγουρα το μετεμφυλιακό σκηνικό υπαγόρευσε αν δεν επέβαλε αυτές τις αλλαγές προς ένα πιο ... εθνικόφρον παρόν με αναδρομική ισχύ.Οι αναφορές στις βιαιπραγίες του ελληνικού στρατού "ενοχλούσαν" τους εθνικόφρονες και δεν ήθελαν τίποτα γραπτό που να αφήνει τσάκιση στο καλοσιδερωμένο εθνικό προφίλ.

Κρίνουμε, ή μάλλον διαπιστώνουμε τους λόγους για τους οποίους οι συγγραφείς στις αναθεωρήσεις τους, πλάθουν -σε ευθυγράμμιση με την κυρίαρχη εθνικοφρονούσα ιδεολογία της εποχής τους- μέσα από τις αλλαγές αυτές και καλλιεργούν και αυτοί -κατ'εντολήν της εξουσίας- τα γνωστά στερεότυπα και δίπολα: οι καλοί έλληνες και οι κακοί τούρκοι.Και αυτό επιτυχγάνεται μόνον με αποσιωπήσεις των δικών μας βιαιοπραγιών.

Να σημειώσω κάτι. Δεν κατηγορώ τους συγγραφείς ως προδότες ή ως εθνικιστές.Δεν μπορώ να κρίνω τα δεδομένα της σκέψης τους ή να παρακολουθήσω την σκέψη τους σε σχέση με την εκάστοτε κοσμοθεωρία τους.Αυτό που βλέπω είναι ότι η αρχική διήγηση είναι η πραγματικότητα, ενώ οι επόμενες, προκειμένου να υπηρετήσουν άλλους σκοπούς, έχουν απομακρυνθεί από την πραγματικότητα, καλώς ή κακώς.Σήμερα, στην περίπτωση του βιβλίου του Βενέζη, το οποίο δεν είναι μυθιστόρημα, αλλά αφήγηση πραγματικών γεγονότων, αν κάποιος σας πρότεινε ποια από τις πολλές εκδόσεις θα θέλατε να διαβάσετε, δεν θα επιλέγατε την πρώτη, την αυθεντική, την γνήσια, γνωρίζοντας ότι οι επόμενες έχουν "σάλτσες" και παραχαράξεις της αρχικής διήγησης;

Διάβασα με προσοχή την α' έκδοση. Έπειτα διάβασα για άλλη μια φορά και την τελευταία έκδοση και σημείωσα κάποιες χαρακτηριστικές αλλαγές που έκανε ο Ηλίας Βενέζης.

Ας τις δούμε λοιπόν:

1) "Οι παπάδες μας".Ο Ηλίας Βενέζης και οι σύντροφοί του είναι κλεισμένοι σε μία αποθήκη. Ξαφνικά ανοίγει η πόρτα και οι τούρκοι βάζουν μέσα στην αποθήκη-φυλακή πολλούς παπάδες (γύρω στους 30).

*Έκδοση 1931, σ.76-77: "Ήταν ένα τεράστιο συγκρότημα από κοιλιές που πρόβαλαν στην αρχή.
Παραγεμισμένες, αξιοπρεπείς, άλλες γυμνές, στα φόρα, άλλες κρυμένες πίσω από τα λινά μακριά σώβρακα που ξεφτούσαν στα λασπωμένα ποδάρια. Ύστερα ήρθαν τα κεφάλια, μάτια, κοτσίδες, γένια, μαλλιά-κουβάρια σα να γύριζαν από καυγά. Και πίσω απ'όλα αυτά τον είδαμε, τον είδαμε. Ήταν ο Θεός.
- Μωρέ, οι παπάδες μας.
Ήταν καμιά τριανταριά, όλη η ιερή ομοσπονδία τ' Αϊβαλιού. Σε λιγοστούς μονάχα κυμάτιζαν κάτι απομεινάρια από ράσα. Ένα δυο διατηρούσαν ακόμα στραβά, εφέδικα, τσαλακωμένα απ' τα χτυπήματα, τα καλιμαύχια. Οι άλλοι ήταν ολόγυμνοι, με τις φανέλες και τα σώβρακα. Ρίχτηκαν χάμου και φώναζαν όλοι μαζί, επί παραγγελία.

Ύστερα μυρίσαν μιά τον αγέρα, άλλη μιά φυσήξαν τα ρουθούνια- ανθρωπινό κρέας μυρίζει, λέει ο δράκος- μωρέ παστό μυρίζει φωνάζουν και χυμούν τα ράσα.
Αρπούσαν τις σαρδέλες και τις κατεβάζαν μονοκόματα με τα λέπια, πίναν κουβαδιές νερό καί τα ξαναβάζαν μπρός.
Ύστερα, όποιος επρόλαβε τον κύριο είδε, χώναν μές τούς γυμνούς κόρφους τους αρμηρά, χουφτιές, χουφτιές, μην τύχει και τελέψουν.Ευλογία.
Μονάχα δυό, έτσι που πέσαν δεν μετακινήθηκαν. Μιά νέα, ήμερη αχαμνή μορφή που ρεζίλευε το είδος κ'ένας γέρος πάνου από εβδομήντα χρονώ".

*50η έκδοση, σ.112:

"Ήταν μιά πηχτή μάζα από κοιλιές που πρόβαλλαν στήν αρχή, άλλες γυμνές στα φόρα, άλλες κρυμμένες πίσω απ'τα λινά μακριά σώβρακα που ξεφτούσαν στα λασπωμένα ποδάρια. Ύστερα ήρθαν τα κεφάλια, μάτια, κοτσίδες, γένια, όλα μαλλιά κουβάρια σά νά γυρίζαν από καβγά.
- Μωρέ, οι παπάδες μας.
Ήταν καμιά τριανταριά, όλοι οι γέροντες του Αιβαλιού. Σε λιγοστούς μονάχα κυμάτιζαν κάτι απομεινάρια από ράσα. Ένα δυό διατηρούσαν ακόμα στραβά, τσαλακωμένα απ' τά χτυπήματα τά καλλιμαύχια. Οι άλλοι ήταν ολόγυμνοι, με τις φανέλες και τα σώβρακα.
Ρίχτηκαν χάμου και φωνάζαν όλοι μαζί απ'τους πόνους.
Ύστερα, σπρωγμένοι από την πείνα, χύθηκαν στα παστά. Αρπούσαν τις σαρδέλες και τις κατεβάζαν μονοκόμματες με τα λέπια, πίναν κουβαδιές νερό, πάλι, πάλι.
Μονάχα δυό, έτσι που πέσαν, δέ μετασάλεψαν: μιά νέα, ήμερη, αχαμνή φωνή, κ'ένας γέροντας πάνου από εβδομήντα χρονώ".

Στο Νούμερο εντυπωσιάζει πράγματι η βιαιότητα με την οποία ο συγγραφέας καταφέρεται εναντίον της θρησκείας και της εκκλησίας το 1945, αν και οι ειρωνικές αποστροφές προς τον Θεό διατηρούνται, ο αντικληρικαλισμός έχει αισθητά υποχωρήσει [3].



Αριστερά, η 50η έκδοση, δεξιά η πρώτη, του 1931.

2) Το Συνεργείο Αντιποίνων.

Ο Βενέζης επίσης προχωρά στην αφαίρεση του κομματιού που αναφέρεται σε ελληνικά αντίποινα με οργανωμένη μορφή, σε ένα "Συνεργείο Αντιποίνων".
Τα αποτρόπαια βασανιστήρια, στα οποία κάποιοι Έλληνες υπέβαλλαν τους αντιπάλους τους, σβήνονται σιγά σιγά από έκδοση σε έκδοση.
Τις αλλαγές αυτές όσον αφορά τα αντίποινα και την εικόνα του κλήρου τις έχει επισημάνει και ο Ρένος Αποστολίδης, περ. Τα νέα ελληνικά, τχ.5 (Μάιος 1952), σ.388, και Κριτική του μεταπολέμου, Αθήνα 1962, σ.16-17.
Ο Ρένος Αποστολίδης, θεωρώντας ότι οι αλλαγές αυτές έγιναν στην γ' εκδ. του 1952 (έχουν γίνει όμως ήδη το 1945), κατηγορεί τον Βενέζη ότι τροποποιεί το έργο του, προκειμένου να γίνει δεκτός στην Ακαδημία Αθηνών[4].

*Έκδοση 1931, σ.62-63:

"Στην κατοχή, όξω απ' τήν Πέργαμο βρέθηκαν τα πτώματα, καμιά σαρανταριά φαντάροι δικοί μας, σφαγμένοι και πεταλωμένοι.
Ύστερα πήγε εκεί το 4ο Σύνταγμα.
Έγινε ένα "Συνεργείο Αντιποίνων".
Τοποθετήθηκε ένα νέο παιδί, Μυτιληνιός.
Ήταν μάνα.
Σκαρφίζουνταν ένα σωρό πράγματα: Το κρανίο κόβεται σιγά-σιγά με το πριόνι, έναν κύκλο γύρω, τα χέρια λιανίζουνται με μιά βαριά, δύο μάτια βγαίνουν εύκολα με ό,τι να'ναι.
Οι εχτροί κουβανιούνταν στην παράγκα του Συνεργείου, βλέπαν και περιμέναν σειρά".

*50η Έκδοση, σ.95: "Τον καιρό της ελληνικής κατοχής βρέθηκαν όξω απ' τήν Πέργαμο τά πτώματα -καμιά σαρανταριά φαντάροι δικοί μας, σφαγμένοι από τους Τούρκους και πεταλωμένοι. Ύστερα πήγε εκεί το 4ο ελληνικό σύνταγμα. Γινήκανε, τότες, αντίποινα πολλά".

3) Ο Θεός Νο 2.

Ένας παπάς -συγκρατούμενος- εποφθαλμιά το παπούτσι του Η.Βενέζη:

*Έκδοση 1931, σ.91: "Ένας παπάς κοντά μου προσέχει τή μοναδική μεγάλη παπούτσα που έχω αφήσει εκεί δίπλα να στεγνώσει.
- Που είναι το ταίρι; με ρωτά.
Δεν απαντώ.
- Το ταίρι; Α, τόχε τ' άλλο το παιδί, λέει ο διπλανός μου [5].
- Α, αυτό που απόμεινε;
-Ναι, αυτό.
-Δε σου είναι μεγάλο; με ρωτά ο Θεός νο 2, κοιτάζοντας με βουλιμία το παπούτσι.
Τσιμουδιά.
Ο Θεός το παίρνει, το βάζει, το δοκιμάζει, του έρχεται ίσα-ίσα.
-Μου το δίνεις παιδάκι; Τι σου χρειάζεται;
Κουνώ τους ώμους αδιάφορα. Τι μου χρειάζεται;
-Θα δέομαι για κείνον, λέει ο Θεός κ'είναι χαρούμενος".

*50η Έκδοση, σ.130:

"[...] - Δεν σου είναι μεγάλο; με ρωτά πάλι ο παπάς[...].
[...] Ο παπάς το παίρνει[...]
[...] -Θα δέομαι για κείνον, λέει, κ'είναι χαρούμενος".

4) Ο εχθρός έλληνας.

*Έκδοση 1931,σ.103: "Γιατί ο τόπος, κει κατά τ'Αρμένικα, ήταν καμένος απ' τόν εχτρό που είχε φύγει".
*50ή Έκδοση,σ.145: "Γιατί ο τόπος, εκεί κατά τ' Αρμένικα, ήταν καμένος από τον Έλληνα που είχε φύγει".

5) Η πατρίδα του Μπακιρλή-εφέ.

*Έκδοση 1931, σ.123: "Το Μπακίρ-κιοϊ είνε ίσαμε μιά ώρα απ'το Κιρκαγάτς. Αυτό τ'όνομα το τρέμαμε. Ήταν η πατρίδα του Μπακιρλή-εφέ. Αυτός τον καιρό που ο στρατός μας κρατούσε στην Ανατολή στάθηκε ένα αληθινό παλληκάρι. Δεν έσκυψε, πήρε το βουνό και πολεμούσε. Οι δικοί μας τότες τον τρέμαν. Μιά νύχτα πατήσαν το χωριό και τόν γυρεύαν. Δεν τον βρήκαν. Του σκοτώσαν τη μητέρα του και την αρρεβωνιαστικιά.
Αυτήν μάλιστα λέγαν πως την κάψαν ζωντανή μες το σπίτι που βάλαν μπουρλότο".

Στην 50η έκδοση,σ.169, η τελευταία πρόταση απαλείφεται ("Αυτή μάλιστα ... μπουρλότο").

6) Η προσευχή των κρατουμένων.

*Έκδοση 1931, σ.201:
"Σα γυρίσαμε στα κουβούσια πλυθήκαμε.
Ύστερα ήρθε η σειρά της προσευχής.
- Α στο διάολο, να τελειώνουμε λοιπόν".

Στην 50η έκδοση,σ.266, η τελευταία πρόταση("Ά στο διάολο...) απαλείφεται .

Λίγες σελίδες μετά (έκδοση 1931, σ.217):
"-Σηκωθείτε! Σηκωθείτε!
-Τι είναι πάλι;
-Προσευχή!
Το προφέρνουν στον ίδιο τόνο, όπως κάποτες το: "οντουνά".
- Προσευχή!
Οι σκλάβοι βλαστημούν, σηκώνουνται, χασμουριένται, τεντώνουν τα χέρια τους να ξεμουδιάσουν και κουνιούνται προς το κέντρο του στρατοπέδου:
- Ά, στο διάολο!"

Στην 50η έκδοση, η φράση "Α, στο διάολο" απαλείφεται.

7) Η "Αγία Ζώνη" που έγινε "Ναβουχοδονόσορ".

*Έκδοση 1931,σ.217: "Στο στρατόπεδο έχουμε μαζέψει πολλά σκυλιά. Οι σκλάβοι τα κουβαλήσαν απ' όξω απ' τα χωράφια που δουλεύαν. Είναι μια τρυφερότητα μες την τραχιά ζωή τους. Τα πιο πολλά είναι αχαμνά -τρων ό,τι περισσεύει. Έχω και γω ένα. Ένα κοπρόσκυλο. Το λέμε "η Αγία Ζώνη". Γιατί; Έτσι: Γιατί εγώ είμαι το Νο 31328;".

Στις επόμενες εκδόσεις , το κοπρόσκυλο ξαναβαφτίζεται σε ... "Ναβουχοδονόσορ":

"[...] Έχω κ'εγώ ένα. Ένα κοπρόσκυλο. Το λέμε Ναβουχοδονόσορ" (50η έκδοση, σ.288) .

Η ίδια μετονομασία γίνεται και στην 316 σελ. (50η έκδοση) που διορθώνει την "Αγία Ζώνη" της σελ. 241 της α' έκδοσης.

Επίλογος: Η αλλαγή σε ένα λογοτεχνικό κείμενο με γνώμονα το εθνικό συμφέρον είναι δικαίωμα του συγγραφέα, όμως η περίπτωση του Ηλία Βενέζη είναι εντελώς διαφορετική. Ο Βενέζης αλλάζει και αναθεωρεί τα ίδια τα βιώματά του, παραχαράσσει και αλλοιώνει τον ίδιο του τον εαυτό και τούτο είναι πολύ τραγικό (με την αρχαιοελλληνική έννοια της λέξης).
Κανείς δεν θα μάθει αν ο Βενέζης εξαναγκάστηκε γι'αυτές τις αλλαγές προκειμένου να κερδίσει μια θέση στην Ακαδημία των Αθηνών στο μετεμφυλιακό κράτος, ούτε αν αυτές οι αλλαγές ήταν μια δήλωση μετανοίας.

doctor

_____________________________________________________

[1] Βενέζης (1904 - 1973). Ο Ηλίας Βενέζης (λογοτεχνικό ψευδώνυμο του Ηλία Μέλλου) γεννήθηκε στις Κυδωνιές (Αϊβαλί) της Μικράς Ασίας, γιος του Μιχαήλ Δ. Μέλλου και της Βασιλικής Γιαννακού Μπιμπέλα. Είχε έξι αδέρφια. Με το ξέσπασμα του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου ο πατέρας του και μια αδερφή του αποκλείστηκαν στη Μικρά Ασία και η υπόλοιπη οικογένεια κατέφυγε στη Μυτιλήνη, όπου ο συγγραφέας γράφτηκε στο Γυμνάσιο. Το 1919 επέστρεψαν όλοι στο Αϊβαλί (είχε προηγηθεί η αποβίβαση των ελληνικών στρατευμάτων στη Μικρά Ασία), εκτός από την Άρτεμη, κόρη της οικογένειας, που πέθανε από επιδημία ισπανικής γρίππης στη Μυτιλήνη. Το 1922 ο Βενέζης, που μόλις είχε τελειώσει το γυμνάσιο στη γενέτειρά του, αιχμαλωτίστηκε από τους τούρκους και υπηρέτησε στα τάγματα εργασίας στο εσωτερικό της Μικράς Ασίας για δεκατέσσερις μήνες. Αφέθηκε ελεύθερος το 1923 και επέστρεψε στη Λέσβο για να βρει την οικογένειά του. Εκεί εργάστηκε αρχικά στο Πλωμάρι ως υπάλληλος της Διευθύνσεως Κτημάτων εξ Ανταλλαγής του Υπουργείου Γεωργίας και στη συνέχεια ως υπάλληλος στις τράπεζες Εθνική και Ελλάδος. Μετά από μετάθεσή του στο υποκατάστημα της Τράπεζας Ελλάδος στην Αθήνα, εγκαταστάθηκε στην πρωτεύουσα, όπου εργάστηκε ως το 1957. Το 1938 παντρεύτηκε την Σταυρίτσα Μολυβιάτη με καταγωγή από το Αϊβαλί, με την οποία απέκτησε μια κόρη, την Άννα. Κατά τη διάρκεια της γερμανικής κατοχής συνελήφθη από τα S.S. και κλείστηκε στις φυλακές Αβέρωφ. Απελευθερώθηκε εικοσιτρείς μέρες αργότερα μετά από εκκλήσεις του Αρχιεπισκόπου Δαμασκηνού και άλλων προσωπικοτήτων της εποχής. Πέθανε στην Αθήνα μετά από πολύχρονη και επώδυνη ασθένεια. Γραμματέας και διευθύνων σύμβουλος του Δ.Σ. του Εθνικού Θεάτρου (1950-1952) και διοικητικός διευθυντής και πρόεδρος της καλλιτεχνικής επιτροπής του (1964-1967), ιδρυτικό μέλος της Ομάδας των Δώδεκα (1950), συνεργάτης του Εθνικού Ιδρύματος Ραδιοφωνίας (1954-1966), πρόεδρος του κινηματογραφικού φεστιβάλ Θεσσαλονίκης (1963-1966) και αντιπρόεδρος του διοικητικού συμβουλίου της Ελληνοαμερικανικής Ένωσης (1966-1970), ο Ηλίας Βενέζης εκλέχτηκε επίσης μέλος της Ακαδημίας Αθηνών (1957), θέση από την οποία ανέπτυξε έντονη πολιτιστική δραστηριότητα. Στη λογοτεχνία πρωτοεμφανίστηκε το 1921 με δημοσιεύσεις διηγημάτων στο περιοδικό της Κωνσταντινούπολης Ο Λόγος. Το 1927 βραβεύτηκε από το περιοδικό Νέα Εστία για το διήγημά του Ο θάνατος και αργότερα δημοσίευσε σε συνέχειες την πρώτη μορφή του εμπνευσμένου από την εμπειρία του στα τάγματα της Ανατολής έργου του Το νούμερο 31328, που εκδόθηκε το 1931. Ακολούθησαν τα μυθιστορήματα Γαλήνη, Αιολική γη, Έξοδος και Ωκεανός, που κινούνται όλα, όπως και το πρώτο του στα πλαίσια του ντοκουμέντου, με σαφείς επιδράσεις από την ανθρωπιστική ιδεολογία του συγγραφέα. Ολοκλήρωσε επίσης διηγήματα, ιστορικές μελέτες, οδοιπορικά και το θεατρικό έργο Μπλοκ C, που πρωτοπαραστάθηκε το 1945 από το θίασο του Πέλου Κατσέλη. Έργα του μεταφράστηκαν σε πολλές ξένες γλώσσες. Το 1949 μετά από πρόσκληση του State Department περιόδευσε στις Η.Π.Α., όπου πραγματοποίησε διαλέξεις και συνεντεύξεις. Τιμήθηκε με το Α΄ Κρατικό Βραβείο Λογοτεχνίας και τον Έπαινο της Ακαδημίας Αθηνών (1940 για τη Γαλήνη). Για περισσότερα βιογραφικά στοιχεία του Ηλία Βενέζη βλ. Αθανασόπουλος Βαγγέλης, «Χρονολόγιο Ηλία Βενέζη (1904-1973)», Διαβάζω 337, 8/6/1994, σ.38-44, Αργυρίου Αλεξ., «Βενέζης Ηλίας», Παγκόσμιο Βιογραφικό Λεξικό 2. Αθήνα, Εκδοτική Αθηνών, 1984, Γιαλουράκης Μανώλης, «Βενέζης Ηλίας», Μεγάλη Εγκυκλοπαίδεια της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας 3. Αθήνα, Χάρη Πάτση, χ.χ. και Στεργιόπουλος Κώστας, «Ηλίας Βενέζης», Η μεσοπολεμική πεζογραφία Από τον πρώτο ως τον δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο (1914-1939) Β΄, σ.334-376. Αθήνα, Σοκόλης, 1992. (Πηγή: Αρχείο Ελλήνων Λογοτεχνών, Ε.ΚΕ.ΒΙ.).
[2] Tο Nούμερο 31328 είναι η ίδια η ταυτότητα του συγγραφέα, τότε που παιδί δεκαοκτώ χρόνων οδηγήθηκε από τους Tούρκους στα κάτεργα της Aνατολής. Tο βιβλίο είναι ένα συγκλονιστικό χρονικό «γραμμένο με αίμα», όπως επεσήμανε ο Bενέζης, προσθέτοντας: «Λέω για την καυτή ύλη, για τη σάρκα που στάζει το αίμα της και πλημμυρίζει τις σελίδες του». στην αρχική του μορφή γράφτηκε το 1924 και ξαναδουλεύτηκε το 1931, οπότε εκδόθηκε για πρώτη φορά. H επιτυχία που σημείωσε τότε ήταν τεράστια, ακόμα και έξω από τον ελληνικό χώρο. http://www.hestia.gr/estia_books.asp?titlos=1-04-091
[3] Αγγέλα Καστρινάκη, "Ο Ελληνικός Κόσμος Ανάμεσα στην Ανατολή και τη Δύση 1453-1981" Α' τόμος, σελ. 165-174.
[4] Αγγέλα Καστρινάκη, ο.π.
[5] Πρόκειται για τον Αργύρη, τον φίλο του Ηλία Βενέζη, το τραγικό τέλος του οποίου περιγράφεται εδώ: http://dimitrisdoctor.blogspot.com/2008/04/blog-post.html

64 σχόλια:

  1. Καλημέρα, doctor
    Καταρχήν να πούμε ότι το βιβλίο είναι εκπληκτικό.

    Τώρα για το θέμα που βάζεις.
    Από την στιγμή που τις αλλαγές αυτές, τις έκανε μόνος του, ο ίδιος ο Βενέζης, δεν βλέπω πού υπάρχει πρόβλημα.
    Αν οι αλλαγές γίνονταν από κάποιον άλλον, ή αν γνωρίζαμε ότι του ασκήθηκαν πιέσεις για να τις κάνει, τότε να το συζητούσαμε. Αλλά δεν νομίζω να έχει γίνει κάτι τέτοιο.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Εξαναγκάστηκε, από ποιόν; Μετανόησε για τι πράγμα;
    Όπως εύστοχα λες είναι ενδεικτικό της "πίεσης" των βιωμάτων του.
    Αν αυτή προέρχεται από μέσα ή από έξω είναι δευτερεύον. Αυτό που έχει σημασία, νομιζω, είναι η κραυγαλέα διαστρέβλωσή τους.

    Thnx doc!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. παρδαλό τον Σιδηρόπουλο τον έχεις ακούσει ;

    "Θα έπρεπε να γνωρίζετε ότι ένα έργο όταν φέυγει από τα χέρια του δημιουργού του, αποκτά δική του προσωπικότητα, δική του ταυτότητα, συμφωνα με τα οποία χαράσεται η πορεία του. Και είναι αναφαίρετο δικαίωμα του έργου να ακολουθεί αυτόνομη καριέρα, την οποία εν ονόματι οποιασδήποτε πατρότητας δεν έχετε δικαίωμα να σταματήσετε, είδάλλως το ίδιο δικαίωμα έχει και το κράτος έν ίδει λογοκρισίας .....
    "

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  4. Μπράβο σου γιατρέ για την έρευνα.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  5. Δηλαδή, azrael, ένας συγγραφέας, αν έχει αλλάξει για κάποια πράγματα άποψη, δεν μπορεί να κάνει τροποποιήσεις στο κείμενό του;
    Ακόμη και ο doctor που ξεκινάει το θέμα, ψάχνει να βρεί για ποιο λόγο έγιναν οι αλλαγές, και όχι αν είχε το δικαίωμα να τις κάνει.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  6. τώρα τύπωσα το κείμενο σου. Να περιμένεις αύριο σχόλιο Δόκτωρ μου. Πρέπει να το μελετήσω πρώτα.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  7. Παρδαλό, νομίζω ότι είναι ξεκάθαρο το γιατί έγιναν οι αλλαγές στο κείμενο από τον Η.Βενέζη.

    α) όπως έγραψα και στο ποστ, θεωρώ δικαίωμα του συγγραφέα να αλλάζει το κείμενό του, όμως θεωρώ επίσης δικαίωμα του αναγνώστη (το γράφει παρακάτω η azrael) να έχει άποψη σε αυτές τις αλλαγές. Ο συγγραφέας εκτίθεται, δεν γράφει για τον εαυτό του, και αυτό είναι νομίζω σαφές.

    β) δεν ψάχνω τα αίτια ως αστυνομικός. Δεν ψάχνω να κατασκευάσω ενόχους. Ψάχνω στην ψυχή ενός ανθρώπου που υπέστη τα πάνδεινα στα τάγματα εργασίας από τους τούρκους. Ψάχνω να δω πως αυτή η ψυχή δέχθηκε να αρνηθεί κάποια από αυτά που έζησε για να ικανοποιηθεί ο συγγραφέας μετά από χρόνια ή κάποιοι άλλοι.

    Πολλοί αγωνιστές του ΚΚΕ που έφυγαν μετά τον εμφύλιο στις χώρες του ανατολικού μπλοκ, "γεύτηκαν" (βλ.Τασκένδη) αρκετά από τα καλά του κομμουνισμού.
    Και όμως, οι σκληροπυρηνικοί από αυτούς, όταν επέστρεψαν στην Ελλάδα, αρνήθηκαν την ίδια την πραγματικότητα και έσταζαν μέλι για την μητέρα Ρωσία ή την Ρουμανία κ.λπ.
    Είναι τραγικό να υποτάσσεις τα βιώματά σου, την ίδια την πραγματικότητα για χάρη της ιδεολογίας...

    doctor

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  8. Φυσικά ο Βενέζης δεν παραποιεί και δεν αλλάζει γεγονότα, αλλά διαγράφει τις συμπεριφορές των εκπροσώπων των πυλώνων της κοινωνίας, οι οποίες έτσι μπαίνουν στο απυρόβλητο: της θρησκείας και του αγνού έθνους.

    ***

    chris, η λέξη "διαστρέβλωση" είναι σαφής και συμφωνώ.

    ***

    azrael, σαν τα χιόνια! Απ'του γάτου έχουμε να τα πούμε νομίζω. Καλωσήρθες.

    ***

    xasodikis, όχι και έρευνα! Ερασιτέχνης είμαι και κάνω το κέφι μου.

    doctor

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  9. παρδαλό, θα μπορούσε ο Τσιτσάνης πριν πεθάνει να διαγράψει την "Συννεφιασμένη Κυριακή" και να την κάνει "Ηλιόλουστο Σάββατο;".

    Μήπως το τραγούδι, έφυγε από αυτόν, γέμισε όνειρα, αγωνίες, κρασοκατανύξεις, ατέλειωτα τσιγάρα, τρανζιστοράκια στ΄αυτί και γλυκούς ήχους λατέρνας μπερδεμένους με το γιασεμί και την νύχτα της Ακρόπολης;

    Υπάρχει και η πνευματική ιδιοκτησία του αναγνώστη, του ακροατή, του θεατή.

    doctor

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  10. meropi, σου χρωστάω ένα πάκο εκτυπωτικό χαρτί!

    doctor

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  11. Βρισκω το ποστ εξαιρετικά ενδιαφέρον. Γιατρε μου συγχαρητηρια άλλη μια φορά.
    Νομίζω ότι η συζητηση για το αν ειχε ή οχι δικαίωμα ο Βενέζης να αλλάξει το κείμενο ειναι περιττή. Οπως ειπες γιατρέ, δικαιωμα του να τ αλλάξει, δικαιωμά μας να το συζητάμε.
    Μια παρατηρηση μόνο: Η εποχή του μεσοπολέμου στην ελληνική λογοτεχνία (και όχι μόνο σ αυτή) ειναι εποχή δημιουργίας , εισαγωγής νέων ρευμάτων και ιδεών. Η περίοδος μετά τον πόλεμο ειναι αντίθετα μια περίοδος ζοφερή περίοδος διώξεων και εθνικοφροσύνης. Μεσα σ αυτό το πλαίσιο οι αλλαγές δεν ειναι ακατανόητες, αποτελούν ισως και ελιγμό στην πανταχού παρούσα προληπτική λογοκρισία ή εστω κινηση αυτοσυντηρησης σε ενα περιβάλλον ιδιατερα αγριο και επιθετικό σε καλλιτεχνες και συγγραφείς που δεν ειχαν πιστοποιητικά εθνικοφροσύνης.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  12. doctor
    Να κάνει ο Τσιτσάνης τη «Συννεφιασμένη Κυριακή», «Ηλιόλουστο Σάββατο» όχι.
    Αλλά να την γράψει ξανά, με άλλη ενορχήστρωση, ναι.

    Και αυτό που κάνει ο Βενέζης, δεν είναι αλλαγή της υπόθεσηςτου βιβλίου, αλλά αναθεώρηση χαρακτηρισμών.

    Μη ξεχνάμε, ότι αρχίζει να το γράφει σε ηλικία 20 χρονών, έχοντας μόλις προ ολίγου περάσει τα πάνδεινα. Είμαι σίγουρος ότι τα κείμενα που παρέδιδε στην εφημερίδα (από τα οποία έγινε το βιβλίο) θα είναι πιο αιχμηρά και από την πρώτη έκδοση του βιβλίου, γιατί τα γεγονότα είναι πρόσφατα.

    Το 1945, που γίνονται οι αλλαγές, ο Βενέζης είναι πλέον πασίγνωστος συγγραφέας, έχει γράψει και τη «Γαλήνη» και την θαυμάσια «Αιολική γη» και δεν νομίζω ότι χρειάζεται να δώσει εξετάσεις νομιμοφροσύνης. Δεν είναι κανένας επαναστάτης, είναι ένας συντηρητικός άνθρωπος και ένας πολύ καλός συγγραφέας.

    Τις αλλαγές που κάνει στο βιβλίο, σε ηλικία 40 ετών πλέον, και σε απόσταση από τα γεγονότα, άρα πιο ψύχραιμα, εγώ τις βλέπω σαν στρογγύλεμα εκφράσεων, που κάνει ένας ώριμος συγγραφέας, στα γραφτά ενός νεαρού και αυθόρμητου συναδέλφου του.


    Όσον αφορά την Τασκένδη, το ΚΚΕ κλπ είναι πολύ μεγάλη ιστορία και θα ήταν καλό να την κάνουμε κάποια στιγμή.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  13. Εξαιρετική δημοσίευση και εξαιρετική έρευνα - συγχαρητήρια. Μου βάζετε ιδέες... :)

    @ pardalo
    Δεν είμαι σίγουρος οτι μόνη εξήγηση είναι το στρογγύλεμα. Συμφωνώ οτι η αλλαγή δεν γίνεται λόγω εξωτερικών πιέσεων αλλά δεν πιστεύω οτι το μεταβαλλόμενο περιβάλλον δεν έχει σχέση. Ας μην ξεχνάμε οτι μεταπολεμικά ο Βενέζης αναλαμβάνει την βιογραφία του Αρχ.Δαμασκηνού - φαντάζομαι οτι κάποια αίσθηση αυτολογοκρισίας δύναται να έχει υπάρξει για να αποφύγει προσωπικά άβολες στιγμές.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  14. sxolio, ενδιαφέρουσα προσέγγιση (όπως πάντα!).
    Να το ξαναπώ για πολλοστή φορά: εδώ δεν δικάζεται ο Ηλίας Βενέζης.
    Ακόμη και μετά τις αλλαγές, το Νούμερο 31328 είναι ένα μνημείο της ελληνικής λογοτεχνίας και σε κανένα σημείο δεν δαιμονοποιεί τους τούρκους.
    Το αντίθετο μάλιστα.

    Ίσως να συμβαίνει αυτό που γράφει ο/η παρδαλό: να διορθώνει ο 40ρης Βενέζης τον 20άρη Βενέζη.
    Όμως η σκηνή που εισβάλουν μέσα οι ιερείς και (από συνήθεια) εφορμούν στο φαγητό αδιαφορώντας για τον ...πλησίον, όπως και η σκηνή με τον παπά που προσπαθεί να κοροϊδέψει τον νεαρό Ηλία ώστε να του αποσπάσει το παπούτσι είναι γεγονότα και όχι χαρακτηρισμοί.
    Όπως φυσικά και το "Συνεργείο Αντιποίνων" όπως και ο τρόπος θανάτου της αραβωνιαστικιάς του τούρκου αντάρτη είναι γεγονότα και όχι χαρακτηρισμοί.

    doctor

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  15. abravanel, καλωσήρθατε! Ίσως ο Βενέζης να μην ένιωθε άνετα απέναντι στους ιεράρχες, ειδικά από τότε που έγινε μέλος της Ακαδημίας Αθηνών και έβλεπε συχνά πυκνά σε πολλές εκδηλώσεις τους ταγούς της θρησκείας.
    Αν συνυπολογίσουμε και το συντηρητικότατο κλίμα της εποχής μια τάση προληπτικής αυτολογοκρισίας (όπως γράφει ο/η Sxolio) δεν θα πρέπει να αποκλειστεί.

    doctor

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  16. Καλησπέρα.

    Σίγουρα οι αλλαγές ήταν κατευθυνόμενες προς συγγεκριμένη φορά (θρησκεία, έθνος κτλ.). Δεν μπορώ όμως να μπω στη διαδικασία να υποθέσω γιατί έγιναν όταν εκείνη την εποχή οι πολιτικοκοινωνικές καταστάσεις, άλλαζαν όσο εύκολα άλλαζαν οι ψυχοσυνθέσεις των ανθρώπων.
    Δε βγαίνουν κατ' εμέ ασφαλή συμπεράσματα έτσι. Απλώς χαίρομαι, για πολλοστή φορά, που κάποιος δουλεύει για να μαθαίνω εγώ.

    Ευχαριστώ γιατρέ! :)

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  17. Δύο ερωτήσεις, πως έμαθες για τις διαφορές μεταξύ των εκδόσεων και γίνεται να σκαναριστεί η πρώτη και να διατεθεί online?

    keep up!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  18. Δόκτωρ μου καλημέρα.
    Όπως σου έγραψα και χθες τύπωσα το κείμενο σου και το διάβασα όταν πήγα στο κρεβάτι. Πολύ διαφωτιστικό, όπως είναι πάντα τα κείμενα σου. Φαντάζομαι ότι δεν ήταν κι εύκολη δουλειά να συγκρίνεις τα κείμενα.
    Όπως λες κι εσύ δεν ήταν εύκολο τις εποχές εκείνες να μπει κάποιος στην Ακαδημία περιφρονώντας τους Παπάδες... Αλλά γιατί να μπει στην Ακαδημία;;;;; Ματαιοδοξία; Οικονομική Εξασφάλιση; Ή και τα δυο μαζί;;

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  19. Doctor, σε ευχαριστώ για τα πολλά ενδιαφέροντα που μας αποκαλύπτεις με τη σε βάθος έρευνα που κάνεις.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  20. Κάποιες αλλαγές είναι προς το "λογοτεχνικότερον" αλλά τα υπόλοιπα είναι απλά παραχάραξη του νοήματος της πρώτης έκδοσης...

    Μπορώ να δικαιολογήσω πάντως τον συγγραφέα μιας και έζησε σε ...άλλες εποχές

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  21. Η απάντηση στο γιατί πρώτα έτσι και μετά γιουβέτσι βρίσκεται στο αρθρο της Κας Καστρινάκη που σε είχα παραπέμψει παλιά doctor.Γράφει η Κα καστρινάκη:

    αν η ήττα τείνει να γεννά ανθρωπιστικά αισθήματα στους ηττημένους, η νίκη φαίνεται πως μάλλον εξάπτει τον εθνικισμό των νικητών. Μετά την ήττα του '22 παρήχθησαν πλήθος από ανθρωπιστικά κείμενα (όπως και μετά την ήττα του 1897). Μετά τη νίκη του '44, αντίθετα, δημιουργείται συνωστισμός από ηρωικά κείμενα κατά των εθνικών εχθρών.

    Οι τροποποιήσεις αυτές αποβλέπουν στο να καθαρίσουν την εικόνα του Έλληνα από ορισμένα στίγματα του παρελθόντος. Η πραγματική Ιστορία οφείλει να ξεχαστεί για χάρη της νέας εικόνας που φιλοτεχνείται τώρα για τον ελληνικό λαό. Έχει μεσολαβήσει ο πόλεμος του '40, η Κατοχή και η Αντίσταση. Ο λαός που επέδειξε τέτοιο φρόνημα στο τέλος της Κατοχής, γίνεται μια οντότητα μυθικής αγνότητας στα χρόνια της Απελευθέρωσης. Βοηθά και ο Εμφύλιος, όπου Δεξιά και Αριστερά πλειοδοτούν σε πατριωτισμό.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  22. γιατρέ μου
    αν σου πω ότι ημουν σίγουρη πως θα έβρισκες το βιβλίο και θα μας παρέθετες τις διαφορές, με δικαίωσες....
    όταν βάλεις κάτι στο μυαλό σου!!!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  23. Ο/Η alittlewhisper είπε...
    Απλώς χαίρομαι, για πολλοστή φορά, που κάποιος δουλεύει για να μαθαίνω εγώ.
    Ευχαριστώ γιατρέ! :)
    13 Ιουν 2008 12:06:00 πμ

    ------------

    Τιμή μου, καλέ μου φίλε!

    ***

    Nicholas Manie είπε...
    Δύο ερωτήσεις, πως έμαθες για τις διαφορές μεταξύ των εκδόσεων και γίνεται να να σκαναριστεί η πρώτη και να διατεθεί online?

    keep up!
    13 Ιουν 2008 1:18:00 πμ

    ----

    1) Για τις διαφορές έμαθα διαβάζοντας και τα δύο βιβλία όπως είπα.

    2) Τα δικαιώματα του έργου τα έχει ο εκδοτικός οίκος Εστία και έτσι είναι παράνομη οποιαδήποτε on line διάθεση. Στην ΕΘνική Βιβλιοθήκη υπάρχει η α' έκδοση πάντως.

    doctor

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  24. Η Meropi είπε...
    Φαντάζομαι ότι δεν ήταν κι εύκολη δουλειά να συγκρίνεις τα κείμενα.

    13 Ιουν 2008 9:25:00 πμ

    ------

    Και όμως ήταν, διότι την τελευταία έκδοση μπορεί να την έχω διαβάσει και 5 φορές και έτσι ήξερα πολύ καλά την πλοκή και την υπόθεση.

    ***

    Περαστικέ, σε ευχαριστώ πολύ!

    doctor

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  25. zaphod, άλλες εποχές, δύσκολες, σίγουρα. Σήμερα όμως, από απόσταση, μπορούμε και συζητάμε πιο άνετα, πιο νηφάλια. Και τα αποτελέσματα είναι ορατά. Η λογοτεχνία στην υπηρεσία της σφυρηλάτησης της εθνικής ανωτερότητας.

    ***

    Yosemite sam, οι παραπομπές σου είναι δυναμίτης, κάτι σαν την σημερινή Ολλανδία που διέλυσε με συνοπτικές διαδικασίες την φλύαρη Γαλλία...

    doctor

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  26. Ασκαρδαμυκτί, δεν έκανα και τίποτα σπουδαίο. Ένα back in time έκανα βλέποντας ένα νέο παλληκάρι να τα γράφει χύμα, και έναν ώριμο σαραντάρη να του τραβάει το αυτί 20χρόνια μετά...

    ***

    mtryfo, αφού ξέρεις τι πεισματάρης είμαι και πόσο έψαχνα αυτό το βιβλίο!
    Να σημειώσω ότι το όλο εγχείρημα (διάβασμα των δύο βιβλίων, καταγραφή διαφορών και ανάρτηση του ποστ) μου πήρε γύρω στις δύο εβδομάδες (με 1 ώρα περίπου μελέτης καθημερινά).
    Πιστεύω ότι άξιζε τον κόπο.

    doctor

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  27. Πολύ καλή δουλειά και μπράβο. Δεν ξέρω πολλά για το βιογραφικό του Βενέζη, μου έδωσες όμως το έναυσμα να το ψάξω τώρα αμέσως.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  28. Doc said:
    "Yosemite sam, οι παραπομπές σου είναι δυναμίτης, κάτι σαν την σημερινή Ολλανδία που διέλυσε με συνοπτικές διαδικασίες την φλύαρη Γαλλία..."

    Ενθυμούμενος τους ολλανδούς και παρακολουθώντας χθες βράδυ τα δικά μας... αδελφά ορθόδοξα έθνη, μου ήρθε αυθόρμητα στο νου η παροιμία:

    Δυο άμπαλοι τη ζάλιζαν σε αυστριακό γκαζόν.

    Και ευχήθηκα ο... πλέον άμπαλος να χάσει και να πάει σπιτάκι του, ώστε να μην ταλαιπωρείται άλλο το ευγενές άθλημα.

    (ευτυχώς, αυτή τη φορά η ευχή μου εισακούστηκε)



    Ευκαιρίας δοθείσης, δέον όπως συλλυπηθώ τον οικοδεσπότην δια την ατιμωτικήν ήτταν που κατήγαγε εις την υμετέραν Πατρίδα το βαρβαρικόν Ιβηρικόν Έθνος.

    (πιστεύω πάντως πως οι σουηδοί ξυλοκόποι ξέρουν πώς να αντιμετωπίσουν τις ρωσικές αρκούδες, παρότι στο ματς με τους ισπανούς πέρασαν από άγριο älgtest)

    [123 λέξεις]

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  29. @mickey
    Κόπηκες το όριο είναι 100 λέξεις και το ξεπέρασες :P

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  30. γιατρέ μου
    γρήγορα, γρήγορα
    έχεις επισκέψεις...
    καφεδάκι, γλυκό του κουταλιού, δροσερό νεράκι για τον Γιάννη μας...

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  31. Γεια σου Γιάννη!

    Πολύ χάρηκα. Είσαι απίστευτος!!!


    Υ.Γ. Σου' κανα και το... 345 στο "γκαζόν", να μην ξεχνιόμαστε :)))

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  32. Υπάρχουν πολλοί τρόποι να εξαναγκαστεί κάποιος να αναθεωρήσει τις απόψεις του. Υπάρχουν οι άμεσες πιέσεις, αλλά αποτελεσματικότερες είναι οι έμμεσες πιέσεις που ασκεί η κοινωνία. Ειδικά μια κοινωνία όπως η ελληνική, που έχει μάθει να θεωρεί το διαφορετικό, αυτό που θέτει σαν αμφισβήτηση τον ιδρυτικό της μύθο, σαν απειλή.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  33. patsiouri, ο ΗΛίας Βενέζης είναι ένας από τους μεγαλύτερους έλληνες λογοτέχνες και το Νούμερο 31328 είναι απλώς must για όλους!

    ***

    Παλιοπόντικα, αν δεν ήμασταν έλληνες και βλέπαμε το Ελλάδα-Σουηδία, νομίζω ότι δεν θα βλέπαμε ολόκληρο το ματς.
    Ένα από τα χειρότερα παιχνίδια που έχω δει. Αν θυμάστε υπήρχε και το Ελβετία-Ουκρανία στο μουντιάλ, εξίσου τρισάθλιο...
    Οι Σουηδοί έχασαν στο παρά πέντε από τους Ισπανούς, αλλά αν δεν έχεις τύχη δεν πας πουθενά. Δείτε π.χ. την Τουρκία που έχει αρκετή και θυμίζει Ελλάδα του 2004, Τσεχία του 1996 και Δανία του 1992.
    Και βέβαια τώρα που απεκλείσθη η Ελλάς (δεν σχολιάζω τις αηδίες των δημοσιογραφίσκων που πέσαν όλοι πάνω σε αυτή την ομάδα να την φάνε...) είμεθα με την Σουηδία και την Ολλανδία βεβαίως βεβαίως.

    doctor

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  34. ioannisk, Γιάννη μου έφτιαξες τη μέρα!!!

    Καλως ξαναήρθες φίλε μου και να ξέρεις ότι σε περίμενα εδώ και δέκα μήνες γνωρίζοντας ότι θα έρθεις μια μέρα. Περαστικά σου και καλή συνέχεια.

    Δημήτρης

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  35. Mtryfo, Mickey, όντως, η χαρά μου είναι απερίγραπτη.
    Τον Γιάννη τον γνώρισα στο blog του Νίκου Δήμου (όπως και πολλούς από εσάς) και από τότε είμαστε κολλητοί!

    ***

    elias, o φόβος του διαφορετικού μεγαλώνει όσο μια κοινωνία δεν πιστεύει στον εαυτό της ή ζει με πλαστή ταυτότητα υπερηφανευόμενη όχι για τα δικά της επιτεύγματα αλλά για κάποιων άλλων, 2.500 χρόνια πριν...

    doctor

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  36. Aγαπητέ doctor-α

    Καλό το κείμενό σου, όμως θεωρώ ότι και πάλι ξεκινάς ανάποδα, μπερδεύοντας τον αναγνώστη.

    Και εξηγιέμαι:

    Την κριτική προς τον Βενέζη την εντάσσεις στην ευρύτερη κατηγορία

    "Πως το εθνικό συμφέρον αλλάζει την λογοτεχνία:Το 1922 και οι λογοτεχνικές αναθεωρήσεις."

    Επίσης, στην αρχική σου δήλωση προθέσεων χρησιμοποιείς το παρακάτω απόσπασμα του Ροτζώκου :

    «Δεν είναι στις προθέσεις μου να απαξιώσω την εθνική ιστοριογραφία επειδή προέβαλλε στο παρελθόν τις αρχές του εθνικισμού, επειδή δηλαδή δεν ήταν δυνατόν να αντιληφθεί αυτό που, σε μεγάλο βαθμό, είμαστε σε θέση να κατανοήσουμε ή, τέλος πάντων, να συζητήσουμε σήμερα...."


    Με δυό λόγια, αυτά που εντοπιζεις είναι κομμάτι της "εθνικής ιστοριογραφίας" και υποτάσσονται στις "αρχές του εθνικισμού".

    Πιστεύω ότι η προσέγγιση αυτή είναι η δικαίωση του εθνικισμού και η σίγουρη απεχοχοποίησή του.

    Γιατί από πότε τα όσα φοβερά συνέβησαν οργανωμένα και προαποφασισμένα εις βάρος των χριστιανικών πληθυσμών στην Ανατολή, ήταν μέρος της εθνικής προπαγάνδας;

    Σου απαντώ : ΠΟΤΕ !

    Άρα λοιπόν, αν ήθελες να αποδομήμεις τον εθνικισμό, θα έπρεπε να καταγγείλεις τη Σιωπή που επέβαλε πάνω σ' αυτά που έγιναν στην Ανατολή. Και στη συνεργία της ελλαδικής εξουσίας στην εξόντωση των ελληνικών και αρμενικών πληθυσμών.

    Θα έπρεπε επίσης να μιλήσεις ανοιχτά και ακομπλεξάριστα για τις ΓΕΝΟΚΤΟΝΙΕΣ και Ελλήνων και Αρμενίων. Κάτι που συστηματικά αποφεύγεις και κολώνεις. Ενώ όλοι γνωρίζουμε ότι ο όρος ΓΕΝΟΚΤΟΝΙΑ είναι ένας νομικός όρος και μόνο, που ορίζεται με συγκεκριμένο τρόπο.

    Δηλαδή, η μόνιμη στάση της ελλαδικής εξουσίας απέναντι στους Έλληνες της Ανατολής είναι υποβάθμιση, υποτίμηση, ρατσισμός.

    Γνωρίζουμε για την καταπίεση των διανοουμένων, για τον έμεσο εξαναγκασμό τους στην αποσιώπηση ή την απάμβλυνση των γεγονότων κ.λπ.

    Με τις συνθήκες αποδοχής που τους διαμόρφωσαν, είτε τους εξανάγκαζαν να αυτολογοκρίνονται ή να ανακαλύπτουν και να αναμασάνε παιδαριώδη ιδεολόγηματα του τύπου
    "Μετά από 3.000 χρόνια ξαναγυρίσαμε στη Μητρόπολη" (sic!!!)

    Έπρεπε να περάσουν 70 χρόνια για να μιλήσουν οι πρόσφυγες, κι αυτό με χίλιες δυσκολίες και προσβολές και συκοφαντίες.

    Αυτά είναι τα πρώτα πρόβληματα.

    Και αφού αυτά εντοπιστούν... από κει και πέρα πες μας για αυτά που ακολούθησαν και πως όλα αυτά υλοποιήθηκαν. (Σκέψεις είναι και όχι υπόδειξη)

    Χωρίς όμως την αναφορά στα πρωτεύοντα μεγάλα που καθόρισαν τη μοίρα όλης της περιοχής, δεν γινεται τίποτα.

    Αυτά.... με ομοεθνοτική αγάπη

    Ομέρ

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  37. Ομέρ, αν ανατρέξεις στα προηγούμενα ποστ, στο πως εγκατέλειψε δηλαδή το ελληνικό κράτος τους έλληνες της Μικράς Ασίας και του Πόντου στην τύχη τους, το πως υποδέχτηκαν τους πρόσφυγες οι γηγενείς κ.λπ. θα δεις ότι η δημοσίευσή σου είναι εντελώς άστοχη. Με μπασκετικούς όρους θα την χαρακτήριζα air ball...

    Όσο για το παρακάτω, το αφήνω ασχολίαστο και απλώς αναρωτιέμαι πως γίνεται και διαδικτυακά είμαστε τόσο απότομοι και αγενείς, ενώ δια ζώσης τέτοιες εκφράσεις δεν θα τις σκεφτόμασταν καν...:

    Ο Ποντος και Αριστερά είπε...
    Κάτι που συστηματικά αποφεύγεις και κολώνεις.

    17 Ιουν 2008 11:38:00 πμ

    με εκτίμηση,

    doctor

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  38. doctor-α

    σου γράφω έτσι, από καρδίας -και νου ενίοτε, γιατί σε θεωρώ της οικογένειας. Οπότε, αντριμετώπιζέ το σ' αυτό το πλαίσιο.


    Ομερ

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  39. Eπίσης doctor-α

    σου έχω και μια πρόταση (κάτω στο κείμενό μας για το σλαβομακεδονικό).

    Δεν την επαναλαμβάνω και δω γιατί δεν ξέρω πώς θα την πάρεις !


    Ομέρ ο θετικά διαφωνών

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  40. doctor,

    αναφερθήκατε στην άποψη του κ. Ρένου Αποστολίδη, ότι, δηλαδή, ο κ. Βενέζης προέβη στις αλλαγές στο βιβλίο του, προκειμένου να μπορέσει να γίνει μέλος της Ακαδημίας. Προσωπικά, όσο εκτιμούσα την ευρυμάθεια του μακαρίτη, πλέον, κ. Αποστολίδη, άλλο τόσο απεχθανόμουν τις ταμπέλες, που κολλούσε σε πολλούς διανοουμένους της εποχής του. Να σταθώ στους χαρακτηρισμούς, που είχε προσάψει στους εκπροσώπους της Γενιάς του '30; Νομίζω ότι μπορείτε να τους θυμηθείτε. Το χειρότερο, που είχα ακούσει από το στόμα του, ήταν ότι οι κ.κ. Σεφέρης και Ελύτης είχαν συνεργαστεί με τη χούντα. Το είχε πει σε μια τηλεοπτική εκπομπή στο Κανάλι 29, αν θυμάμαι καλά το όνομά του. Πώς το είχε συμπεράνει αυτό και ποια στοιχεία συνηγορούσαν σε αυτό ποτέ του δεν είπε. Άρα, όταν ακούω απόψεις του κ. Ρένου Αποστολίδη περί ομοτέχνων του, κρατάω πλείστες επιφυλάξεις. Αναφορικά με το κείμενό σας, με βάλατε σε προβληματισμό. Θα ξαναδιαβάσω το συγκεκριμένο βιβλίο και μετά θα αναζητήσω και την πρώτη έκδοση.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  41. Ως πόντιο στην καταγωγή θα πρεπε να με προσβάλει η στάση του πόντος και αριστερά (και παρταλλιώς θα βρεις κολώνα). Τι θα πει πρωτα αυτό και μετά το άλλο; χιλιαδες μπλογκ και σελιδες μιλανε για ολα αυτά που μας καναν οι κακοί τουρκοι. Μεχρι και σε κασέτες υπνοπαιδειας κυκλοφορούν "οι πληγές της φυλής μας". Αντε και είναι "πρώτα" αυτά. Τα "δεύτερα" πότε με το καλό θαρθουν; πότε θα ακούσουμε για τα δεινά που πέρασαν οι τούρκοι εξαιτίας μας; για τα παιδια που βιάσαΜΕ, τις γυναικες που σφαξαΜΕ τους αναπηρους που κάψαΜΕ; (και να πω βρε ντόκτορ ο,τι δε λες και τα "πρώτα"... ήμαρτον που λεει κι ο Γεωργίου) Πότε θα'ρθει η σειρά τους; τι διαολο ισορροπια και αντικειμενικότητα θα χουμε αν δεν ερθει ποτέ η σειρά των "δεύτερων" να μαθουμε κι εμεις που μασταν αγεννητοι τοτε; (και ειμαστε πολλοι οσο να πεις, έχουν περάσει πολλάαααα χρόνια). Και πρέπει να δεχτουμε αυτά τα -ΜΕ αν θέλουμε να τα βάζουμε και στα "χτισαΜΕ τον παρθενωνα" (λαικιζω, αλλά μια φορά κι εγώ το δικαιουμαι). Περήφανος πόντιος θα νιώσω όταν μαζί με τα καλά των προγόνων θα μαθω και τα κακά, θα κατανοήσω τις καταστασεις που οδηγησαν σε αυτές τις καφρίλες, και θα παω ενα βήμα παραπερα, να κανω περηφανο κι εμενα και τους προγονους μου. Αν ακόμα καθομαι και βλέπω εχθρους σε έναν λαο, που απο τότε που γιναν τα δεινα αυτά έχουν πεθάνει και τα παιδιά των θυτών, αστα να πανε. Αν περίμενα από ομοεθνείς με την οπτική του Ομέρ να μας πάνε μπροστά θα ψαχναμε πιγκουινους στη σαχάρα. Ευτυχώς δε πολυχαμπαριάζω πια και δεν προσβάλλομαι τόσο εύκολα, γιατί ανακάλυψα τη λύση: πιο ωραίο, ανώτερο και ευγενές συναίσθημα από το να νιώθεις Έλληνας (και πόντιος και σμυρνιος και ας προσθεσει ο καθένας ότι θέλει) είναι να νιώθεις ΑΝΘΡΩΠΟΣ. Αυτά για την ώρα.


    Δικός σας

    Ένας μικρός (και απόλυτα εριστικός) ψίθυρος.

    Καληνύχτα (γενικότερα)

    Υ.Γ. Πολύ ιντριγκαδόρικο αυτό που είπε ο περιούσιος (για τους χαρακτηρισμους). Μου άρεσε θα το ψαξω καποια στιγμή.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  42. "...για τα παιδια που βιάσαΜΕ, τις γυναικες που σφαξαΜΕ τους αναπηρους που κάψαΜΕ; "

    E! αφού τα κάνατε όλα αυτά καλά να πάθετε.

    Όμως, και ανεξάρτητα από το τι έκανες και τι κληρονόμος εγκλημάτων είσαι, μια ερώτηση :

    alittlewhisper τι ρατσιστοεθνικιστικά είναι αυτά;

    Δηλαδή "όλοι οι σκύλοι μια γενιά;"

    Εγώ ως πρόσωπο δε δέχομαι τη συλλογική ευθύνη, ούτε τη συνέχεια της φυλής -όπως τη χρησιμοποίησε ο ελληνοχριστιανικός φασισμός- ούτε τα ενιαία συμφέροντα του έθνους, όπως εσύ νομίζεις ότι υπάρχουν!

    Γι αυτό και έγραψα όλα αυτά παραπάνω.

    Και αν δεις στο μπλογκ μας, ποτέ δεν ενοχοποιήσαμε κάποιο λαό για τα εγκλήματα που έγιναν εις βάρος μας, αλλά μόνο τις εξουσίες, το κράτος και τον εθνικισμό (ή το σταλινισμό στη σοβιετική περίπτωση)

    Omer ο ανάδελφος

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  43. Ομέρ, τα έχουμε συζητήσει και στο blog σας.
    Αν κάποιος μπει στην διαδικασία να καταγράψει ποσοστιαία ποιος έφταιξε περισσότερο τότε έχει χάσει το παιχνίδι.
    Ούτε πρέπει συμψηφίζονται τα εγκλήματα των μεν με τα εγκλήματα των δε εν ίδει χρεωπίστωσης και στο τέλος να βγαίνει χρεωστικό ή πιστωτικό υπόλοιπο και άρα μου χρωστάς δεν σου χρωστάω.
    Ο πόντιος που ξεριζώθηκε από την Τραπεζούντα και έφυγε για την Ελλάδα μεταμορφωμένος σε τουρκόσπορο έχει την ίδια αξιοπρέπεια με τον μουσουλμάνο χωρικό του Θεσσαλικού κάμπου που ακολούθησε την αντίστροφη διαδρομή.
    Με την λογική των θυμάτων, οι γερμανοί νεκροί του Β'Παγκοσμίου Πολέμου καθιστούν την Γερμανία ως μεγαλύτερο θύμα από την Ελλάδα!
    Εδώ, όπως πολύ σωστά παρατήρησε ο alittlewhisper, σε αυτό το blog, δεν μπαίνω σε τέτοιου είδους συμψηφισμούς και παρουσιάζω τα γεγονότα όπως έγιναν, προσπαθώντας να τα δω ψύχραιμα, νηφάλια και χωρίς προκαταλήψεις.
    Ούτε εδώ μετράω πόσα ποστ έχω κάνει για όσα υπέστημεν και πόσα για όσα κακά πράξαμε.
    Ο Ομέρ έχει μια άλλη οπτική, την οποία αποδέχομαι και με την οποία όμως διαφωνώ διότι περισσότερο -κατ'εμέ- συσκοτίζει παρά διαφωτίζει.
    Το ξαναλέω: άλλο Καραβαγγέλης άλλο Χρύσανθος και όλοι οι πόντιοι τότε δεν έπραξαν τα ίδια ούτε τα όσα υπέστησαν συγκρίνονται με την εξολόθρευση των Αρμενίων ή των εβραίων τρεις δεκαετίες μετά.

    doctor

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  44. Περιούσιε, καλωσήλθατε στο blog μου.
    Ενδιαφέροντα τα όσα παραθέτετε για τον Αποστολίδη. Δεν γνωρίζω αν ο κ.Αποστολίδης είχε αποδείξεις για τα όσα έγραψε για τον Βενέζη ή αν απλώς εξέφρασε την άποψή του.
    Προσωπικά δεν θα απέκλεια τέτοιου είδους συναλλαγή αφού η Ακαδημία Αθηνών είναι το άντρο της συντήρησης και της οπισθοδρόμησης, όμως αφού δεν υπάρχουν αδιάσειστες αποδείξεις τότε απλώς καταγράφω το απόσπασμα από τον Αποστολίδη ως μία άποψη, ως μία γνώμη, ως μία ερμηνεία.

    doctor

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  45. Kαλά βρε doctor-α, είπε κανείς ότι οι χριστιανοίθ ανταλλάξιμοι είναι πιο συμπαθητικοί απο τους μουσουλμάνους ομολόγους τους; Κανείς!

    Αλλού είναι το πρόβλημα και αλλού γίνεται ο συμψηφισμός των εγκλημάτων. Όταν δηλαδή δεν αναγνωρίζεται ότι πίσω από τις γενοκτονίες των χριστιανικών κοινοτήτων υπήρχε σχέδιο της εξουσίας. Και γι αυτό φτάνουμε στο σημείο να μας φταίει ο Καραβαγγέλης, ενώ έκανε ότι και ο Κολοκοτρώνης κάποτε -όταν ξεσήκωνε τους χριστιανούς στην Πελοπόννησο- ο οποίος όμως διασώζεται της κριτικής γιατί καθάρισαν οι δυτικοί στο Ναβαρίνο.

    Αυτό που δεν προβάλλεται είναι ότι:

    Το 1911 οι Νεότουρκοι αποφασίζουν σε Συνέδριό τους την εξόντωση των μη τούρκικων εθνοτήτων. Στην απόφαση γράφεται:

    “Η Τουρκία πρέπει να γίνει μωαμεθανική χώρα, όπου η μωαμεθανική θρησκεία και οι μωαμεθανικές αντιλήψεις θα κυριαρχούν και κάθε άλλη θρησκευτική προπαγάνδα θα καταπνίγεται… Αργά ή γρήγορα θα πρέπει να πραγματοποιηθεί η πλήρης οθωμανοποίηση όλων των υπηκόων της Τουρκίας. Και είναι ολοκάθαρο ότι αυτό δεν μπορεί να γίνει με την πειθώ. Άρα πρέπει να χρησιμοποιηθεί ένοπλη βία… Το δικαίωμα των άλλων εθνοτήτων να έχουν δικές τους οργανώσεις θα πρέπει να αποκλειστεί. Κάθε μορφή αποκέντρωσης και αυτοδιοίκησης θα θεωρείται προδοσία προς την τουρκική αυτοκρατορία.”


    Και αυτό που αποσιωπάται είναι αυτό που εντίζαν οι τότε σύμμαχοι των νεοτούρκων και αποκρύπτουν οι σημερινοί απόγονοι των θυμάτων:

    Ο μαρκήσιος Pallavicini γράφει τον Ιανουάριο του 1918:

    “Είναι σαφές ότι οι εκτοπισμοί του ελληνικού στοιχείου δεν υπαγορεύονται ουδαμώς από στρατιωτικούς λόγους και επιδιώκουν κακώς εννοουμένως πολιτικούς σκοπούς.” (18 )

    Σχεδόν συγχρόνως ο Αυστριακός πρόξενος της Αμισσού Κβιατόφσκι αναφέρει:

    “Όπως επανειλημμένως ετόνισα, θεωρώ τον εκτοπισμόν των Ελλήνων της ποντιακής παραλίας εν τω πλαισίω της εκτελέσεως του προγράμματος των Νεοτούρκων, το οποίον επιδιώκει την εξασθένησιν του Χριστιανικού στοιχείου ως μίαν καταστροφήν μεγίστης απηχήσεως, ήτις θα έχη εις την Ευρώπην ζωηρότερον αντίκτυπον από τας αγριότητας εναντίον των Αρμενίων”.


    Αλλά και αργότερα, την κεμαλική περίοδο, τα ίδια θα συμβούν :

    Το τέλος του 1921 σφραγίζεται από τις φοβερές ωμότητες στον μικρασιατικό Πόντο από τους Τούρκους. Ο Βρετανός αρμοστής στην Κων/πολη πληροφορεί τον υπουργό εξωτερικών ότι:

    “Οι Τούρκοι φαίνεται ότι δρουν βάσει προμελετημένου σχεδίου για την εξόντωση των μειονοτήτων… Όλοι οι άνδρες ηλικίας άνω των 15 ετών της περιφερείας Τραπεζούντος και της ενδοχώρας εκτοπίστηκαν στα εργατικά τάγματα του Ερζερούμ, Καρς και Σαρήκαμις.”


    Με το πρόσχημα της καταπολέμησης των ανταρτών και των αντιποίνων οι Τούρκοι ολοκληρώνουν τη γενοκτονία. Βασισμένος σε μια σειρά επισήμων αναφορών ο Βρετανός πρωθυπουργός Λόϋντ Τζωρτζ προβαίνει σε δημόσιες δηλώσεις στη Βουλή των Κοινοτήτων:

    “…(στον Πόντο) δεκάδες χιλιάδες (Ελλήνων) ανδρών, γυναικών και παιδιών απελαύνονταν και πέθαιναν. Ήταν καθαρή ηθελημένη εξολόθρευση. “Εξολόθρευση” δεν είναι δικιά μου λέξη. Είναι η λέξη που χρησιμοποιεί η Αμερικανική Αποστολή”.

    Ομέρ και δεν επανέρχομαι

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  46. Ρατσιστοεθνικιστικά;

    Όλοι οι σκύλοι μια γενιά;

    Ενιαία συμφέροντα του έθνους, όπως εσύ νομίζεις ότι υπάρχουν;;;

    Αγαπητέ μου (ή αγαπητοί μου; αλήθεια πως απαντας σε ένα συλλογικό μπλογκ; Είδες αμα ανακαλυπτεις το ιντερνετ στα γεράματα τι τραβάς;)

    Για να έχει νόημα η διαλεκτική τέχνη και να συμμετέχει σε παραγωγική διαδικασία, πρέπει να υπάρχουν στοιχειώδεις κοινές βάσεις. Απλά δηλαδή, να μιλάμε για το ιδιο πράγμα! Από τη στιγμή που στο παραπάνω σχόλιο μου εντόπισες τέτοια πράγματα, ειλικρινά δεν υπάρχει κανένας λόγος να επιχειρηματόλογήσω πάνω στο οτιδήποτε!

    Απλώς σου δινω το λινκ για να δεις τα "πρώτα" ώστε να μην εισαι εκτος θεματος στα "δεύτερα":
    http://dimitrisdoctor.blogspot.com/2008/05/blog-post.html

    ΧΑΙΛ! που λέμε και μεις οι Ρατσιστοεθνικιστές! Εντ γκουντ γουαινς ιν δη ογκουστ, γουεν δε φλαιζ αρ φατερ!

    Ψιθυρος

    Είτε επανέλθεις ειτε οχι.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  47. Διαφωνώ με αρκετά από αυτά που λέει ο Ομέρ, αλλά και με τον τρόπο που αξιολογεί κάποιες πληροφορίες (πρόκειται για πρόχειρη εντύπωση, γιατί δεν τον έχω παρακολουθήσει συστηματικά, ούτε έχω παρακολουθήσει το μπλογκ του).
    Πάντως έχει δίκιο στα περί οργανωμένου σχεδίου εξολόθρευσης ή εκτοπισμού των αλλόθρησκων από τον ύστερο οθωμανικό κι έπειτα τουρκικό κρατικό χώρο.

    Όσοι τυχόν διαβάζουν τούρκικα, ας δουν και το τελευταίο σχετικό βιβλίο του ιστορικού Fuat Dündar, που κυκλοφήρησε πρόσφατα στην Κωνσταντινούπολη (συγγνώμη, δεν προλαβαίνω να αναζητήσω τις ειδικότερες λεπτομέρειες -άλλωστε δεν έχω διαβάσει το βιβλίο αλλά την εκτενέστερη εκδοχή του που αποτέλεσε τη διδακτορική διατριβή του Dündar).

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  48. Παρά το ότι από χρόνια είχαν αναφερθεί οι αλλαγές στο βιβλίο αλλά δεν θυμάμαι που τις έχω διαβάσει,τόσο εκτενή περιγραφή τους μόνο εσύ έχεις κάνει.
    Εχω μια ερώτηση.
    Είναι μόνο αυτές ή έβαλες τις πιο ουσιαστκές;

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  49. Συγγνώμη αν διακόπτω τη "ζωηρή" σας συζήτηση περί των... ρατσιστοεθνικιστικών θεμάτων που προφανώς σας προβληματίζουν σφόδρα, αλλά μετά τα προσφάτως τελεσθέντα ματσίδια ένιωσα εντονότατα την ανάγκη να... συλλυπηθώ τον οικοδεσπότη για τον αποκλεισμό ΚΑΙ των δύο "πατρίδων" του.

    Περαστικά, γιατρέ μου :-P

    (εγώ βεβαίως, ως... οικουμενοπόντιξ, έχω περισσότερες επιλογές - τελευταία μάλιστα, δεν ξέρω γιατί, έχει αρχίσει να μου αρέσει ιδιαιτέρως το... Αμστελόδαμον ;-))

    (sweet 66)

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  50. Την καλησπέρα μου Δόκτορα και σε συνέχεια του Πόντικος, θα θελα να συμπληρώσω, πως παρά τις αναλύσεις επι αναλύσεων σχετικών και άσχετων, ένα είναι το συμπέρασμα, όσο ξέρουμε και μπορούμε, τόσο παίζουμε. Αμα δεν έχουμε και την απαραίτητη κολοφαρδία δεν κερδίζουμε με τίποτα.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  51. Άιντε κι ένα τελευταίο (τρόπος του λέγειν δηλαδή)doctor-α .....

    Γράφεις εν έτει 2008 :

    "Το ξαναλέω: ...... ...... όλοι οι πόντιοι τότε δεν έπραξαν τα ίδια ούτε τα όσα υπέστησαν συγκρίνονται με την ΕΞΟΛΟΘΡΕΥΣΗ των Αρμενίων ή των εβραίων τρεις δεκαετίες μετά."


    Λίγο πριν, το 1921, ο Βρετανός πρωθυπουργός Λόϋντ Τζωρτζ έκανε στη Βουλή των Κοινοτήτων τις εξής δημόσιες δηλώσεις :

    “…(στον Πόντο) δεκάδες χιλιάδες (Ελλήνων) ανδρών, γυναικών και παιδιών απελαύνονταν και πέθαιναν. Ήταν καθαρή ηθελημένη ΕΞΟΛΟΘΡΕΥΣΗ.
    “ΕΞΟΛΟΘΡΕΥΣΗ” δεν είναι δικιά μου λέξη. Είναι η λέξη που χρησιμοποιεί η Αμερικανική Αποστολή”.....

    Επίσης η λέξη ΕΞΟΛΟΘΡΕΥΣΗ των Ρωμιών του Πόντου, ως θετικό στοιχείο, υπάρχει καταγεγραμμένη στο μνημείο του Τοπάλ Οσμάν, που έστησαν οι εθνικιστές στην ακρόπολη της Κερασούντας


    Ω! Καιροί Ω! Ήθη


    Ομέρ

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  52. Ομέρ, είναι άστοχη η σύγκριση της γενοκτονίας των Αρμενίων με αυτή των Ποντίων.
    Δεν κερδίζουμε τίποτα ως πόντιοι με το να υπερμεγεθύνουμε και να υπερβάλουμε, το αντίθετο μάλιστα...
    Το να τοποθετούμε το ζήτημα στις πραγματικές του διαστάσεις δεν σημαίνει ότι κάνουμε πλάτες στον τούρκικο ή στον εγχώριο εθνικισμό.
    Ουδείς εδώ έχει γράψει ότι δεν υπήρξε εξολόθρευση των ποντίων ή ότι αυτή θα γινόταν είτε οι πόντιοι έκαναν το αντάρτικο είτε όχι.
    Ρωτάω όμως. Τι σχέση έχουν όλα αυτά με τις αλλαγές που έκανε ο Βενέζης στο Νούμερο 31328;
    Αν τα στηλιτεύσουμε ή τα αναφέρουμε, σημαίνει ότι διπράττουμε εθνικό σφάλμα ή ρίχνουμε νερό στον μύλο του τουρκικού εθνικισμού;
    Αυτό εννοείς ή το κατάλαβα λάθος;

    doctor

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  53. alittlewhisper, και μένα με εξέπληξε που ο Ομέρ έγραψε αυτό για μένα. Δηλαδή ότι αναφέρομαι μόνο στην μία πλευρά.
    Και να σκεφτεί κανείς ότι το θέμα που παραθέτεις, το είδε, το διάβασε, απάντησε και μου είπε και ..μπράβο!
    Πιθανόν να μην το θυμόταν, τι να πω, άνθρωποι είμαστε.

    ***

    abdal, το ότι η εξόντωση των μειονοτήτων στην Τουρκία έγινε βάσει κεντρικού σχεδιασμού δεν νομίζω ότι το αμφισβητεί κανείς.
    Το να κλείνουμε τα μάτια στα όσα κάναμε, ή το να τα δικαιολογούμε (δηλαδή τα ...400 χρόνια σκλαβιάς δικαιολογούν την σφαγή χιλιάδων αμάχων στην Τρίπολη) και να μισολογούμε, είναι η άλλη όψη του νομίσματος.

    doctor

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  54. Ο αθεόφοβος είπε...
    Εχω μια ερώτηση.
    Είναι μόνο αυτές ή έβαλες τις πιο ουσιαστκές;

    18 Ιουν 2008 3:46:00 μμ

    ***

    Είναι οι πιο ουσιαστικές και οι πιο χαρακτηριστικές.
    Υπάρχουν κι άλλες διορθώσεις, αλλά σε εκφράσεις και λέξεις.

    ---

    περιούσιος, τα blog σας είναι πολύ ενδιαφέροντα (έκανα μια βόλτα και μου άρεσαν).

    doctor

    doctor

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  55. Πόντικα ήρθε η καταστροφή.
    Αντί να περάσει Ελλάδα και Σουηδία, πέρασε ο Πούτιν και ο Μανόλο...
    Όσο για τους Ολλανδούς, νομίζω ότι έκαναν λάθος τακτικής και άφησαν την Ιταλία να περάσει.
    Κι αν τους ξαναβρεί μπροστά τους τότε θα εκδικηθεί. Οι Ολλανδοί δεν διάβασαν Κλαούζεβιτς (ο εχθρός είναι ακίνδυνος μόνον όταν είναι νεκρός). Τώρα είμαι με την Τουρκία η οποία παίζει με το πάθος που παίζαμε εμείς το 2004. Όσο για το δικό μας πάθος στο φετινό Euro, άστα να πάνε.

    ***

    giant13, χωρίς τύχη δεν πας πουθενά. Ούτε απέναντι στο περίπτερο. Το πιο αηδιαστικό της υπόθεσης είναι οι δημοσιογραφίσκοι που έχουν πέσει πάνω στην Εθνική για να την φάνε. Μάλλον αναπολούν τα πέτρινα χρόνια με Δανιήλ, Παπαποστόλου, Αρχοντίδη και τους έληνες παίχτες να δηλώνουν τραυματίες για να αποφύγουν την αγγαρεία της συμμετοχής στην ΕΘνική ομάδα...
    Όταν φύγει ο Ρεχάγγκελ, θα αναπολούν αυτές τις μέρες, την απλή συμμετοχή σε μια μεγάλη διοργάνωση.
    Και θα παίζει ξανά η εθνική μπροστά σε 2-3 χιλιάδες κόσμο...

    doctor

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  56. doctor-α

    ξέρεις.... Έχω ένα ιδιαίτερο θάρρος μαζί σου, γι αυτό και σου τα γράφω όπως μούρχονται. Εξάλλου αυτή είναι και μια δικιά σου ιδιότητα. Ίσως γι αυτό σε πάω !

    Φυσικά και γράφεις για το πώς φέρθηκαν στους παππούδες μας εδώ στην ελλαδική ξενητειά. Και είναι εξαιρετικη η συλλογή στοιχείων που έχεις κάνει....

    Η κριτική μου είναι άλλης φύσης και σχετίζεται με το πώς τα παλαιοελλαδίτικα ιδεολογήματα σε σχέση με τα γεγονότα της Ανατολής, φαίνεται να διαχέονται ευρύτερα και να επιτείνουν τη σύγχυση. Αυτή την έννοια έχει η διαφοροποίηση που κάνωσε "πρωτεύοντα" γεγονότα και "δευτερεύοντα".

    Όπως επίσης το γεγονός ότι όσο υποβαθμίζονται και υποτιμούνται τα γεγονότα στην Ανατολή, τόσο θα προκαλείται αναπόφευκτα η δικιά μας αντίδραση.

    Εξάλλου, πώς είναι δυνατόν το ανώτατο επιστημονικό όργανο για τη μελέτη του εγκλήματος της Γενοκτονίας (IAGS νομίζω) έχει ήδη εντάξει τη Γενοκτονία των Ελλήνων (στον Πόντο, στη Μικρά Ασία, στην Ανα. Θράκη) στις μεγάλες γενοκτονίες του 20ου αιώνα, και μεις να συζητάμε περί όνου σκιάς;

    Την ίδια αναγνώριση είχαμε (μαζί με τους Ασσύριους) πριν 2 χρόνια από το Ευρωκοινοβούλιο.

    Να σου προτείνω και κάτι που θα μας βοηθήσει όλους. Από τη στιγμή που είσαι εξαιρετικός στην αναζήτηση στοιχείων και πηγών : Ψάξε και βρες το συνολικό αριθμό θυμάτων μας στην Ανατολή κατά τη διάρκεια της προαποφασισμένης Γενοκτονίας μας. Σχετικά έχουν γράψει οι Κιτρομηλίδης-Αλεξανδρής σε κάποιο Δελτίο του ΚΜΣ.

    Βρες επίσης και τον αριθμό των μουσουλμάνων αμάχων που δολοφονήθηκαν από τον ελληνικό στρατό ή τους Πόντιους αντάρτες. Έτσι, για να μη μιλάμε με φαντάσματα.

    Ψάξε όμως σωστά, αγνοώντας τα στοιχεία που διαχέει το τουρκικό Υπουργείο Εξωτερικών και αναπαράγουν κυνικά και ασυστόλως κάποιοι γελοίοι ψευδο-αντιεθνικιστές τύπου Νακρατζά.

    Ομέρ

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  57. Τελικά η ιστορία όντως γράφεται από τους νικητές. Και ξαναγράφεται και ξαναγράφεται κατά το δοκούν...
    Πολύ καλή η έρευνά σου.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  58. Πολύ σωστά. Την ιστορία τη γράφουν οι νικητές!

    Κι όπως γράφει κι ένας καλός μου φίλος:



    "Η μεγαλύτερη πρόκληση για τον κρατικό μηχανισμό της Ελλάδας και τους συγκροτούντες τους ιδεολογικούς μηχανισμούς κυριαρχίας, θα δοθεί από τους πρόσφυγες της Μικρασιατικής Καταστροφής. Πάνω από το 20% του ελληνικού πληθυσμού μετά το ’22 θα είναι «ετερόχθονες». Η συνταγή ήταν παλιά και δοκιμασμένη: αποσιώπηση της Ιστορίας, άσκηση βίας, οικονομική εκμετάλλευση και προσπάθεια ιδεολογικής αλλοτρίωσης με τη μετατροπή τους από Μικρασιάτες Έλληνες σε Βαλκάνιους.

    Αυτό εν μέρει είναι φυσικό, εφόσον την Ιστορία, όπως γνωρίζουμε, τη γράφουν οι νικητές. Και στα συγκεκριμένα γεγονότα νικητές ήταν οι δύο κρατικές εξουσίες που έλεγχαν τα εδάφη στις δύο πλευρές του Αιγαίου. Και οι χαμένοι ήταν οι χριστιανοί της Αυτοκρατορίας (Έλληνες. Αρμένιοι και Ασσυροχαλδαίοι) και οι μουσουλμάνοι των Βαλκανίων. Και για να το πούμε πιο κυνικά: επειδή το κράτος “μας”, ως συγκεκριμένος μηχανισμός εξουσίας και έκφρασης συμφερόντων, βγήκε κερδισμένο από τη Μικρασιατική Καταστροφή, επέλεξε -και κυρίως οι πιο σκληρές του πολιτικές εκφράσεις που ήταν η ακροδεξιά- να εξαφανίσει την ιστορική μνήμη των Ελλήνων της Ανατολής."


    Ομέρ

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  59. Ομέρ συμφωνώ και επαυξάνω στο τελευταίο σου σχόλιο, έπειτα από την ασίστ που σου έδωσε ο kitsosmitsos.
    Δεν νομίζεις ότι οι δύο Νόμοι για τους Μικρασιάτες και τους Ποντίους που ψήφισε το Ελληνικό Κοινοβούλιο περιέχουν μεγάλες δόσεις ψηφοθηρίας και ...τσάμπα μαγκιάς;
    Για να μην μιλήσω για την ακροδεξιά της Ελλάδος που "αγωνίζεται" για τις χαμένες πατρίδες χωρίς να βλέπει τι έπραξαν οι ιδεολογικοί της πρόγονοι...

    doctor

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  60. doctor-α

    είδες που η επικοινωνία μας φέρνει πιο κοντά;

    Ο ίδιος φίλος έγραψε κάτι με το οποίο συμφωνώ :

    "Έχουν περάσει ήδη δώδεκα χρόνια από τότε που θεσπίστηκε μια επίσημη νέα επέτειος, η 19η Μαϊου, ως Ημέρα Μνήμης της γενοκτονίας των Ποντίων. Ήταν η κατάληξη ενός ριζοσπαστικού ποντιακού κινήματος που είχε εμφανιστεί στα μέσα της δεκαετίας του ‘80 και είχε ως πρωτεργάτες ανθρώπους που προέρχονταν από δύο πολιτικές τάσεις διαφορετικές και αντιμαχόμενες μέχρι σήμερα: την εξωκοινοβουλευτική Αριστερά και τους «Ιταλούς» του Πασόκ.

    Το κίνημα αυτό είχε μεγάλη επιτυχία εφόσον υιοθετήθηκε από το σύνολο του οργανωμένου ποντιακού χώρου, δηλαδή πάνω από 400 οργανώσεις στην Ελλάδα -που εκπροσωπούν περισσότερους από ένα εκατομμύριο συμπολίτες μας- και άλλες 200 στην Ευρώπη, την πρώην Σοβιετική Ένωση, ΗΠΑ-Καναδά, Αυστραλία, Αφρική. Βασικό χαρακτηριστικό του κινήματος αυτού είναι η αυτονομία, η δημοκρατική έκφραση της βάσης και η αυθύπαρκτη επιλογή μιας κοινωνικής ομάδας να ορίσει μόνη της τις αξίες της και τις προτεραιότητές της χωρίς τη διαμεσολάβηση ιδεολογικών και πολιτικών «προστατών».

    Το μεγάλο κίνημα των πολιτών, που εμφανίστηκε σε μια εποχή που οι ιστορικές συνθήκες το επέτρεπαν, κατάφερε να πετύχει την πρώτη σημαντική νίκη των πληθυσμών που προήλθαν από τους πρόσφυγες της Μικρασιατικής Καταστροφής. Οι πρόσφυγες και οι απόγονοί τους, είχαν μέχρι τότε υποστεί μια πολιτική απόλυτης ιδεολογικής αφομοίωσης στο παλαιοελλαδικό μοντέλο και καταστροφής της ιστορικής τους μνήμης. Μιας πολιτικής που προωθούσαν όλες ανεξαιρέτως οι εκδοχές της εξουσίας -όπως και της όποιας αντιπολίτευσης- εφόσον οι πρόσφυγες του ‘22 βρέθηκαν για δεκαετίες εκτός συστήματος, μακριά από τη χαμένη πια πατρίδα τους, σ’ ένα άξενο τόπο, που για πολύ καιρό τους αντιμετώπιζε ως «εσωτερικό εχθρό». Η κατάσταση αυτή θα πάψει σχετικά να ισχύει μόνο όταν θα βρεθεί ο νέος «εσωτερικός εχθρός», οι κομμουνιστές.

    Έτσι λοιπόν για πρώτη φορά, το 1994 όλες οι κοινοβουλευτικές πολιτικές δυνάμεις, αλλά και εξωκοινοβουλευτικές οργανώσεις, μέχρι και τη «17 Νοέμβρη», αποδέχονται και αναγνωρίζουν το γεγονός ότι στο χώρο της Ανατολής ο τουρκικός εθνικισμός διέπραξε γενοκτονία του ελληνικού πληθυσμού κατά την πρώτη εικοσιπενταετία του 20ου αιώνα.

    Δεν θα είχε καμιά σημασία η ανακήρυξη μιας νέας επετείου εάν αυτό δεν σήμαινε επί της ουσίας πλήρη ανατροπή των βασικών ιδεολογικών συνιστωσών του συστήματος -τόσο του κράτους όσο και της αντιπολίτευσής του- όπως αυτές παγιώθηκαν μετά το 1922.

    Μπορεί οι υπεύθυνοι των κομμάτων που ψήφισαν τη νέα επέτειο να μην κατανοούσαν τη συμβολική σημασία της ψήφου τους, όμως για μας τους ιστορικούς που ασχολούμαστε με τη συγκεκριμένη περίοδο, η εξέλιξη αυτή είχε μεγάλη αξία.

    Βέβαια, η συνέχεια απέδειξε ότι οι ερμηνείες και τα κυρίαρχα στερεότυπα της ελλαδικής εξουσίας -και όχι μόνο- ήταν πανίσχυρα. Έτσι ερμηνεύεται η αδυναμία κατανόησης της ιδεολογικής ανατροπής που επέφερε η αναγνώριση της 19ης του Μάη ως Ημέρας Μνήμης, η αμηχανία των μηχανισμών να ερμηνεύσουν τη σημασία των κατακτήσεων αυτών, η αντιμετώπισή τους ως ιδιότυπου λαογραφικού γεγονότος με ένα μάλλον εθνικιστικό περιεχόμενο, που καλλιεργείται από επικίνδυνα κέντρα και η προσπάθεια δαιμονοποίησης του ποντιακού κινήματος...."


    doctor-α,

    σήμερα βρισκόμαστε σε ένα κρίσιμο σημείο.

    Ή όλα αυτά που πέτυχε ο χώρος τα εγκαταλείπουμε στην ακροδεξιά και τον "εθνολαϊκισμό" και μεις κρυβόμαστε πίσω από τη μόνιμη γκρίνια και το αυτομαστίμαγωμα, Ή παρεμβαίνουμε διαρκώς και δυναμικά και επιβεβαιώνουμε συνεχώς το πραγματικό περιεχόμενο αυτών των κατακτήσεων, που δεν μπορεί να είναι άλλο από αντιεθνικιστικό και αντιρατσιστικό.


    Ομερ

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  61. Ομέρ, εγώ σε "πιάνω". Πόσοι όμως έχουν την ικανότητα να ακροβατούν σε αυτό το σχοινί;

    Δηλαδή:

    α) να καταγγείλουν την με κεντρικό σχεδιασμό εξολόθρευση των χριστιανών της Μικράς Ασίας και του Πόντου.

    β) να "δουν" στην πολιτική του Βενιζέλου το ότι είχε τον Πόντο αλλά και την Βόρειο Ήπειρο ως το τίμημα της δημιουργίας ενός μεγάλου ελληνικού κράτους.
    Ο Βενιζέλος ήθελε και επεδίωξε την ανταλλαγή των πληθυσμών ώστε να δημιουργηθούν αμιγή κράτη σε θρησκευτική πρωτίστως βάση και έπειτα μέσω της γλωσσικής ομογενοποίησης (σχολείο, στρατός, δημόσια διοίκηση κλπ) και σε γλωσσική.

    γ) να στηλιτεύσουν και να καταγγείλουν την πολιτική του επίσημου ελληνικού κράτους κατά την Μικρασιατική Καταστροφή που ηθελημένα άφησε τους χριστιανούς της Μικράς Ασίας αλλά και του Πόντου στην τύχη του.
    Η προτροπή του Βενιζέλου για το Ποντοαρμενικό κράτος εκινείτο στα πλαίσια της ρεαλιστικής πολιτικής, ωστόσο ήταν ένα τερατούργημα διότι οι αρμένιοι δεν εθεωρούντο και τα καλύτερα παιδιά...

    δ) ταυτόχρονα, να μην αφήσουν αυτές οι απαιτήσεις να εκφυλιστούν σε ένα μίσος προς τους τούρκους και να αποδοθεί η τότε συμπεριφορά τους στην φύση τους και στο ...DNA τους, διότι τότε από δυναμικό πρωτοποριακό κίνημα (καταδίκη του εθνικισμού) μεταβαίνουμε σιωπηρά σε έναν στείρο εθνικιστικό λόγο που εμφορείται από πλήθος στερεοτύπων και στρεβλώσεων.

    doctor

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  62. Doctor, είπες:
    "abdal, το ότι η εξόντωση των μειονοτήτων στην Τουρκία έγινε βάσει κεντρικού σχεδιασμού δεν νομίζω ότι το αμφισβητεί κανείς."

    Στην Ελλάδα πράγματι σχεδόν κανείς. Για το κομμάτι της διεθνούς βιβλιογραφίας που εγώ έχω υπόψη μου, ο κεντρικός σχεδιασμός συνήθως αμφισβητείται ή σχετικοποιείται. Γι αυτό η δουλειά του Ντουντάρ, που ανέφερα παραπάνω, θεωρείται πρωτοποριακή. Μάλιστα ο Ντουντάρ ήταν ο πρώτος που χρησιμοποίησε ως πηγές απόδειξης του κεντρικού σχεδιασμού τα ίδια τα επίσημα ή μυστικά έγγραφα της οθωμανικής διοίκησης, που μέχρι πρότινος ήταν απροσπέλαστα.

    ΑπάντησηΔιαγραφή